Postęp hodowlany w mieszańcach kukurydzy jest niezwykły. Jak ostatnio pisaliśmy, tylko w tym roku do Krajowego rejestru wpisano 33 nowe odmiany kukurydzy (w ub.r. 36 nowych odmian). To świadczy o dynamicznym postępie, ale nie można dyskwalifikować przy wyborach także starszych mieszańców, bo jest wiele uniwersalnych, sprawdzonych i wiernie plonujących od lat.

Potencjał plonowania jest najważniejszy u odmian późnych 

Cechą pożądaną odmian ziarnowych jest szybkie oddawanie wody i niska wilgotność w czasie zbioru. Ważna jest też mała podatność na osypywanie ziarna, czy tolerancja na fuzariozę kolb. Znaczenia nabiera też efektywność wykorzystania azotu i tolerancja na okresowe niedobory wody

Oczywiście plon ziarnowych odmian kukurydzy liczy się najbardziej, ale nie zapominajmy, że inne ważne cechy mieszańców ziarnowych, a nieuwzględnione przy wyborze mogą ten potencjalny plon zredukować. Typowa odmiana ziarnowa nie powinna mieć skłonności do wytwarzania tzw. tilersów. Niepożądane są w łanach wiechokolby czy szczerby w kolbie, ale te mankamenty łanu wynikają ze stresów pogodowych.

Potencjał plonowania jest najważniejszy u odmian późnych, ale te w naszych warunkach sprawdzają się w najcieplejszych rejonach uprawy. Wybór odmian jest ogromny. Tydzień temu prezentowaliśmy w "Tygodniku Poradniku Rolniczym" Listy Odmian Zalecanych kukurydzy kiszonkowej, a dziś rekomendacje odmian ziarnowych na 2023 r. Listy Odmian Zalecanych kukurydzy na ziarno tworzą województwa: kujawsko-pomorskie, łódzkie, mazowieckie, podkarpackie, podlaskie i pomorskie. Pamiętajmy, że właściwie każda ziarnowa odmiana kukurydzy nadaje się na kiszonkę, ale nigdy odwrotnie. Jakie są rekomendacje na ten sezon? W sumie na LOZ wymienionych województw są 33 mieszańce kukurydzy na ziarno ze wszystkich grup wczesności.

• W przypadku kukurydzy ziarnowej bardzo plonotwórczy jest jak najwcześniejszy siew, ale pamiętajmy, że typowe ziarnówki z ziarnem dent (na zdjęciu z prawej typowy koński ząb) mają wyższe wymagania termiczne niż flinty (z tym typem ziarna kolba z lewej)

Odmiany kukurydzy z rekomendacji

Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. kujawsko-pomorskiego do uprawy rekomendowane są na 2023 r. mieszańce wczesne: Amavit, Amaroc (katalog CCA), RGT Bernaxx, KWS Odorico, Almondo, Pumari, Kristallo i SM Sobieski; średnio wczesne: Inception, P8834, Magento, Farmfire (katalog CCA, LID2210C, KWS Camillo i Murphey oraz średnio późne: ES Winway i Hardware i LID3306C.

Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. łódzkiego do uprawy rekomendowane są na 2023 r. mieszańce wczesne: Amavit, KWS Salamandra, RGT Bernaxx, KWS Odorico, LID1015C i P8754; średnio wczesne: Farmpower, P8904 i Interago oraz średnio późne: ES Winway, Farmurphy, P9610 i P9978.

Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. mazowieckiego do uprawy rekomendowane są na 2023 r. mieszańce wczesne: Amavit, Amaroc (katalog CCA), KWS Salamandra i RGT Bernaxx; średnio wczesne: Inception, P8834, Magento i Plantus oraz średnio późne: ES Winway, Farmurphy i Hardware.

Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. podkarpackiego do uprawy rekomendowane są na 2023 r. mieszańce średnio wczesne: Inception, P8834, Farmpower, Magento i P8904; średnio późne: P9610 i P9978 oraz późna RGT Exxact (z katalogu CCA).

Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. podlaskiego do uprawy rekomendowane są na 2023 r. mieszańce wczesne: Amavit, Amaroc (katalog CCA), KWS Salamandra, RGT Bernaxx, KWS Odorico, Almondo, Pumari i Farmalou oraz średnio wczesne: Inception, P8834, Farmpower, Farmfire (katalog CCA), LID2210C, Greatful i KWS Jaipur.

Na LOZ odmian ziarnowych kukurydzy dla woj. pomorskiego do uprawy rekomendowane są na 2023 r. tylko mieszańce wczesne: Amavit, Amaroc (katalog CCA), KWS Salamandra i RGT Alyxx.

Short Stature Corn, czyli kukurydza karłowa

Co to takiego? To oczywiście ciekawostka, o której już pisaliśmy TPR i raczej nie prędko trafi na europejskie rynki. To kukurydza karłowa, średnio o wzroście o 30-40% niższym niż normalnie. Po co tworzyć karłowe formy kukurydzy? Mieszańce Short Stature Corn mają lepszą stabilność, w tym odporność na łamliwość i wyleganie łodyg. Skrócone genetycznie rośliny są bardziej odporne na straty powodowane trudnymi warunkami środowiskowymi i ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, takimi jak silne wiatry nawiedzające szeroki pas z uprawą kukurydzy w USA.

W niskiej kukurydzy można bardziej precyzyjnie aplikować środki ochrony roślin bez użycia szczudłowuych opryskiwaczy. Wprowadzenie takich karłowych mieszańców w szerszej skali planowane było w USA na 2023 r. Zamysłem w technologii uprawy kukurydzy karłowej jest zwiększenie obsady roślin o ok. 25%. Więcej roślin, to więcej kolb i wyższy plon. Oczekuje się w stosowaniu tej technologii plonów wyższych o kilkanaście procent. Z informacji wynika, że genetycznie karłowe mieszańce opracowano przy użyciu tradycyjnych technik hodowli roślin. Uzyskano w roślinach zmniejszenie długości międzywęźli poniżej kolby. Rośliny są skrócone, ale bez utraty ilości liści ułożonych ciaśniej wokół krótszych międzywęźli.

• Szczerbatość kolb to najczęściej wynik suszy i upałów w okresie dojrzewania pyłku. Mała żywotność pyłku w tych warunkach i zasychanie znamion powoduje ubytki w zaziarnieniu. Na to 100-procentowego zabezpieczenia nie ma, ale też korzystnie na żywotność pyłku i kwitnienie wywiera w okresie wiechowania cynk i bor. Warto kukurydzę dokarmiać mikroelementami

• Odmiany ziarnowe nie powinny mieć tendencji do krzewienia się. Hodowcy te tworzone przez kukurydzę dodatkowe przyrosty łodyg w wyniku krzewienia się nazywają tilersami. Tworzenie tilersów jest warunkowane genetycznie i jest to cecha niekorzystna dla odmian ziarnowych, jednak przyczyn ich powstawania jest wiele: to zbyt rzadki siew, uszkodzenia przez ploniarkę zbożówkę (na zdjęciu typowe oznaki uszkodzeń), ale też uszkodzenia gradowe i przymrozki

fot. Marek Kalinowski

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 12/2023 na str. 48. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.