Jak długo nabywca gospodarstwa musi je prowadzić?

Według art. 2b ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości. Natomiast w przypadku osoby fizycznej – prowadzić to gospodarstwo osobiście. W tym okresie zakupiona nieruchomość nie może być sprzedana ani oddana w posiadanie innym podmiotom.

Czy potrzebna jest zgoda KOWR na oddanie nabytych gruntów w dzierżawę?

Jeżeli chciał Pan oddać część gruntów w dzierżawę, powinien Pan uzyskać na to zgodę KOWR. Według przepisów dyrektor generalny Krajowego Ośrodka, na wniosek nabywcy nieruchomości rolnej, wyraża zgodę na sprzedaż lub dzierżawę przed upływem 5 lat od dnia przeniesienia własności tej nieruchomości w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem nabywcy nieruchomości rolnej lub interesem publicznym. Organem wyższego stopnia, w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, w tych sprawach jest ministerstwo rolnictwa. Zasady powyższej nie stosuje się do nieruchomości rolnej zbywanej lub oddawanej w posiadanie np. osobie bliskiej.

Czy KOWR może w tym zakresie skontrolować rolnika?

Co do kontroli, to KOWR pełni nadzór nad wykonaniem obowiązków wynikających z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Przypominamy, że KOWR coraz częściej przeprowadza takie kontrole. Zatem rolnicy, którzy nabyli grunty rolne, mogą być sprawdzani, czy wykonują swoje obowiązki. Działanie KOWR jest zgodne z art. 8a ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Według tego aktu prawnego dyrektor generalny Krajowego Ośrodka lub dyrektor jego oddziału terenowego wydaje imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli. Upoważnienie zawiera imię i nazwisko osoby upoważnionej do przeprowadzenia kontroli, miejsce i zakres kontroli, podstawę prawną do jej przeprowadzenia oraz podpis osoby je wydającej. Osoby upoważnione do przeprowadzenia kontroli mają prawo do:

• wstępu na teren nieruchomości rolnych kontrolowanych podmiotów,

• żądania związanych z przedmiotem kontroli pisemnych lub ustnych informacji, okazywania i udostępniania dokumentów.

Z przebiegu kontroli sporządza się protokół, który zawiera opis stanu faktycznego stwierdzonego w wyniku kontroli. Kontrolowany ma prawo wnieść do niego swoje uwagi.

Należy także pamiętać o sankcjach wynikających z ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Pisaliśmy już o nich wielokrotnie w „Tygodniku”, ale ciągle budzą one wątpliwości. Według art. 9 wymienionej ustawy, jeżeli w ciągu 5 lat od nabycia nieruchomości rolnej, jej nabywca nie podjął prowadzenia gospodarstwa rolnego lub go zaprzestał, a w przypadku osoby fizycznej osobistego prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, czy też oddał w posiadanie nabytą nieruchomość rolną bez zgody Krajowego Ośrodka, KOWR może wystąpić do sądu o nabycie własności tej nieruchomości za zapłatą ceny odpowiadającej jej wartości rynkowej określonej stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM

fot. arch. red./M. Konicz