Trzy odmiany pszenicy jarej na czele LZO

Liderką Listy Odmian Zalecanych pszenicy jarej od kilku lat była Harenda. Na 2023 r. (jeszcze przed pełną aktualizacją rekomendacji), dzieli ona podium z odmianą Merkawa i WPB Troy. Te odmiany rekomenduje do uprawy po 12 województw. Pozostałe wartościowe odmiany (na LOZ jest ich 24) nie są tak uniwersalne, ale lokalnie plonują doskonale. Listy Odmian Zalecanych są dużą pomocą przy wyborze stabilnie plonujących odmian w danym rejonie.

Przed ostatecznym wyborem warto prześledzić dostępne dane z doświadczeń COBORU uwzględniające obok poziomu plonowania dane o wczesności odmian, podatności na choroby i wyleganie, tolerancji na zakwaszenie gleby czy reakcji na wysoki poziom agrotechniki. Poniżej zamieszczamy krótką charakterystykę odmian w kolejności od najczęściej rekomendowanych (wg COBORU), a na mapie pełną listę rekomendacji.

Pszenica jara Harenda należy do odmian klasy B

Odmiana chlebowa (grupa B) wpisana do Krajowego rejestru w 2014 r. Odporność na rdzę brunatną – duża, na choroby podstawy źdźbła, brunatną plamistość liści, septoriozę liści, septoriozę plew oraz fuzariozę kłosów – dość duża, na mączniaka prawdziwego – średnia. Rośliny średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość późny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość duże, gęstość w stanie zsypnym dość mała, liczba opadania duża. Zawartość białka i ilość glutenu dość duża. Wskaźnik sedymentacji SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.

• Na czołowe pozycje List Odmian Zalecanych pszenicy jarej w szybkim tempie wchodzą najnowsze odmiany. Przykładem jest Aura zarejestrowana w 2020 r., rekomendowana do uprawy w 10 województwach i również zarejestrowana w 2020 r. WPB Troy rekomendowana w 12 województwach

Merkawa w LOZ pszenicy jarej już 4 rok

Jakościowa odmiana chlebowa (grupa A) wpisana do Krajowego rejestru w 2019 r. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża, na rdzę brunatną, rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i septoriozę plew – średnia, na choroby podstawy źdźbła i fuzariozę kłosów – dość mała. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dobre, gęstość w stanie zsypnym dość mała. Odporność na porastanie w kłosie dość mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Pszenica WPB Troy kłosi się dość wcześnie

Jakościowa odmiana chlebowa (grupa A) wpisana do Krajowego rejestru w 2020 r. Odporność na rdzę brunatną – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i septoriozę plew – średnia, na fuzariozę kłosów – mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość słabe, gęstość w stanie zsypnym duża. Odporność na porastanie w kłosie przeciętna, liczba opadania bardzo duża. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS bardzo duży. Wydajność ogólna mąki dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

• Suche dane w tabelach porównujących odmiany, czy też ich listy opisowe są ważne, ale nie mówią wszystkiego. Często kropkę nad i stawia przy wyborach możliwość porównania wielu odmian w jednym miejscu na Dniach Pola

Alibi ma bardzo dużą masę ziaren

Odmiana chlebowa (grupa B) wpisana do Krajowego rejestru w 2019 r. Odporność na rdzę brunatną i septoriozy liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, brunatną plamistość liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – średnia, na rdzę żółtą – dość mała. Rośliny wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie bardzo dobre, gęstość w stanie zsypnym średnia. Odporność na porastanie w kłosie mała, liczba opadania dość duża. Zawartość białka duża, ilość glutenu bardzo duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Wydajność mąki z odmiany Goplana dość duża

Odmiana jakościowa (grupa A) wpisana do Krajowego rejestru w 2015 r. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i choroby podstawy źdźbła – dość duża, na septoriozy liści, septoriozę plew, fuzariozę kłosów oraz brunatną plamistość liści – średnia, na rdzę żółtą – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie słabe, gęstość w stanie zsypnym duża, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu duża do bardzo dużej. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży. Wydajność ogólna mąki dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

Aura nie lubi kwaśnej gleby

Jakościowa odmiana chlebowa (grupa A) wpisana do Krajowego rejestru w 2020 r. Odporność na mączniaka prawdziwego i fuzariozę kłosów – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, rdzę brunatną, rdzę żółtą, brunatną plamistość liści, septoriozy liści i septoriozę plew – średnia. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna i gęstość w stanie zsypnym średnie. Odporność na porastanie w kłosie dość mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu bardzo duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.

• Formy ościste pszenic są cenione w gospodarstwach mających problemy ze zwierzyną łowną. Na LOZ znajduje się tylko WPB Pebbles. Najbardziej znaną, która wypadła z LOZ jest Ostka Smolicka, ale cenioną ościstą odmianą pszenicy jarej jest także Zadra

Atrakcja kłosi się dość późno

Odmiana jakościowa (grupa A). Odporność na choroby podstawy źdźbła, rdzę żółtą, septoriozy liści, septoriozę plew i fuzariozę kłosów – dość duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną i brunatną plamistość liści – średnia. Rośliny dość wysokie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren mała do bardzo małej, wyrównanie ziarna słabe do bardzo słabego, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w kłosie mała, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka i ilość glutenu dość duże. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.

Rusałka tylko z kompletną ochroną fungicydową

Odmiana jakościowa (grupa A). Z uwagi na małą do bardzo małej odporność na rdzę żółtą zalecana do uprawy na wysokim poziomie agrotechniki z kompletną ochroną fungicydową. Odporność na brunatną plamistość liści – dość duża, na choroby podstawy źdźbła, mączniaka prawdziwego, rdzę brunatną, septoriozy liści i fuzariozę kłosów – średnia, na septoriozę plew – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie dość dobre, gęstość w stanie zsypnym duża, liczba opadania duża do bardzo dużej. Zawartość białka duża, ilość glutenu bardzo duża. Wskaźnik sedymentacyjny SDS duży do bardzo dużego. Wydajność ogólna mąki dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.

fot. Marek Kalinowski

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 6/2023 na str. 32. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.