Jak ustala się wysokość podatku przy umowie dożywocia?

Według ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, podstawę opodatkowania przy umowie dożywocia stanowi wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego. Jeżeli chodzi o zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych nieruchomości rolnych, nie dotyczy ono umowy o dożywocie, a jedynie sprzedaży i reguluje je art. 9 wymienionej wyżej ustawy. Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie.

Biorąc pod uwagę niską emeryturę z KRUS, umowa dożywocia powinna być częściej wykorzystywana w praktyce. Zasadna byłaby zmiana przepisów i poszerzenie zwolnienia także o dożywocie.

Ile wynosi taksa notarialna?

Jeżeli chodzi o taksę notarialną, to rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej w § 8 określa, że maksymalna stawka za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego umowę zbycia nieruchomości, jeżeli w związku z tą umową następuje wypłata świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników albo renty strukturalnej współfinansowanej ze środków unijnych, wynosi 600 zł.

W praktyce są różne interpretacje warunku „następuje wypłata świadczeń z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników”. Z reguły uznać należy, że chodzi o przekazanie nieruchomości rolnej w celu uzyskania emerytury czy renty rolniczej z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dożywocie jest formą zbycia nieruchomości. Zatem jeżeli po przekazaniu nieruchomości rolnych na podstawie umowy dożywocia producent rolny otrzymuje emeryturę albo rentę rolniczą, jest podstawa prawna do zastosowania stawki notarialnej w maksymalnej wysokości 600 zł.

Ile wynosi taksa notarialna na normalnych zasadach?

Należy jednak podkreślić, że jeżeli producent rolny otrzymuje np. emeryturę albo rentę z ZUS i przeniesienie własności nie łączy się ze świadczeniami z KRUS, płaci taksę notarialną według zasad ogólnych. Maksymalna stawka wynosi od wartości:

• do 3000 zł – 100 zł;

• powyżej 3000 zł do 10 tys. zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;

• powyżej 10 do 30 tys. zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 tys. zł;

• powyżej 30 do 60 tys. zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 tys. zł;

• powyżej 60 tys. do 1mln zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 tys. zł;

• powyżej 1 do 2 mln zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 mln zł;­

• powyżej 2 mln zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 mln zł, nie więcej jednak niż 10 tys. zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej – nie więcej niż 7500 zł.

Warto zaznaczyć, że rozporządzenie określa stawki maksymalne. Notariusz może natomiast zawsze zastosować taksę notarialną niższą, niż określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. M. Czubak