Hektary przeliczeniowe a prawo do renty socjalnej
Jestem właścicielką gospodarstwa rolnego, które przy przejściu na emeryturę w 2010 roku przekazali mi rodzice. Jego powierzchnia przekracza 5 ha przeliczeniowych. Lekarz stwierdził, że ze względów zdrowotnych powinnam ubiegać się o rentę socjalną. Niestety, przeszkodą jest tu liczba hektarów. Wiem, że ostatnio doszło do zmiany przepisów, ale nie mogę nigdzie znaleźć informacji, czy obejmuje też rencistów. Czy gdyby nie było innej możliwości, w ramach przygotowywanej ustawy rodzice mogliby ponownie przejąć gospodarstwo?
Nowe przepisy bardziej korzystne dla rolników. Dlaczego?
Obowiązujące od 15 czerwca br. zmiany w Ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników są korzystne dla osób ubiegających się o emeryturę rolniczą. Dla nich przejście na emeryturę nie będzie się już wiązać z zaprzestaniem prowadzenia działalności rolniczej. Nadal jednak ten warunek dotyczy rencistów.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 28 ww. Ustawy, wypłata renty rolniczej z ubezpieczenia społecznego rolników ulega częściowemu zawieszeniu, jeżeli rencista prowadzi działalność rolniczą. Uznaje się, że rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego produkcji rolnej.
Kiedy w świetle przepisów rolnik zaprzestaje działalności rolniczej?
Warunek zaprzestania działalności rolniczej uważa się za spełniony, jeżeli rencista wydzierżawi swoje grunty na podstawie umowy pisemnej zawartej – w przypadku renty stałej – co najmniej na 10 lat, a w przypadku renty okresowej – na okres wskazany w decyzji Prezesa KRUS o przyznaniu tej renty. Zawarcie umowy potwierdza wójt, właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotu dzierżawy. Umowa taka nie może być zawarta z małżonkiem rencisty ani z osobą pozostającą z rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym i jej małżonkiem.
Zmiany w Ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników nie mają jednak bezpośredniego wpływu na prawo do renty socjalnej.
Komu przysługuje renta socjalna?
Zgodnie z art. 4 ust. 1 Ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, przysługuje ona osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
przed ukończeniem 18. roku życia;
w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia;
w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS. Renta socjalna wynosi 100% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Obecnie jest to 1338,44 zł brutto, czyli 1217,98 na rękę.
Artykuł 7 ust. 2 wymienionej ustawy przewiduje, że renta socjalna nie przysługuje osobie będącej właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej w rozumieniu Kodeksu cywilnego o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 5 ha przeliczeniowych.
Czy właściciel gospodarstwa o powierzchni większej niż 5ha przeliczeniowych może otrzymać rentę socjalną?
Tak więc fakt, że jest Pani właścicielką gospodarstwa o powierzchni większej niż 5 ha przeliczeniowych, wyklucza możliwość nabycia prawa do renty socjalnej. Chyba że przekaże je Pani rodzicom. Po nowelizacji Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników nie będzie to już bowiem wpływać na ich prawo do emerytury. Artykuł 3 ustawy zmieniającej przewiduje też, że emerytury rolnicze, których wypłata uległa częściowemu zawieszeniu ze względu na niezaprzestanie prowadzenia działalności rolniczej, wypłaca się w pełnej wysokości od dnia wejścia w życie ustawy bez wydawania decyzji o wznowieniu zawieszonej wypłaty.
Alicja Moroz
fot. arch. red. / M. Czubak
Alicja Moroz
Alicja Moroz, prawnik redakcyjny w Tygodniku Poradniku Rolniczym
Najważniejsze tematy