Jakie warunki musi spełnić nabywca nieruchomości rolnej?

W myśl przepisów ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, nabywca nieruchomości rolnej musi spełniać szczególne warunki. Artykuł 2a ust. 1 ustawy przewiduje, że może nim być jedynie rolnik indywidualny. Wymóg ten nie dotyczy nabycia nieruchomości rolnej m.in. przez: osobę bliską zbywcy, jednostkę samorządu terytorialnego, Skarb Państwa, a także w wyniku dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego.

Kim w świetle przepisów jest rolnik indywidualny?

Zgodnie z art. 6 wymienionej ustawy, za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną będącą właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadającą kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkałą w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzącą przez ten okres osobiście to gospodarstwo.

Potrzebna zgoda dyrektora KOWR

Osoba, która nie spełnia powyższych warunków, nie może nabyć nieruchomości rolnej, chyba że wyrazi na to zgodę w formie decyzji administracyjnej dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.

Przez nabycie rozumie się przeniesienie własności nieruchomości rolnej lub nabycie własności nieruchomości rolnej w wyniku dokonania czynności prawnej lub orzeczenia sądu albo organu administracji publicznej, a także innego zdarzenia prawnego.

Czy nabywca nieruchomości może ją wydzierżawić nierolnikowi?

Nie można natomiast stosować reguły wyznaczonej w art. 2a ust.  1 ustawy do nabycia innego tytułu prawnego do nieruchomości rolnej. Nie obowiązuje wtedy wymaganie, aby nabywcą uprawnienia był rolnik indywidualny. Właściciel nieruchomości rolnej może ją zatem wydzierżawić dowolnej osobie. Nie jest to jednak możliwe, jeżeli nabył ją w ciągu ostatnich 5 lat. Zgodnie bowiem z art. 2b ustawy, nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście. W okresie tym nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie (czyli także wydzierżawiona) innym podmiotom, chyba że chodzi o osobę bliską rolnikowi lub jego następcę albo że dyrektor generalny KOWR wyrazi na to zgodę. Zgoda ta może być udzielona tylko w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem nabywcy nieruchomości rolnej lub interesem publicznym.

Aby właściciel gospodarstwa mógł je Panu w przyszłości przekazać na podstawie umowy, np. darowizny lub dożywocia, musi Pan spełniać warunki określone w przytoczonym wyżej art.  6 ustawy. Należy wyjaśnić, że kwalifikacje rolnicze posiada także osoba o innym wykształceniu niż rolnicze, jeżeli wykaże się stażem pracy w rolnictwie. W Pana przypadku wymagany będzie 5-letni staż pracy, który Pan nabędzie, prowadząc dzierżawione gospodarstwo.

Nie musi Pan natomiast być rolnikiem indywidualnym, żeby nabyć gospodarstwo w spadku – na podstawie testamentu.

Alicja Moroz
fot. Pixabay