Wróble, czajki i gawrony znikają z polskich wsi. Dlaczego?
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Wróble, czajki i gawrony znikają z polskich wsi. Dlaczego?

13.03.2021autor: Natalia Marciniak-Musiał

Gawron, wróbel albo czajka nie są już typowe dla krajobrazu polskiej wsi. Zresztą dużo więcej gatunków jest zagrożonych wyginięciem o czym jasno mówi najnowsza Polska Czerwona Księga wydana przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. Co jest tego powodem?

Doszło do dużych zmian w krajobrazie polskich wsi

Na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat krajobraz polskich wsi się zmienił w wyniku rozwoju społecznego, gospodarczego i kulturowego., ponieważ znajduje się on pod silną presją działalności człowieka. Na scenerię wiejską składają się naturalne elementy krajobrazu (układ pól, łąk, zalesień) oraz elementy kulturowe (drogi, zabudowania, uprawa rolna).
Intensyfikacja rolnictwa, powiększanie powierzchni upraw kosztem eliminacji miedz, zadrzewień czy małych oczek wodnych wpływa niekorzystnie na urozmaicenie krajobrazu wiejskiego. Staje się on monotonny i uproszczony, a gleba traci na wartości. Mimo tego, obraz ten jest nadal dość bogaty w gatunki zwierząt i roślin oraz urozmaicony, czemu sprzyja też stosowanie integrowanej ochrony roślin. I warto tę różnorodność utrzymywać i nie doprowadzić do takich zmian jakie zaszły w Europie Zachodniej, a próba naprawy jest czasochłonna i kosztowna.
r e k l a m a

Coraz mniej osób na wsi zajmuje się rolnictwem, a to negatywnie wpływa na różnorodność zwierząt

Jednak pewnych zmian nie da się zatrzymać. Polska wieś nie pełni już wyłącznie rolniczej funkcji, która miała decydujący wpływa na kształt i funkcjonowanie takiego obszaru i ludności tam zamieszkującej. Współcześnie coraz śmielej na tereny wiejskie wkracza intensywna zabudowa jednorodzinna, a mieszkańcy obszarów wiejskich często nie mają nic wspólnego z rolnictwem.
Zmiany te są zauważalne także w różnorodności gatunków roślin i zwierząt na wsi występujących. Dawniej na każdym kroku można było spotkać wróbla czy gawrona. Obecnie jest to bardzo trudne.

Jakie gatunki ptaków znikają z polskich wsi?

Teraz żeby usłyszeć ptasi gwar czy rój pszczół trzeba wytężyć słuch. Niedawno opublikowana nowa Czerwona Księga Ptaków niestety wzbogaciła się o wiele gatunków, które obecność kiedyś była normalna w Polsce, a dzisiaj są one rzadkie albo na skraju wyginięcia.
 
Jakie gatunki ptaków są coraz rzadziej spotykane na wsiach?
  • Czajka – dawniej oczywisty zwiastun wiosny, dzisiaj zagrożona;
  • Mewa siwa – niegdyś liczny mieszkaniec terenów rzecznych i morskich, dzisiaj zagrożona;
  • Gawron – obecnie kojarzony z miastami, choć to dla nich zabójcze, dlatego, że na obszarach wiejskich trudniej im zdobyć pożywienie. Gatunek chroniony;
  • Wróbel –  kiedyś liczny w miastach i na wsiach, dziś rzadko spotykany. Wróble są wrażliwe na zmiany klimatyczne i na zanieczyszczenie środowiska. Zostały wyparte przez mazurki;
  • Dzierlatki – dziś spotykane w okolicach sklepów, dawniej wielkimi stadami chodziły za koniem po polu;
  • Sikorki – w miastach można spotkać aż 6 gatunków sikor, w tym czubatki, sosnówki, sikorki ubogie czy czarnogłówki – które kiedyś unikały ludzi, a dziś w miastach szukają pożywienia.
Wśród gatunków krytycznie zagrożonych jest m.in. świstun, rycyk, rybitwa czubata, błotniak zbożowy, kraska czy dzierzba czarnoczelna. Na listę zagrożonych trafiły też lepiej znane gatunki – w tym gawron, słowik szary, mewa siwa, czajka i przepiórka. Ogółem lista zagrożonych gatunków zawiera ich aż 47. Przez ostatnie 200 lat na terenie Polski wyginęło 16 gatunków ptaków (dane z opublikowanej w styczniu 2021 r. nowej edycji spisu zagrożonych gatunków, wydanej przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP).

Ptaki dokarmiaj konsekwentnie, ale z rozwagą

Ptaki przenoszą się do miast z kilku powodów, m.in. dlatego, że:
    • mają tam łatwy dostęp do pożywienia (głównie śmietniki),
    • w miastach jest cieplej o kilka stopni niż na obszarach wiejskich,
    • rzadziej występują tu drapieżniki polujące na ptaki,

    Nie tylko ptaki giną, ale także owady

    Owady są grupą zwierząt która wymiera najszybciej. Motyle są na to szczególnie narażone. Na polach rzepaku czy kukurydzy dużej liczby motyli już się nie uświadczy. Jest to związane z monokulturą  upraw rolnych czy zmniejszeniem ilości łąk i pól.
     

    Oprac. Natalia Marciniak-Musiał
    Zdjęcie: Pixabay

     

    autor Natalia Marciniak-Musiał

    Natalia Marciniak-Musiał

    dziennikarka strony internetowej Tygodnika Poradnika Rolniczego

    dziennikarka strony internetowej Tygodnika Poradnika Rolniczego

    przeczytaj inne artykuły tego autora
    r e k l a m a
    r e k l a m a

    Przeczytaj także

    40 tys. sołtysów w Polsce. Jak ich obowiązki zmieniły się przez pandemię

    W 2021 r. Ogólnopolski Dzień Sołtysa obchodzony 11 marca przypadł w czwartek. Sołtys jest najważniejszą osobą we wsi. Praca ta jest wymagająca, ale pełniona społecznie. Czy pandemia koronawirusa bardzo zmieniła życie sołtysom i sołtyskom w ostatnim roku?

    czytaj więcej

    KGW Lawendowe Nuty łączy pokolenia

    Motto koła gospodyń wiejskich z Nieprześni? "Idź do przodu i nie przejmuj się krytyką". Członkinie Lawendowych Nut wyniosły tę mądrość ze spotkania z gwiazdą telewizyjną, Ewą Wachowicz, która zachęciła je do promowania działalności w Internecie.

    czytaj więcej

    Czerwony Dzień Dziadka na giełdach

    Dzisiaj Dzień Dziadka, ale seniorom inwestującym w surowce na giełdach, ten dzień nie przynosi radości, tylko przysparza dodatkowych trosk. Ceny niemal wszystkich towarów poleciały do dołu.

    czytaj więcej

    Najważniejsze tematy

    r e k l a m a
    Pytania i regulaminy
    Kategorie
    Produkty Agrarsklep
    Przydatne linki
    Social Media

    Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

    Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)