Dla kogo czynsz dzierżawny po przekazaniu gospodarstwa?
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Dla kogo czynsz dzierżawny po przekazaniu gospodarstwa?

03.03.2023

Komu należy się czynsz dzierżawny po przekazaniu ziemi następcy? O regulacjach prawnych umowy dzierżawy pisze nasz ekspert prawa rolnego. 

Przekazanie gospodarstwa a czynsz dzierżawny

Zamierzam przekazać synowi ziemię z gospodarstwa, dla której zawarłem umowę dzierżawy pod farmę fotowoltaiczną. Ustaliliśmy, że czynsz przez 10 lat będę otrzymywał ja jako wydzierżawiający. Czy takie rozwiązanie jest zgodne z prawem i możliwe?

Jan L. (woj. łódzkie)

Jak działa poddzierżawa i komu należy się czynsz?

Przypomnijmy: regulacje ustawowe dotyczące umowy dzierżawy znajdziemy głównie w przepisach artykułów 693–709 Kodeksu cywilnego. Dodatkowo, do umów dzierżawy stosuje się niektóre przepisy dotyczące umów najmu oraz ogólne zasady dotyczące zobowiązań. Istotne uregulowania ustawodawca zamieścił również w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego z 11 kwietnia 2003 r. (tekst jednolity DzU2022.2569).

Powszechnie wiadomo, że dzierżawa polega na oddaniu dzierżawcy przez wydzierżawiającego na czas oznaczony lub nieoznaczony przedmiotu dzierżawy (tutaj: gruntu rolnego) do używania z prawem pobierania pożytków (plonów), jakie przedmiot ten może przynosić, a dzierżawca zobowiązuje się w szczególności do opłacania czynszu. Nie wszyscy zdają sobie jednak sprawę z tego, że wydzierżawiającym może być nie tylko właściciel gruntu, ale również posiadacz samoistny lub zależny gruntu. Ważne jest, by wydzierżawiający mógł wydać dzierżawcy przedmiot umowy (tutaj: grunt) i zapewnić mu niezakłócone wykonywanie tej dzierżawy przez określony czas. W praktyce oznacza to, że wydzierżawiającym może być także np. dzierżawca (wtedy mamy do czynienia z tzw. poddzierżawą).

Czytelnik chciałby otrzymywać czynsz dzierżawny również po przeniesieniu własności ziemi na syna. Takie rozwiązanie, w świetle tego, co wyjaśniliśmy powyżej, jest możliwe i zgodne z prawem. Na wszelki wypadek należy zwrócić tylko uwagę, czy umowa dzierżawy nieruchomości pod fotowoltaikę nie wyłącza takiej "poddzierżawy". Niejako przy okazji należy przypomnieć o przepisie art. 2b par. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego i wynikającym z niego obowiązku osobistego prowadzenia przez nabywcę gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez co najmniej 5 lat od dnia jej nabycia.

adw. Mikołaj Pomin

Fot. Sierszeńska

dyżur prawnika marzec

CZYTAJ CAŁY ARTYKUŁ W www.topagrar.pl
r e k l a m a

Kto zarobił na wzroście cen nawozów i gdzie trafia ukraińskie zboże? NIK to sprawdzi

23.10.2022

Na podstawie wniosku KRIR - Najwyższa Izba Kontroli będzie kontrolować polski rynek rolny. NIK ma sprawdzić czy wysokie ceny nawozów mają swoje odzwierciedlenie w kosztach produkcji, czy ktoś zarobił na rolnikach oraz co się dzieje ze zbożem i rzepakiem z Ukrainy, który trafia do Polski.

Prezes Najwyższej Izby Kontroli uwzględnił wniosek Krajowej Rady Izb Rolniczych i zajmie się dwoma tematami, które w ostatnim czasie mają ogromny wpływ na rynki rolne w Polsce: wysokie ceny nawozów oraz to jak ceny ziarna importowanego z Ukrainy wpływają na ceny zbóż w Polsce. 

Import zboża z Ukrainy wpływa na ceny zboża w Polsce - w jaki sposób?

Wiktor Szmulewicz, prezes samorządu rolniczego w swoim piśmie do szefa NIK zwraca uwagę na spadek cen zbóż w Polsce w ostatnim czasie, co znacznie pogarsza sytuację polskich rolników, ponieważ w tym roku znacznie wzrosły im koszty produkcji zbóż. Izby rolnicze chcą, aby kontrolerzy NIK sprawdzili w jakim stopniu wpływ na to miało otwarcie polskiej i unijnej granicy na ziarno z Ukrainy. 

– Rozumiemy trudną sytuację rolników ukraińskich, ale pomoc dla tych producentów nie może odbywać się kosztem polskich rolników, którzy z powodu niskich cen i braku możliwości sprzedaży zapasów mogą być zagrożeni upadkiem gospodarstw, tym bardziej, że wkrótce będą żniwa – napisał Wiktor Szmulewicz, prezes KRIR.

Obawom szefa samorządu rolniczego wtórują także przedstawiciele Lubelskiej Izby Rolniczej. W ich opinii, to głównie rolnicy z Lubelszczyzny i Podkarpacia w największym stopniu ponoszą konsekwencję napływu zbóż, kukurydzy i rzepaku z Ukrainy. Z tego powodu zarząd LIR chciałby dowiedzieć się jaka jest rzeczywista skala importu ziarna z Ukrainy i ile tego zboża zostaje w Polsce. Lubelscy rolnicy chcą także poznać listę podmiotów gospodarczych importujących te surowce na terytorium Polski. Według przedstawiciele LIR pozwoli, to lepiej zarządzać tym ryzykiem oraz podjąć odpowiednie kroki w przyszłości.

Przedstawiciele Krajowej Rady Izb rolniczych poprosili Mariana Banasia, prezesa NIK, aby ta instytucja zbadała:

  • czy zboże importowane z Ukrainy jest w Polsce tylko tranzytem i trafia ostatecznie do kolejnych państw czy część z tego ziarna zostaje w polskich magazynach? 
  • które zboże w polskich portach jest ładowane w pierwszej kolejności: ukraińskie czy polskie, a jeżeli to ziarno zza wschodniej granicy ma priorytet, to czy przez to polskie zboże nie może być eksportowane ze względu na ograniczone możliwości przeładunkowe?
  • czy ziarno ukraińskie spełnia polskie i unijne wymogi fitosanitarne?
CZYTAJ ARTYKUŁ
r e k l a m a

Czy działka nabyta po ślubie wlicza się do wspólnoty majątkowej małżeńskiej?

21.10.2022

Chciałabym zakupić działkę do majątku odrębnego, a potem przekazać ją synowi z pierwszego małżeństwa. Czy jest to możliwe, skoro mam wspólność majątkową małżeńską od ponad 20 lat? Jakie składniki wchodzą w skład majątku odrębnego małżonków?

Czym jest małżeńska wspólność majątkowa?

Artykuł 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego określa, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Majątek osobisty każdego z małżonków - czyli jaki?

Z kolei według art. 33 k.r.o., do majątku osobistego każdego z małżonków należą m.in.: przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej oraz nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił). Należą do niego też te służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków. Majątkiem osobistym są również prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, oraz przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków. Do majątku osobistego wlicza się ponadto przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Istotne jest źródło finansowania

W skład majątku odrębnego wchodzą także przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przykładowo, gdyby przed wstąpieniem w związek małżeński była Pani właścicielką lokalu, a potem go sprzedała i z tych pieniędzy zakupiła działkę budowlaną, wtedy należy podać te informacje w akcie notarialnym, że pieniądze na zakup działki pochodzą ze sprzedaży lokalu, który był własnością osobistą.

Reasumując: to, czy może Pani nabyć działkę budowlaną do majątku osobistego, zależy głównie od źródła jej finansowania.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. M. Czubak

CZYTAJ ARTYKUŁ

Poddzierżawy - dla kogo? Ilu rolników korzysta?

20.10.2022

Od 2017 roku Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa poddzierżawił jedynie 5 tys. ha gruntów W jakich sytuacjach rolnik może liczyć na zgodę KOWR na poddzierżawienie gruntów od dzierżawcy?

Poddzierżawianie gruntów wzbudza w ostatnim czasie wiele emocji. O wyjaśnienia w tej sprawie poprosiła resort rolnictwa opozycja. - Od początku września biura poselskie są wręcz zasypywane informacjami i pytaniami od małopolskich (ale nie tylko) rolników odnośnie do bulwersującej sprawy poddzierżawy 141 ha gruntów rolnych we wsi Kępie pod Miechowem w Małopolsce przez rodzinę (brata) Norberta Kaczmarczyka, sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Oburzenie rolników wzbudza zarówno opisany przez portal WP.pl tryb przystąpienia do umowy poddzierżawy członków rodziny wiceministra, jej podpisanie (zatwierdzenie wniosku przez samego ówczesnego dyrektora generalnego KOWR), wysokość czynszu dzierżawnego poddzierżawy, a w szczególności fakt, że powierzchnia całkowita poddzierżawionych nieruchomości dla jednego użytkownika (rolnikowi niespokrewnionemu z dotychczasowym dzierżawcą, prowadzącemu gospodarstwo na odległość, spoza danej gminy/gmin graniczących – nieposiadającemu gruntów rolnych w gminie, gdzie znajduje się nieruchomość, lub w gminie sąsiedniej, o powierzchni powyżej 100 ha) to aż 141 ha – napisała w interpelacji Dorota Niedziela oraz Kazimierz Plocke z Platformy Obywatelskiej, którzy zadali szereg pytań dotyczących praktyki związanej z poddzierżawianiem gruntów.

CZYTAJ ARTYKUŁ

Przeczytaj także

Porady prawne

Przekazanie gospodarstwa rolnego: jak przepisać ziemię na dzieci?

Jak przepisać gospodarstwo rolne z zachowaniem zgody w rodzinie? Czy lepiej zapisać ziemię następcy w spadku w testamencie? Podpowiemy Wam w naszej serii, komu, jak i w jakich warunkach rolnik może przekazać gospodarkę.

czytaj więcej
Aktualności

Ile gruntów rolnych z zasobów Skarbu Państwa leży odłogiem? Rolnicy chcą ziemi pod dzierżawy

Opozycja alarmuje, że grunty powracające z dzierżaw do zasobów Skarbu Państwa leżą odłogiem, a proces ich ponownego rozdysponowania wśród rolników jest opieszały i powolny. Jak resort rolnictwa i KOWR zarządzają gruntami rolnymi z dzierżaw?

czytaj więcej

Czy można sprzedać ziemię rolną będącą w dzierżawie?

Chciałbym kupić ziemię od sąsiada, który odziedziczył ją po wuju. Jednak okazało się, że były właściciel oddał grunty w dzierżawę siostrze. Ciocia właściciela zleca wykonywanie czynności agrotechnicznych firmie zewnętrznej. Umowa była na 10 lat i kończy się dopiero w 2028 roku. Czy można sprzedać grunty będące w dzierżawie? Czy można wcześniej rozwiązać umowę dzierżawy? Czy okoliczność, że dzierżawca zleca wykonanie prac na gruncie dzierżawionym, może być podstawą rozwiązania umowy?

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)