ARiMR odmówił rolnikowi dopłat bezpośrednich na grunty dzierżawione na ustną umowę. Czy słusznie?
r e k l a m a
Partnerzy portalu

ARiMR odmówił rolnikowi dopłat bezpośrednich na grunty dzierżawione na ustną umowę. Czy słusznie?

18.03.2023autor: Alicja Moroz

Dzierżawiłem przez kilka lat grunty na podstawie ustnej umowy dzierżawy i składałem na nie wnioski o dopłaty. W ubiegłym roku właścicielka kazała mi zejść z pola, bez żadnych podstaw, w trybie natychmiastowym. Mimo to dalej uprawiałem ziemię. Właścicielka powiadomiła ARiMR, że użytkuję ją bezprawnie. Agencja zażądała ode mnie przedstawienia tytułu prawnego do tej działki. Nie mogłem go okazać, ponieważ nie zawarłem pisemnej umowy. Niejednokrotnie czytałem na łamach TPR, że ustna umowa dzierżawy gruntów rolnych też jest ważna i że w jej przypadku obowiązuje roczny termin wypowiedzenia. Dostałem teraz decyzję odmawiającą płatności. ARiMR powołuje się w uzasadnieniu na wyrok wydany przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 17 grudnia 2020 r., z którego podobno wynika, że w takiej sytuacji, jak moja, dopłaty należą się właścicielowi. Czy to prawda, czy jest sens odwoływać się od tej decyzji?

Z artykułu dowiesz się

  • Komu przysługują dopłaty? Użytkownikowi gruntów czy właścicielowi?
  • Czy warto odwołać się od decyzji ARiMR?

Czy warto odwołać się od decyzji ARiMR?

Z całą pewnością warto się odwołać. Istotnie Trybunał Sprawiedliwości UE (szósta izba) wydał 17 grudnia 2020 r. wyrok o sygn. akt C-216/19 w sprawie: WQ przeciwko Land Berlin, w którym zajmował się kwestią prawa do płatności w przypadku złożenia wniosku przez dwie osoby. Wyrok ten dotyczy jednak innego stanu faktycznego. Verwaltungsgericht Berlin (sąd administracyjny w Berlinie) postanowił zawiesić postępowanie w toczącym się sporze i zwrócił się do Trybunału z kilkoma pytaniami prejudycjalnymi (stanowiącymi podstawę do podobnego orzekania w analogicznych przypadkach). Pierwsze z nich brzmiało następująco:

„Czy »kwalifikujący się hektar« jest w dyspozycji jego właściciela, jeżeli żadnej osobie trzeciej nie przysługuje prawo użytkowania tego »kwalifikującego się hektara«, w szczególności prawo użytkowania pochodzące od właściciela, czy też obszar ten jest w dyspozycji osoby trzeciej lub nie jest w niczyjej dyspozycji, jeżeli osoba trzecia bez prawa użytkowania faktycznie wykorzystuje rolniczo ten obszar?”. Chodziło o interpretację art. 24 ust. 2 zdanie pierwsze rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013 z 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego przepisy dotyczące płatności bezpośrednich dla rolników na podstawie systemów wsparcia w ramach Wspólnej Polityki Rolnej.

Sąd ten wskazał, że na podstawie w szczególności art. 17 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, nikt nie może być pozbawiony swojej własności z tego tylko powodu, że osoba trzecia bezpodstawnie powołuje się na prawa do tej własności. W szczególności sąd ten miał wątpliwości co do tego, czy grunty rolne można uznać za niepozostające w dyspozycji ich właściciela, jeżeli osoba trzecia zagospodarowała je bez upoważnienia. Sąd podkreślił jednak, że inaczej może być w przypadku skutecznego prawa użytkowania, na które powołuje się osoba trzecia.

r e k l a m a

Komu przysługują dopłaty? Użytkownikowi czy właścicielowi?

Trybunał Sprawiedliwości UE, odpowiadając na pytanie, stwierdził, że w przypadku gdy kwalifikujący się hektar jest przedmiotem wniosku o przydział uprawnień do płatności złożonego przez dwóch lub więcej wnioskodawców, decyzja, komu należy przyznać uprawnienie do płatności, opiera się na kryterium, kto korzysta z uprawnień do podejmowania decyzji w odniesieniu do wykonywanej działalności rolniczej oraz kto czerpie korzyści i ponosi ryzyko finansowe związane z tą działalnością.

Artykuł 24 ust. 2 zdanie pierwsze rozporządzenia nr 1307/2013 należy interpretować w ten sposób, że w przypadku gdy wniosek o przyznanie pomocy został złożony zarówno przez właściciela gruntów rolnych, jak i przez osobę trzecią, która faktycznie wykorzystuje te obszary bez jakiejkolwiek podstawy prawnej, w rozumieniu tego przepisu kwalifikujące się hektary odpowiadające rzeczonym obszarom są „w dyspozycji” jedynie właściciela tych obszarów.

Pana sytuacja jest jednak inna, gdyż Pan użytkował ten obszar na podstawie umowy dzierżawy. Ustna umowa istotnie jest ważna, a nie została wypowiedziana w sposób skuteczny. Powołanie się na wyrok Trybunału dotyczący odmiennego stanu prawnego jest więc nieuzasadnione.

Alicja Moroz
fot. arch. red / mat. prasowe

autor Alicja Moroz

Alicja Moroz

Alicja Moroz, prawnik redakcyjny w Tygodniku Poradniku Rolniczym

przeczytaj inne artykuły tego autora
r e k l a m a
r e k l a m a

Przeczytaj także

Dopłaty bezpośrednie 2023. ARiMR wyjaśnia, co się zmieniło

15 marca startuje tura przyjmowania wniosków o przyznanie płatności bezpośrednich oraz płatności obszarowych w ramach II filara WPR za 2023 r. Ze względu na to, że będzie to pierwszy nabór w ramach Planu Strategicznego WPR, kilka rzeczy uległo zmianie. O czym trzeba pamiętać przy składaniu wniosków?    

czytaj więcej

Rolnicy dostaną dopłaty do silosów zbożowych. Stawki, terminy, warunki

ARiMR będzie przyznawać rolnikom dopłaty na zakup silosów zbożowych. Ma to pomóc w zwiększaniu odporności gospodarstw rolnych na kryzysy na rynkach rolnych. Jakie będą stawki dotacji do silosów? Kto i na jakich warunkach może otrzymać wsparcie?

czytaj więcej

Co rolnik może, a czego nie w pasie drogowym?

Czy rolnik może decydować o tym, że w pasie drogowym nie mogą być sadzone drzewa? Zarządca powiedział mi, że nie może obsadzić pasa, ponieważ nie ma na to zgody rolników, których pola graniczą z pasem. Jak to jest w świetle obowiązujących przepisów? Kto zarządza pasem drogowym?

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)