Poddzierżawianie gruntów wzbudza w ostatnim czasie wiele emocji. O wyjaśnienia w tej sprawie poprosiła resort rolnictwa opozycja. - Od początku września biura poselskie są wręcz zasypywane informacjami i pytaniami od małopolskich (ale nie tylko) rolników odnośnie do bulwersującej sprawy poddzierżawy 141 ha gruntów rolnych we wsi Kępie pod Miechowem w Małopolsce przez rodzinę (brata) Norberta Kaczmarczyka, sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Oburzenie rolników wzbudza zarówno opisany przez portal WP.pl tryb przystąpienia do umowy poddzierżawy członków rodziny wiceministra, jej podpisanie (zatwierdzenie wniosku przez samego ówczesnego dyrektora generalnego KOWR), wysokość czynszu dzierżawnego poddzierżawy, a w szczególności fakt, że powierzchnia całkowita poddzierżawionych nieruchomości dla jednego użytkownika (rolnikowi niespokrewnionemu z dotychczasowym dzierżawcą, prowadzącemu gospodarstwo na odległość, spoza danej gminy/gmin graniczących – nieposiadającemu gruntów rolnych w gminie, gdzie znajduje się nieruchomość, lub w gminie sąsiedniej, o powierzchni powyżej 100 ha) to aż 141 ha – napisała w interpelacji Dorota Niedziela oraz Kazimierz Plocke z Platformy Obywatelskiej, którzy zadali szereg pytań dotyczących praktyki związanej z poddzierżawianiem gruntów.

W latach 2017-2022 poddzierżawiono około 4950 hektarów gruntów

Z odpowiedzi jakiej udzieliło MRiRW wynika, że w latach 2017-2022 poddzierżawa gruntów nie było zbytnio popularną formą zagospodarowania gruntów. W  analizowanym okresie z ZWRSP poddzierżawiono około 4950 ha gruntów. A średnia powierzchnia poddzierżawionej nieruchomości wynosiła około 32 ha. Dla porównania tylko w pierwszym półroczu 2022 r. KOWR przedłużył umowy dzierżawy w stosunku do ponad 89 tys. ha a wydzierżawił (przetargi ograniczone i nieograniczone) prawie 30 tys. ha.

Z kolei na terenie województwa małopolskiego poddzierżawiono 25 działek (6 umów dzierżawy), przy czym niektóre nieruchomości poddzierżawiano kilkukrotnie w trakcie trwania umowy dzierżawy. Łączna powierzchnia poddzierżawionych gruntów wyniosła około 200 ha. Na terenie województwa śląskiego poddzierżawiono w części dwie działki (1 umowa dzierżawy), o łącznej powierzchni 0,26 ha. Na terenie województwa świętokrzyskiego w analizowanym okresie nie poddzierżawiano nieruchomości z ZWRSP.

Posłowie pytali także jak często w wojewódzkie małopolskim zdarzało się zgoda na poddzierżawę gruntów dla osób niespokrewnionych z dzierżawców. Z informacji MRiRW wynika, że Dyrektor Oddziału Terenowego KOWR w Krakowie wydał 6 zgód, a Dyrektor Generalny KOWR wydał 3 takie zgody.

- Najczęstszym argumentem przemawiającym za wydaniem takiej zgody był stan zdrowia dzierżawcy, który czasowo uniemożliwiał dzierżawcy prowadzenie działalności rolniczej na całości lub części przedmiotu dzierżawy oraz inne względy społeczno-ekonomiczne (np. programy hodowlane, konieczność stosowania płodozmianu) – napisał wiceminister rolnictwa Rafał Romanowski.

Wiele pytań, mało odpowiedzi 

Ale na niektóre pytania resort rolnictwa nie potrafił odpowiedzieć. Nie dowiemy się np. ile razy od 2017 r. KOWR wyraził zgodę na przedłużenie umowy dzierżawy rolnikowi prowadzącemu gospodarstwo na odległość, (spoza danej gminy lub gmin graniczących, gdzie znajdowała się nieruchomość), o powierzchni ponad 100 ha i na zawarcie umowy poddzierżawy z osobą obcą (niespokrewnioną) w stosunku do dotychczasowego dzierżawcy. Okazuje się, że KOWR nie zbiera takich informacji.

- Odnosząc się do kwestii poddzierżawiania gruntów ZWRSP członkom rodziny osób publicznych, należy wskazać, że do kompetencji KOWR nie należy ustalanie rodzinnych powiązań stron umowy. Zadaniem KOWR jest przeprowadzenie całej procedury zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującego prawa – podsumował wiceminister R. Romanowski.

Kto może liczyć na poddzierżawę ?

Zgodnie z Zarządzeniem w sprawie wykonywania umowy dzierżawy nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa KOWR może wyrazić na piśmie zgodę na poddzierżawę całości lub części nieruchomości rolnej, na czas określony, nie dłuższy niż pozostały do wygaśnięcia umowy dzierżawy, jeżeli dzierżawca:

• nie jest w stanie, z przyczyn zdrowotnych lub innych uzasadnionych powodów, przez czas określony, prowadzić działalności na całości lub części przedmiotu dzierżawy, lub
• rozpoczął starania o uzyskanie świadczeń emerytalno-rentowych, a poddzierżawcą ma być ustanowiony jego następca, lub
• nie może prowadzić działalności gospodarczej w związku z wyborem do pełnienia funkcji publicznych, lub
• ze względu na podejrzenie występowania kopalin lub występowanie na dzierżawionej nieruchomości kopalin i brak innej możliwości udostępnienia dzierżawionej nieruchomości podmiotom zajmującym się badaniem ich występowania,
• z przyczyn ekonomicznych, technicznych (innych) zaprzestał wykorzystywać obiekt budowlany wchodzący w skład przedmiotu dzierżawy, a obiekt ten nie może być wyłączony z przedmiotu dzierżawy i rozdysponowany w przetargu.

Ale jednocześnie poddzierżawa nieruchomości rolnych z innych, obiektywnych względów niż wymienione powyżej wymaga zgody Dyrektora Generalnego KOWR. W odniesieniu do pkt 1 zgoda na poddzierżawę Dyrektora Generalnego KOWR nie jest wymagana do umów poddzierżawy zawieranych na okres do 12 miesięcy. Kolejne umowy bądź też umowy na okres przekraczający 12 miesięcy wymagają zgody Dyrektora Generalnego KOWR

wk, fot. Pixabay