Z artykułu dowiesz się
- Jak wirus przewędrował?
- Wchodzimy w okres głębokiego kryzysu?
- Jak w Niemczech walczą z ASF ?
r e k l a m a
Partnerzy portalu
ASF w Niemczech – przybywa zakażonych dzików
24.09.2020
9 września władze niemieckie potwierdziły pierwszy przypadek afrykańskiego pomoru świń w rozłożonej tuszy samicy dzika w gminie Schenkendöbern w powiecie Spree-Neisse w Brandenburgii. Martwe zwierzę znaleziono około 9 km od granicy z Polską. 16 września niemieckie ministerstwo rolnictwa poinformowało o kolejnych pięciu dzikach zakażonych wirusem ASF w gminie Neuzelle w powiecie Odra-Sprewa.
Według Instytutu Friedricha-Loef-flera, niemieckiego laboratorium referencyjnego do badań pod kątem afrykańskiego pomoru świń, wirus został znaleziony w prawie całkowicie rozłożonej tuszy. Sugeruje to, że został wprowadzony na teren Niemiec co najmniej kilka tygodni wcześniej i nie wiadomo. To sporo czasu, aby zachorowały inne dziki czy wirusa rozprzestrzeniły na przykład ptaki. Z drugiej strony w ciągu ostatnich miesięcy z powodu obecności ASF blisko granicy po polskiej stronie niemieckie służby wykazywały się zwiększoną czujnością, zintensyfikowały odstrzał oraz poszukiwania padłych dzików, więc raczej dowiedziałyby się, gdyby wirus krążył wcześniej.
r e k l a m a
Wirusowi ASF zajęło 6,5 roku przebycie 625 km ze wschodniej Polski do Niemiec. Można przyjąć, że przemieszczał się ze średnią prędkością 100 km na rok.
Coraz więcej zakażeń ASF na terenie Niemczech
Po wykryciu pierwszego przypadku ASF u dzika w powiecie Spree-Neisse utworzono strefę zapowietrzoną w promieniu 3 km od tego miejsca. Strefa została zabezpieczona ruchomym ogrodzeniem elektrycznym o długości 12 km. Rejon Spree-Neisse oraz dwa przyległe powiaty Dahme-Spreewald i Oder-Spree są teraz uważane za strefę zamkniętą. Druga wyznaczona strefa to tzw. obszar zagrożony o promieniu 15 km, a za nią jest trzeci obszar o promieniu 30 km.
Gmina Neuzelle, w której po tygodniu stwierdzono kolejny przypadek ASF, znajduje się 7,5 km na północ od miejsca znalezienia pierwszej zakażonej tuszy w gminie Schenkendöbern (na już wcześniej wyznaczonym obszarze zagrożonym) i 4 km od granicy z Polską. Wykryto tam wirusa u pięciu dzików – cztery znaleziono martwe, a jeden chory został odstrzelony. Jak wyjaśnia Instytut Friedricha-Loefflera, samice dzika zwykle żyją razem w grupach po 3–4, w tym prosięta, więc istnieje duże ryzyko, że więcej dzików miało kontakt z ASF.
Odkrycie większej liczby dzików zakażonych afrykańskim pomorem świń potwierdza obawy, że choroba już się rozprzestrzeniła i Brandenburgia może spodziewać się lawiny przypadków. Zachorowania w Niemczech wystąpiły w odległości około 30 km od najbliższego miejsca znalezienia zakażonego dzika w Polsce. Zdaniem specjalistów jest to stosunkowo duża odległość, aby wirus przemieścił się w sposób naturalny za sprawą dzików. Co prawda, samce znane są z samotnego wędrowania na znaczne odległości, jednak w tym przypadku była to padła samica. Wektorem mogły być ptaki. Nie wyklucza się również ludzi, którzy mogli wyrzucić zakażoną wieprzowinę.
Głównym dostawcą warchlaków do Niemiec jest Dania, która po wybuchu epidemii ASF w Europie wprowadziła ścisły system dezynfekcji i kwarantanny pustych ciężarówek do transportu świń wracających do kraju. Muszą one odczekać 72 godziny, zanim wjadą na teren Danii. Takie rozwiązania nie są stosowane w innych krajach, a jak wiadomo, środki transportu są niebezpiecznym wektorem w rozprzestrzenianiu się afrykańskiego pomoru świń. Są to bardzo surowe procedury, ale mogą być skuteczne, bo dotyczą bezpośrednich wizyt w gospodarstwach.
- Być może stwierdzone przypadki ASF u dzików w Niemczech to dopiero początek i wkrótce zostanie wykrytych więcej zakażeń
Wprowadzono zakaz chowu na wolnym wybiegu
Władze niemieckie podały, że wszyscy rolnicy i myśliwi zostali poinformowani o sytuacji i wprowadzonych obostrzeniach. Z danych przekazanych przez lokalne władze wynika, że wewnątrz ogrodzonej strefy znajdują się 182 gospodarstwa zawierające łącznie ponad 33 tys. ha gruntów ornych, na których teraz nie można ani siać, ani zbierać plonów. Zagrożeniem jest przede wszystkim kukurydza. W gospodarstwach utrzymujących świnie przeprowadzane są badania w kierunku ASF, a do strefy zapowietrzonej zabroniony jest wjazd. Polowania natomiast są również zabronione na obszarze zagrożonym. Oczywiście zakazano też wystaw z udziałem świń.
Wszyscy producenci trzody chlewnej mają niezwłocznie zgłosić do Departamentu Rolnictwa, Weterynarii i Monitorowania Żywności liczbę utrzymywanych świń, ich przeznaczenie oraz zgłaszać martwe lub chore sztuki, w szczególności świnie z gorączką. Wprowadzono zakaz chowu na wolnym wybiegu, a pasza, ściółka i inne przedmioty, z którymi świnie mogą mieć kontakt, należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzików. Każdy ma obowiązek dbać, aby psy znajdujące się pod jego opieką nie biegały swobodnie po zagrożonym terenie (obowiązek smyczy).
Nie można używać trawy, siana i słomy, które zostały zebrane na obszarze zagrożonym do karmienia zwierząt lub jako ściółkę w chlewni. Chyba że zostały zebrane wcześniej niż sześć miesięcy przed wyznaczeniem strefy ASF lub były chronione przed dzikami przez co najmniej sześć miesięcy przed ich użyciem, ewentualnie zostały poddane obróbce w temperaturze co najmniej 70°C przez minimum 30 minut.
Świnie ze stada znajdującego się na obszarze ryzyka nie mogą być przemieszczane pomiędzy gospodarstwami ani do rzeźni. W wyjątkowych przypadkach należy wystąpić na piśmie o zezwolenie wydawane przez lokalne służby weterynaryjne.
Zasady dla myśliwych
Wydano także zakaz wchodzenia do lasu i zintensyfikowano poszukiwania padłych dzików, zwłaszcza przez wyszkolonych ludzi. Czterdziestu pięciu pracowników leśnictwa i myśliwych poszukiwało martwych dzików wokół lokalizacji pierwszej tuszy. Poza strefą zintensyfikowane są także polowania na dziki. W samej tylko Brandenburgii w sezonie łowieckim 2019-2020 odstrzelono ich najwięcej od 1990 roku, bo aż 100 tys. Ponadto władze tego landu ogłosiły, że za każdego znalezionego martwego dzika można otrzymać 100–150 euro. Uważają, że jeśli szybko dowiedzą się, jak daleko zarażone zwierzęta rozprzestrzeniły wirusa, będą mogły szybko go wyeliminować.
Ponadto w obszarze zagrożenia wprowadzono zakaz polowania na wszystkie gatunki zwierząt, aby nie przepędzać zarażonych dzików. Każdy znaleziony martwy dzik musi zostać niezwłocznie zgłoszony do właściwego biura weterynaryjnego z podaniem lokalizacji (dane GPS). Pobieranie próbek i bezpieczne usuwanie tusz może być wykonywane wyłącznie przez przeszkolone i upoważnione osoby.
Intensywne poszukiwanie tusz padłych dzików odbywa się przy użyciu psów. Zarówno psy, jak i przedmioty (w tym pojazdy), które są wykorzystywane w poszukiwaniu zwierzyny, muszą być myte i dezynfekowane. Osoby, które miały kontakt z dzikami lub ich szczątkami, również muszą dokładnie się zdezynfekować.
Wzorem do naśladowania w walce z ASF są Czechy
Według lokalnych władz w strefie ASF w 50 gospodarstwach utrzymywanych jest 15 tys. świń. W największym stadzie jest około 5 tys. zwierząt. Stowarzyszenie Rolników w Brandenburgii (LBV) zaapelowało o solidne, stałe ogrodzenie na granicy, aby powstrzymać migrację dzików z Polski. Zdaniem rolników ruchome ogrodzenie ma wyraźne szczeliny i jest niestabilne, więc ochrona w tym przypadku jest niewystarczająca. Na to może być jednak już trochę za późno. Odkrycie większej liczby dzików zakażonych ASF potwierdza obawy, że choroba już się rozprzestrzeniła.
Wzorem do naśladowania w walce z ASF, według LBV, są Czechy, które bardzo skutecznie powstrzymały wirusa za pomocą szybkich i konsekwentnych środków. Prezes związku Henrik Wendorff podkreślił, że obecnie najważniejsze jest szybkie podjęcie działań i koordynacja pracy zespołów kryzysowych w okręgach. Wezwał też inne landy i kraje UE do wsparcia walki z chorobą, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się epidemii, która może spowodować głęboki kryzys na rynku trzody chlewnej.
Trudno jednoznacznie przewidzieć, jakie będą konsekwencje rozprzestrzenienia się wirusa ASF na terytorium Niemiec. Do Polski może napłynąć tani żywiec wieprzowy, a kryzys może potrwać wiele miesięcy. Można go ograniczyć poprzez działania dyplomatyczne w krajach azjatyckich i liczyć na to, że Niemcy podczas negocjacji z Chinami osiągną porozumienie o respektowanie regionalizacji stref ASF. Wówczas zakaz importu obejmowałby tylko wieprzowinę z Brandenburgii. Wciąż trwają rozmowy na najwyższym szczeblu w celu zaakceptowania przez Chiny regionalizacji pod kątem występowania afrykańskiego pomoru świń.
Niemieckie ministerstwo rolnictwa zwraca uwagę na fakt, że fermy świń mają generalnie wysoki poziom bezpieczeństwa biologicznego, co oznacza, że ryzyko zakażenia stad jest niskie. Do tej pory Niemcy były trzecim największym dostawcą wieprzowiny do Chin, pokrywając 14% importu, czyli 1 mld euro rocznie. Oprócz Chin również Korea Południowa, Japonia, Filipiny, Brazylia, Meksyk i Argentyna ogłosiły zamknięcie granic dla niemieckiej wieprzowiny. Japonia posunęła się nawet do zablokowania całej wieprzowiny wyprodukowanej po 2 sierpnia.
- Prawdopodobne kierunki rozprzestrzeniania się ASF według Rosji
W Polsce wciąż nowe ogniska
W Polsce mamy już 89 ognisk afrykańskiego pomoru świń, w tym w ostatnim tygodniu trzy stwierdzone w Wielkopolsce. W pierwszym w miejscowości Perzyny w powiecie nowotomyskim utrzymywano 39 świń, a w drugim, które było też w tej samej wsi – 1882 świnie. Gospodarstwo zostało uznane za kontaktowe do pierwszego. Ponadto w promieniu 1 km od pierwszego ogniska w Perzynach zlikwidowano 75 świń w czterech innych gospodarstwach kontaktowych. Trzecie z ognisk w Wielkopolsce potwierdzono w powiecie kaliskim w miejscowości Łaszków w gminie Blizanów w gospodarstwie, w którym utrzymywano 110 świń. To obszar, który wcześniej nie był dotknięty chorobą.
Nie potwierdzono w ostatnim czasie przypadków ASF w województwie wielkopolskim, a mimo to wirus atakuje stada świń na tym obszarze. W kraju mamy w tym roku łącznie 3164 przypadki afrykańskiego pomoru świń u dzików. Stwierdzane są w województwach: lubelskim, lubuskim, mazowieckim, podkarpackim, podlaskim i warmińsko-mazurskim.
Kilkanaście ognisk choroby jest w województwie podkarpackim, co wynika z dużej populacji dzików. Dlatego zapadła decyzja, że na granicy województw podkarpackiego i świętokrzyskiego powstanie 100-kilometrowe ogrodzenie z siatki, które ma zatrzymać migrację dzików, a co za tym idzie – rozprzestrzenianie się wirusa. Takie działanie ma zminimalizować ryzyko przeniesienia ASF na teren województwa świętokrzyskiego. Płot ma powstać w sąsiedztwie drogi krajowej nr 79, drogi wojewódzkiej nr 777 i torów kolejowych linii hutniczo-siarkowej. Prace nad jego budową mają się rozpocząć jeszcze we wrześniu.
Grozi nam też wyznaczanie kolejnych stref niebieskich ASF, a blokada eksportu niemieckiej wieprzowiny do Chin przyczyni się do nadmiaru mięsa na europejskim rynku. Może to spowodować, że producenci trzody chlewnej będą mieć nie tylko problem z niską ceną skupu, ale nawet ze znalezieniem odbiorców tuczników.
Dominika Stancelewska
Zdjęcia : Pixabay, fsvps.govu.ru
Masz pytania?
Zadaj pytanie redakcjir e k l a m a
r e k l a m a
Najważniejsze tematy
r e k l a m a