Kiedy zbycie gruntów jest opodatkowane?

Artykuł 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wśród źródeł przychodu podlegających opodatkowaniu wymienia m.in. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli zostało dokonane przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie.

Co oznacza termin „nabycie”?

W orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się, że termin "nabycie", który oznacza każde przeniesienie na nabywcę własności rzeczy w ramach spadku, innej jednostronnej czynności, na podstawie aktu prawnego, umowy sprzedaży, zamiany, darowizny. Nabycie spadku regulują przepisy art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, co następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.

Kiedy sprzedaż dziedziczonych gruntów nie będzie opodatkowana?

Od 1 stycznia 2019 r. obowiązuje jednak korzystny przepis (art. 10 ust. 5 ww. ustawy), zgodnie z którym do pięcioletniego okresu wliczany jest nie tylko okres posiadania nieruchomości przez spadkobiercę, który dokonuje sprzedaży, ale także okres posiadania nieruchomości przez spadkodawcę. Jeżeli zatem od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie gruntów rolnych przez rodziców, do momentu ich sprzedaży przez siostrę upłynęło co najmniej 5 lat, to sprzedaż nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Kiedy można skorzystać ze zwolnienia od podatku?

Gdyby natomiast rodzice posiadali przez krótszy okres i łącznie z czasem ich nabycia przez siostrę (liczonym od daty śmierci rodziców, a nie działu spadku) nie przekracza on 5 lat, siostra prawdopodobnie będzie mogła skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu zwolnione z podatku są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomościach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Zwolnienie nie dotyczy jednak przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia gruntów, które w związku z tym odpłatnym zbyciem utraciły charakter rolny.

Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 5 kwietnia 2018 r. (sygn. akt: II FSK 825/16), o możliwej zmianie charakteru gruntu mogą świadczyć takie okoliczności, jak: położenie sprzedanej nieruchomości, jej wielkość, przydatność do działalności rolniczej po sprzedaży, rodzaj działalności prowadzonej przez nabywcę itp.

W grę może w tym przypadku wchodzić konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek ten ciąży na nabywcy, czyli na Pani i Pani siostrze zainteresowanej kupnem gruntów. Chyba że będzie Paniom przysługiwać zwolnienie określone w art. 9 pkt 2 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z nim zwolniona z tego podatku jest sprzedaż własności gruntów stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami – pod warunkiem że w wyniku dokonania czynności zostanie utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne.

Natomiast powierzchnia gospodarstwa utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha. Ponadto gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Zwolnienie jest pomocą de minimis w rolnictwie. W przypadku więc przekroczenia indywidualnego lub na poziomie krajowym limitu tej pomocy, ze zwolnienia nie będzie można skorzystać

Alicja Moroz
Fot. Pixabay