Odpowiedź Eksperta: W omawianym przypadku rolnik ma następujące możliwości w zakresie VAT w związku z planowanym wydzierżawieniem gospodarstwa.

• Utrzymanie statusu podatnika czynnego VAT – przychody z dzierżawy gospodarstwa są co do zasady opodatkowane VAT, przy czym dzierżawa ziemi rolnej na cele rolnicze korzysta ze zwolnienia z VAT na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia MF z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień. Natomiast dzierżawa pozostałego majątku (budynki, budowle, maszyny, stado itp.) jest opodatkowana stawką 23%. Zatem mimo zaprzestania produkcji rolnej nasz rolnik będzie miał przychody opodatkowane, co zapobiegnie wykreśleniu z ewidencji podatników VAT. W tym wariancie wydzierżawiający nie musi dokonywać korekty VAT, jeśli jego majątek będzie w całości wydzierżawiony. Gdyby jednak np. przedmiotowy budynek inwentarski nie był wydzierżawiony, wówczas powstanie obowiązek korekty VAT – w tym przypadku 2/10 VAT odliczonego z budowy. To rozwiązanie, tj. utrzymanie statusu podatnika czynnego, jest korzystne w przypadkach konieczności oczekiwania na upływ okresu korekty środków trwałych.

• Rezygnacja ze zwolnienia, a następnie wydzierżawienie gospodarstwa – należy z końcem miesiąca poprzedzającego powrót do zwolnienia złożyć w US deklarację VAT-R i zaznaczyć w poz. 31, że podatnik "będzie nadal korzystał ze zwolnienia". Następnie podatnik ma obowiązek sprawdzić, czy powstanie u niego obowiązek korekty – w analizowanym przypadku 2/10 VAT za budynek oraz 2/5 VAT za ładowarkę teleskopową – którą należy zapłacić do 25 lutego w latach 2024–2025. Zakładamy przy tym, że nasz rolnik nie ma majątku obrotowego, tj. zwierząt, produkcji w toku i zapasów. Jeśliby takowe były, należy obliczyć korektę od wartości zakupu lub wartości rynkowej tych środków i jednorazowo odprowadzić VAT w rozliczeniu za pierwszy miesiąc powrotu do zwolnienia. To rozwiązanie jest korzystne w sytuacji, gdy gospodarstwo w ogóle nie ma korekty za środki trwałe i/lub nie ma istotnych wartościowy składników środków obrotowych.

Roman Włodarz
Fot: Daleszyński