Zasoby ziemi ze Skarbu Państwa leżą odłogiem

Od dłuższego czasu do biur poselskich napływają liczne skargi w związku z zagospodarowaniem gruntów pochodzących z zakończonych umów dzierżawy wygasłych z tytułu niewyłączenia tzw. 30%. Byli dzierżawcy skarżą się, że odebrane grunty leżą odłogiem. Wskazują, że rokrocznie państwo traci na tym miliony (brak wpływów z tytułu czynszu dzierżawnego), a dodatkowo osłabia się bezpieczeństwo żywnościowe Polski (brak produkcji rolnej z wyspecjalizowanych gospodarstw towarowych) – napisali w interpelacji posłowie Dorota Niedziela oraz Kazimierz Plocke z Platformy Obywatelskiej. Posłowie wskazują, że tempo i sposób rozdysponowania ziemi rolnej przez Krajowy Ośrodka Wsparcia Rolnictwa są opieszałe i rolnicy sporo na tym tracą. 

Z kolei miejscowi rolnicy skarżą się na opieszałość KOWR w przygotowywaniu przetargów. Procedury i organizacja licytacji przeciągają się w nieskończoność. Mijają kolejne okresy wegetacyjne, a ziemia leży niezagospodarowana. Rolnicy wprost wskazują na „ręczne“ sterowanie przetargami, niską skuteczność przetargów ograniczonych ofertowych, których wyniki są coraz częściej masowo oprotestowywane. Zwracają również uwagę na brak dostępu do bieżącej informacji o gruntach, które już przejęte powinny natychmiast trafić do dzierżawy na powiększenie gospodarstw rodzinnych bez uszczerbku dla Skarbu Państwa.

Ile gruntów wróciło do KOWR?

Na pytanie posłów opozycji,  jak przebiegał proces rozdysponowania gruntów z dzierżaw w 2022 r. ministerstwo rolnictwa odpowiedziało, że w 2022 r. wygasło 6 umów dzierżawy ziemi rolnej o powierzchni 3,1 tys. ha. Nieprzedłużenie umów było skutkiem nieprzyjęcia zmian do umowy dzierżawy w ramach ustawy z 2011 r. o wyłączeniu 30% gruntów. 

Na pytanie, co stało się z tą ziemią rolną KOWR odpowiada, po zakończeniu dzierżawy w 2022 r. dzierżawcy wydali łącznie ok. 2550 ha. 

Do przejęcia po zbiorach w 2023 r. pozostają nieruchomości o łącznej powierzchni ok. 556 ha, co do których KOWR, na wniosek dotychczasowych dzierżawców tych nieruchomości, wyraził zgodę na przesunięcie terminu ich wydania, głównie z powodu zasiewów ozimin lub konieczności zakończenia produkcji zwierzęcej, informuje w odpowiedzi na interpelację Rafał Romanowski, wiceminister rolnictwa. 

Co się dzieje z zasobami ziemi rolnej?

Grunty rolne przejęte od dzierżawców trafiać mają do dzierżawy w przetargach ograniczonych do rolników indywidualnych na powiększenie gospodarstw rodzinnych. Nową umowę dzierżawy podpisano dla ok. 491 ha, umowę sprzedaży dla ok. 1 ha, 1,5 ha gruntów przekazano nieodpłatnie na rzecz uprawnionego podmiotu.

Co dzieje się z pozostałymi gruntami:

• ok. 74 ha gruntów oczekuje na zakończenie transakcji sprzedaży po rozstrzygnięciu przetargów,
• dla ok. 476 ha trwają analizy przetargowe złożonych ofert i ustalenie kandydatów na dzierżawców tych nieruchomości,
• ok. 462 ha gruntów jest w trakcie rozpoczętej procedury przetargowej na dzierżawę (trwają kwalifikacje zainteresowanych osób do udziału w przetargach),
• dla ok. 368 ha opublikowano wykazy na dzierżawę, następnie pojawią się ogłoszenia przetargowe,
• dla ok. 670 ha planowane są przetargi na dzierżawę w II kwartale 2023 r.

Proces rozdysponowania przebiega zgodnie z procedurami

Jak informuje resort, rocznie wygasa ponad 2 tys. umów dzierżawy. Z danych MRiRW wynika, że rocznie ok. 30-40 tys. ha gruntów powraca w całości lub częściowo do zasobów Skarbu Państwa i dalej wydzierżawionych jest również ok. 30-40 tys. ha. 

Grunty przeznaczone do sprzedaży, dzierżawy oraz do nieodpłatnego przekazania, to grunty dotychczas nierozdysponowane oraz pochodzące z tych dzierżaw, które już wygasły. Jednym z procesów dotyczących obrotu nieruchomościami ZWRSP jest zagospodarowanie gruntów z zakończonych umów dzierżawy, których dzierżawcy nie zgodzili się na wyłączenie 30%.

KOWR nie bada średniego czasu ponownego rozdysponowania gruntów „powracających” z wygasłych umów. Procesy ponownego rozdysponowania nieruchomości ZWRSP przebiegają zgodnie z obowiązującymi procedurami w tym zakresie. W zależności od przeznaczenia gruntów i konieczności przygotowania ich do rozdysponowania (np. przeprowadzenia podziałów geodezyjnych), dobierana jest  odpowiednia forma ich zagospodarowania, co przekłada się na czas rozdysponowania gruntów i przekazania ich nowym podmiotom do użytkowania – podsumował w odpowiedzi wiceminister R. Romanowski i poinformował, że od 2023 r. KOWR planuje wprowadzenie bardziej szczegółowej sprawozdawczości odzwierciedlającej główne kierunki rozdysponowania przejętych z dzierżawy gruntów.

wk
fot. EnvatoElements