Jak zagospodarowane są państwowe grunty?

Aż 88 proc. gruntów, należących do ZWRSP, jest zagospodarowanych.

Ich łączna powierzchnia w hektarach wynosi 1 189 310 ha. Znaczna większość, bo aż 1 079 903 ha, jest w dzierżawie. Pozostała ziemia zagospodarowana jest w inny sposób, głównie w użytkowaniu wieczystym i trwałym zarządzie. 158 223 ha znajdujących się w ZWRSP gruntów pozostaje do rozdysponowania.

W którym województwie KOWR ma najwięcej ziemi?

Do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w dniu 31 maja 2022 należało łącznie 1 347 534 ha ziemi. Podział na województwa rozkładał się następująco: 

• dolnośląskie: 192 962 ha,
• kujawsko-pomorskie: 80 321 ha,
• lubelskie: 35 748 ha,
• lubuskie: 95 505 ha,
• łódzkie: 18 109 ha,
• małopolskie: 13 746 ha,
• mazowieckie: 28 057 ha,
• opolskie: 66 042 ha,
• podkarpackie: 26 307 ha,
• podlaskie: 31 514 ha,
• pomorskie: 90 946 ha,
• śląskie: 34 502 ha,
• świętokrzyskie: 9 910 ha,
• warmińsko-mazurskie: 151 616 ha,
• wielkopolskie: 202 873 ha,
• zachodniopomorskie: 269 376 ha.

Najwięcej ziemi znajduje się więc w woj. zachodniopomorskim, a najmniej w świętokrzyskim.

Czym charakteryzują się nierozdysponowane grunty?

Część gruntów, których dotąd nie rozdysponowano, charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem – jest to 377,9 tys. działek. Inne ich cechy, które również odbierane są jako niekorzystne, to: 

• nieuregulowane stosunki wodne,
• zakamienienie,
• położenie na skarpach, urwiskach i pomiędzy wałami przeciwpowodziowymi.

Średnio jedna nierozdysponowana działka ma powierzchnię 0,46 ha. Pojawiają się jednak mniejsze i większe działki: od 0,2 ha w południowo-wschodniej i centralnej Polsce do 0,9 ha w części północnej, południowej i zachodniej. Grunty pozostające do rozdysponowania położone są na terenie 26 241 obrębów. Największe rozproszenie działek występuje w województwach mazowieckim, lubelskim oraz wielkopolskim. 

Duża liczba gruntów wymaga włożenia w nie pracy, między innymi uregulowania stanu geodezyjnoprawnego. Tylko dzięki temu możliwe będzie rozdysponowanie ich w przyszłości.

Co z ziemią której dzierżawa niebawem wygaśnie?

Do dyspozycji Skarbu Państwa są też grunty, których umowy dzierżawy wygasają. Takich umów w 2022 roku jest łącznie 5 324. Powierzchnia działek, które powrócą do dyspozycji państwa, wynosi 77 126 ha. W kolejnym roku wygaśnie drugie tyle, bo 5 585 umów, które obejmują powierzchnię 152 841 ha. 

Wielu rolników jest zadowolonych z dzierżawienia ziemi od państwa i decyduje się przedłużyć umowę. Od 1 września 2017 r. do 30 czerwca 2022 r. przedłużono łącznie 31 290 umów dzierżawy, obejmujących grunty o łącznej powierzchni 601 650 ha.

W poszczególnych latach przedłużono następującą ilość umów, obejmujących podaną powierzchnię gruntów:

• IX - XII 2017: 4 798 umów, 68 612 ha;
• 2018: 8 425 umów, 132 936 ha;
• 2019: 5 076 umów, 111 008 ha;
• 2020: 6 097 umów, 104 055 ha;
• 2021: 5 738 umów, 95 654 ha;
• I - VI 2022: 1 156 umów, 89 385 ha;
• razem: 31 290 umów, 601 650 ha.

Część umów dzierżawy w poprzednim, bieżącym i przyszłym roku ulega jednak zakończeniu, ponieważ rolnicy odrzucili propozycję wyłączenia 30% dzierżawionej powierzchni. Liczba tych umów przedstawia się następująco:

• 2021 rok – 4 umowy obejmujące 2 134 ha,
• 2022 rok – 7 umów obejmujących 3 761 ha,
• 2023 rok – 33 umowy obejmujące 37 440 ha.

- KOWR nie ma możliwości przedłużenia umów dzierżawy w przypadku odrzucenia przez dzierżawcę propozycji wyłączenia 30% dzierżawionej powierzchni -napisał w odpowiedzi na interpelację posła Jarosława Sachajko wiceminister Rafał Romanowski. 

Zuzanna Ćwiklińska,

fot. Pixabay