Z artykułu dowiesz się
- Jakie są elementy składowe faktury?
- Dlaczego grozi Ci zapłata VAT nawet za fakturę od nieuczciwego kontrahenta?
- Jakie sankcje skarbowe przewiduje fiskus?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
Strona główna>Artykuły>Podatki: VAT, rolny, inne>Podatki w rolnictwie>Faktura VAT: co powinna posiadać?
Faktura VAT: co powinna posiadać?
23.06.2021autor: Roksana Wąsowska
Faktura stanowi dokument księgowy odzwierciedlający realizowane transakcje i umożliwiający właściwe ujęcie ich w księgach wystawcy i odbiorcy. Co trzeba wiedzieć o prawidłowym wystawianiu faktur?
Co powinna zawierać prawidłowo wystawiona faktura? Przede wszystkim o tym, co jest fakturą a co nie, nie przesądza słowo „faktura” na dokumencie, lecz jego treść. Regulacje ustawy o VAT wprost wskazują elementy, które obowiązkowo muszą znaleźć się na prawidłowo wystawionej fakturze.
Faktura powinna zawierać co najmniej:
- datę wystawienia;
- kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny ją identyfikuje;
- imiona i nazwiska lub nazwę podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku;
- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi;
- datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów albo wykonania usługi bądź datę otrzymania zapłaty, jeżeli nastąpiła ona przed sprzedażą, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
- miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
- cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
- kwoty wszelkich upustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
- wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
- stawkę podatku;
- sumę wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
- kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
- kwotę należności ogółem.
Fakturę zawierającą wyżej wspomniane elementy, co do zasady, wystawia się w co najmniej dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje nabywca, a drugi zachowuje w swojej dokumentacji podatnik dokonujący sprzedaży.
Co więcej, nie ma obowiązku stosowania na fakturze nadruku „oryginał”, „kopia”.
r e k l a m a
Kiedy mamy do czynienia z „pustą” fakturą?
„Pusta” faktura to z kolei dokument odzwierciedlający fikcyjny obrót gospodarczy. Celem podmiotów wprowadzających do obrotu gospodarczego faktury dokumentujące czynności fikcyjne jest przede wszystkim zmniejszenie zobowiązań podatkowych w podatku od towarów i usług poprzez odliczenie podatku naliczonego z tych faktur, prowadzące często do wyłudzenia zwrotu podatku z urzędu skarbowego.
Bazując na ukształtowanej linii orzeczniczej sądów administracyjnych należy przy tym wskazać, że na przestrzeni lat dokonano podziału „pustych” faktur na trzy rodzaje:
• dokument, któremu w rzeczywistości w ogóle nie towarzyszy transakcja w nim wskazana – nie doszło do dostawy towarów lub wykonania usługi przez wystawcę faktury;
• dokument, któremu w tle towarzyszy realna transakcja, ale z udziałem innego podmiotu niż wystawca tej faktury - jeden podmiot faktycznie realizuje transakcje, a zupełnie inny podmiot wystawia fakturę mającą rzekomo dokumentować tę transakcję, czego świadom jest odbiorca takiej faktury;
• dokument wystawiony przez firmanta, a zatem dotyczący w istocie rzeczywistego obrotu towarami lub usługami, ale z zatajeniem wobec nabywców prawdziwego podmiotu realizującego tenże obrót.
Konsekwencje wprowadzenia „pustej” faktury do obrotu prawnego
W zakresie konsekwencji wynikających z wystawiania „pustych” faktur należy podkreślić, iż na gruncie ustawy o VAT, z perspektywy sprzedawcy, wystawienie „pustej” faktury skutkować będzie obowiązkiem zapłaty podatku VAT należnego, który został na niej wykazany.
Zgodnie bowiem z art. 108 ustawy o VAT na podatniku zawsze ciąży obowiązek zapłaty podatku, niezależnie od tego, czy doszło do obrotu gospodarczego, który daną fakturą został udokumentowany.
Z kolei, z punktu widzenia nabywcy należy mieć na uwadze art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy o VAT, zgodnie z którym wystawione faktury nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego lub zwrotu podatku naliczonego w przypadku gdy:
• stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane – w części dotyczącej tych czynności,
• podają kwoty niezgodne z rzeczywistością – w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,
• potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego – w części dotyczącej tych czynności.
Powyższy przepis jednoznacznie wskazuje, że odliczenie podatku VAT jest możliwe tylko w odniesieniu do faktur, które odzwierciedlają rzeczywistą transakcję.
Co więcej, posługiwanie się „pustymi” fakturami może skutkować nałożeniem sankcji nie tylko na gruncie ustawy o VAT, ale również Kodeksu karnego skarbowego oraz Kodeksu karnego.
Sankcje skarbowe
Stosownie do art. 62 § 1 i 2 Kodeksu karnego skarbowego, kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych. Ponadto, kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od roku, albo obu tym karom łącznie.
Tym samym, na gruncie Kodeksu karnego skarbowego wystawianie „pustych” faktur może skutkować nałożeniem kary grzywny nawet w wysokości ok. 25 mln zł (biorąc pod uwagę wysokość stawek dziennych w 2020 r.) oraz karze pozbawienia wolności powyżej 1 roku.
Z kolei, podstawową karą przewidzianą w Kodeksie karnym za wprowadzanie do obrotu prawnego „pustych” faktur jest kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 (w myśl art. 270a oraz art. 271a). Aczkolwiek, w przypadku gdy wartość faktury lub faktur przekracza 5 milionów złotych lub gdy osoba uczyniła sobie z tego przestępstwa stałe źródło dochodu kara wynosi minimum 3 lata więzienia.
W jaki sposób uniknąć konsekwencji wystawienia „pustej” faktury?
Warto pamiętać, że w praktyce gospodarczej może wystąpić sytuacja, w której wygenerowanie „pustej” faktury spowodowane jest wyłącznie niedopatrzeniem podatnika.
W takim wypadku podatnik jest uprawniony do skorygowania błędów w nierzetelnie wystawionej fakturze poprzez:
- anulowanie takiej faktury – działanie to jest możliwe wyłącznie pod warunkiem, że dokument nie trafił jeszcze do obiegu gospodarczego, a więc nie został przekazany kontrahentowi;
- wystawienie faktury korygującej do zera – wartość korekty odpowiada kwocie wykazanej na fakturze pierwotnej ze znakiem minus.
Szczególna ostrożność podczas weryfikacji kontrahenta
Należy każdorazowo wykazywać się należytą starannością przy weryfikacji kontrahenta. Działanie to ma na celu identyfikację potencjalnych oszustw w obrocie prawnym, wiążących się z uszczupleniem budżetu państwa.
Wśród rozwiązań mających zapobiec procederowi wystawiania „pustych” faktur Ministerstwo Finansów wymienia m.in. Jednolity Plik Kontrolny, system teleinformatyczny STIR czy podzieloną płatność VAT.
Ponadto, wyjątkowo pomocnym może okazać się elektroniczny wykaz czynnych podatników VAT (tzw. „biała lista podatników VAT”). Wykreślenie podmiotu z rejestru czynnych podatników VAT powinno stanowić impuls do zachowania szczególnej ostrożności w transakcjach z danym kontrahentem. Inną metodą zalecaną przez Ministerstwo Finansów jest także weryfikacja kontrahenta w Krajowym Rejestrze Sądowym („KRS”) lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej („CEIDG”).
Roksana Wąsowska
Tax Advisors Group
Tax Advisors Group
Podstawa prawna:
- Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
- Ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
- Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy
Artykuł jest informacją i nie stanowi porady prawnej.
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a