Trzymanie cieląt w parach - czy warto?

Amerykańskie badania pokazują, że cielęta w grupach liczących od dwóch do ośmiu osobników jedzą więcej lub tyle samo, ale nigdy mniej, w porównaniu z cielętami trzymanymi indywidualnie. Ponadto, cielęta wykazywały średnio o 113 g większe dzienne przyrosty masy ciała w okresie karmienia i o 2,27 do 4 kg więcej przy odsadzeniu. Ponadto cielaki utrzymywane w parach lub grupowo, wykazywały większą odpornośc na stres w okresie odsadzania.

W utrzymywaniu cieląt w parach rolnicy widzą również obawy, takie jak wytworzenie niepożądanych zachowań oraz szybsze rozprzestrzenianie się chorób.

Jennifer van Os z University of Wisconsin-Madison podsumowała najważniejsze wskazówki dotyczące odchowu cieląt w parach lub małych grupach. Wszystkie zalecenia jakie kieruje w publikacji do rolników oparte są na wynikach badań naukowych.

Utrzymywanie cieląt w grupach - jakich zasad należy przestrzegać?

Zanim rolnik zdecyduje się na trzymanie cieląt w parach lub grupach, powinien dokładnie sprawdzić stan zdrowia swoich cieląt i przestrzegać praktyk dobrego odchowu. Na co zwrócić uwagę?:

• Siara: Cielęta powinny spożyć co najmniej 4 litry siary w ciągu dwóch godzin po urodzeniu. W ten sposób pobiorą odpowiednią ilość matczynych przeciwciał. Badanie krwi refraktometrem może być użyte do sprawdzenia, czy cielę posiada wystarczającą ilość immunoglobulin. W tym celu należy przebadać co najmniej dwanaście cieląt, w czasie od 24 do 48 godzin po podaniu siary (maksymalnie do 7. dnia życia). Warunkiem przejścia na chów w parach bądź grupowy jest ich klasyfikacja: mniej niż 10% cieląt powinno należeć do kategorii „ubogich” w przeciwciała (surowica Brixa < 8,1%). Ilość cieląt w kategorii „doskonałe” pod względem zawartości przeciwciał (surowica Brix > 9,4%) powinien przekraczać 40% stada.
  
  

Czy wielkość grupy cieląt ma znaczenie?

Można doskonale zarządzać nawet dużymi grupami cieląt, jednak ryzyko wystąpienia chorób zakaźnych wzrasta wraz z wielkością grupy. Na przykład grupy liczące od sześciu do ośmiu cieląt rzadziej zapadały na choroby układu oddechowego i biegunki niż cielęta w grupach liczących od 15 cieląt wzwyż. W przypadku automatycznych systemów żywienia, eksperci zalecają nie więcej niż 15 do 20 cieląt na strzyk. Nieparzysta liczba cieląt nie stanowi problemu.

W jakim wieku najlepiej zacząć grupować cielęta?

Zalecenia ekspertów wahają się w tej kwestii. Niektórzy zalecają zacząć grupować cielęta w ciągu pierwszych 3 do 14 dni życia, inni zalecają grupowanie do około 21 dnia życia. Również praktyka w USA jest inna: niektóre gospodarstwa łączą cielęta parami lub grupami w już dniu narodzin. Inni trzymają je indywidualnie przez kilka pierwszych dni lub tygodni.

Wiele przemawia za tym, aby łączyć je w ciągu pierwszych dwóch tygodni życia: w badaniach cielęta trzymane w grupach liczących od dwóch do sześciu zwierząt w wieku od zera do dziesięciu dni lepiej pobierały paszę stałą i /lub osiągały lepsze wyniki wzrostu niż w przypadku trzymania ich osobno.

Czy można łączyć w pary cielęta w różnym wieku?

Najlepiej, aby różnica wieku między cielakami wynosiła nie więcej niż siedem dni. Minimalizuje to zagrożenia dla zdrowia i konkurencję o żywność. Jeśli tygodniowo rodzi się tylko jedno lub dwa cielęta, bardziej odpowiednie może być łączenie je pary.

Jak w parach, to tylko w stabilnych grupach. Dlaczego?

Dynamiczny chów grupowy, w którym nowe cielęta przybywają do grupy, a inne odchodzą, nie jest zalecany. Sprzyja to występowaniu chorób i niższym dziennym przyrostom masy ciała. Z drugiej strony stabilne grupy zmniejszają stres socjalny.

W jaki sposób żywić cielęta utrzymywane w parach?

Kiedy cielęta rozpoczynają posiłek od mleka lub preparatu mlekozastępczego, strawiona laktoza w jelicie cienkim stymuluje ich odruch ssania. Potrzeba ssania utrzymuje się po nim przez co najmniej 20 minut. Z reguły jednak cielęta opróżniają wiadro w ciągu kilku minut. Następnie zaczynają ssać przedmioty w kojcu lub części ciała innych cieląt. Ma to za zadanie promować trawienie i sytość poprzez stymulację uwalniania hormonów trawiennych i enzymów. Karmienie większymi ilościami mleka (10 do 12l/dzień) może ograniczyć wzajemne obsysanie.

Ważną rolę odgrywa również długość posiłków. Oprócz większej ilości picia, przydatne są również smoczki o wolnym przepływie. Butelki lub wiaderka ze smoczkami nie powinny być wyjmowane bezpośrednio po posiłku, aby cielęta miały jeszcze czas na zaspokojenie instynktu ssania.

Cielęta wolą jeść i pić jednocześnie. Oznacza to, że dla dwóch cieląt powinny być dostępne dwa wiaderka ze smoczkami i dwa miejsca do karmienia. Można je umieścić na przeciwległych końcach boksu. Ponadto wolno smoczki z wolnym przepływem zmniejszają konkurencję.

oprac. M. Czubak
Fot. Pixabay