Mój syn jest niepełnosprawny, ale skończył szkołę policealną i chciałby pracować. Na wsi jest jednak problem z pracą dla niepełnosprawnych. Podobno rozwiązaniem byłaby spółdzielnia socjalna. Kto może ją założyć i jaka jest procedura? Czy to prawda, że gmina może był założycielem takiego podmiotu? - pyta zatroskana mama, czytelniczka "Tygodnika Poradnika Rolniczego".

Spółdzielnia socjalna - kto może taką założyć?

Według ustawy z 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych, spółdzielnię socjalną mogą założyć: m.in.:

• osoby bezrobotne w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
• osoby, o których mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1–4, 6 i 7 ustawy z 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym, czyli np. bezdomni, uzależnieni od alkoholu po zakończeniu terapii, chorzy psychicznie, podlegający wykluczeniu społecznemu,
• osoby niepełnosprawne,
• osoby do 30. roku życia oraz po ukończeniu 50. roku życia posiadające status osoby poszukującej pracy, bez zatrudnienia,
• osoby poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu lub niewykonujące innej pracy zarobkowej.

Czym zajmują się spółdzielnie socjalne i na rzecz kogo lub czego działają?

Przedmiotem działalności spółdzielni socjalnej jest prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa w oparciu o osobistą pracę członków oraz pracowników spółdzielni socjalnej. Taka spółdzielnia działa na rzecz:

• społecznej reintegracji jej członków oraz pracowników spółdzielni socjalnej, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie umiejętności uczestniczenia w życiu społeczności lokalnej i pełnienia funkcji społecznych w miejscu pracy, zamieszkania lub pobytu,
• zawodowej reintegracji jej członków oraz pracowników spółdzielni socjalnej będących osobami, o których mowa powyżej, przez co należy rozumieć działania mające na celu odbudowanie i podtrzymanie zdolności do samodzielnego świadczenia pracy na rynku pracy – a działania te nie są wykonywane w ramach prowadzonej przez spółdzielnię socjalną działalności gospodarczej.

Liczba założycieli spółdzielni socjalnej nie może być mniejsza niż trzy, jeżeli założycielami są osoby fizyczne, i dwa, jeżeli są nimi osoby prawne. W przypadku gdy założycielami spółdzielni socjalnej są trzy osoby fizyczne, spółdzielnia socjalna jest obowiązana do przyjęcia w poczet członków oraz do zatrudnienia co najmniej dwóch osób spośród osób wymienionych powyżej (np. niepełnosprawne, bezrobotne). Ma na to 12 miesięcy od dnia wpisu spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego.

Po uchwaleniu statutu przez założycieli spółdzielni, wyborze zarządu należy bowiem złożyć dokumenty do Krajowego Rejestru Sądowego o rejestrację. Spółdzielnia socjalna nie uiszcza opłaty sądowej od wniosku o wpis do KRS. Nie wnosi też opłaty za ogłoszenie tych wpisów w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Samorządy lokalne aktywnie angażują się w zakładanie i działalność takich spółdzielni

W założenie, a potem ich działalność aktywnie angażują się niektóre gminy. Spółdzielnia socjalna założona przez jednostki samorządu terytorialnego, kościelne osoby prawne lub organizacje pozarządowe może udzielić poręczenia pożyczek, kredytów lub zabezpieczenia zwrotu otrzymanej refundacji lub środków na podjęcie działalności gospodarczej, założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej.

Działalność spółdzielni socjalnej może zostać także wsparta ze środków budżetu państwa. Na taką działalność można otrzymać też dofinansowanie z Unii.

Gdzie szukać informacji i wsparcia przy zakładaniu spółdzielni socjalnych?

Jeżeli chodzi o Wielkopolskę, założyć bezpłatnie spółdzielnię socjalną pomaga Stowarzyszenie na rzecz Spółdzielni Socjalnych. Informacji o zakładaniu spółdzielni socjalnej należy szukać w centrach ekonomii społecznej na terenie całego kraju.

prof. UAM, dr hab. Aneta Suchoń
fot. Pixabay