Przedwschodowe odchwaszczanie kukurydzy ma wielu zwolenników i może być bardzo skuteczne, ale są dwa warunki decydujące o skuteczności tej strategii. Pierwszy, to dobre uwilgotnienie gleby. Drugi, to dość ciepły start wiosny prowokujący do wschodów chwasty ciepłolubne i ogranicza skalę zachwaszczenia wtórnego.

Od czego zacząć planując odchwaszczanie upraw kukurydzy?

Każda strategia odchwaszczania kukurydzy może zdać egzamin, ale skuteczność zależy od pogody, systemu uprawy, przedplonu, terminu siewu itd. Dzisiaj przypomnimy ważne zasady odchwaszczania kukurydzy herbicydami doglebowymi. Zacznijmy od tego, że na każdej plantacji są inne uwarunkowania i trudności z odchwaszczaniem wynikające z terminów siewu, przedplonów, wilgotności gleby, typu gleby czy technologii uprawy i siewu, orkowa, bez orki, uproszczona.

Przy bardzo wczesnych siewach kukurydzy w drugiej dekadzie kwietnia pojawiają się na plantacjach chwasty typowe dla upraw zbożowych, jak: gwiazdnica pospolita, rumianowate (maruna, rumian, rumianek), rdesty (powojowy, plamisty, ptasi), rzodkiew świrzepa, stulicha psia, gorczyca polna, przytulia czepna, niezapominajka polna, tasznik pospolity i tobołki polne.

Na stanowiskach bez orki, gdzie wykorzystuje się uprawę pasową i siew z nawożeniem współrzędowym, większym problemem stają się chwasty ciepłolubne. Na pola z uproszczoną uprawą coraz mocniej wchodzi też bodziszek, a są rejony, gdzie wszystkie te chwasty przebija szkodliwością zaślaz pospolity.

W kukurydzy po kukurydzy obserwuje się znaczny wzrost nasilenia chwastnicy jednostronnej i komosy białej, a zaniechanie tradycyjnego zmianowania przyczynia się do pojawiania się nowych gatunków chwastów, takich jak: psianka czarna i poziewnik szorstki.

• Chwastnica jednostronna jest ciepłolubna przez co często zachwaszcza kukurydzę wtórnie. Masowo wschodzi, gdy ciepłej pogodzie towarzyszą intensywne opady. Przy odchwaszczaniu przedwschodowym zawsze jest ryzyko, że będzie konieczna poprawka na chwastnicę

Czynniki decydujące o skuteczności zabiegów herbicydowych w kukurydzy

Skuteczność herbicydów doglebowych warunkowana jest pogodą, ale zależy bardzo od znajomości pola i znajomości glebowego banku nasion chwastów. Przy stosowaniu herbicydów doglebowych należy pamiętać, aby preparaty stosować na dostatecznie uwilgotnioną glebę. Jeśli dawki herbicydów doglebowych podane są w zakresie "od – do", to wyższe należy stosować na glebach cięższych, zasobnych w próchnicę, na których silny kompleks sorpcyjny unieruchamia znaczącą część substancji czynnych.

Odchwaszczanie doglebowe jest łatwiejsze i skuteczniejsze na glebach słabszych, pod warunkiem, że będą dostatecznie uwilgotnione. W dalszej części prezentujemy substancje aktywne herbicydów doglebowych i wymieniamy chwasty wrażliwe przez nie zwalczane (podane dawki zwalczają chwasty wrażliwie na poziomie 85–100%). Wiele substancji czynnych i mieszanin do odchwaszczania przedwschodowego można stosować także wcześnie powschodowo.

Kiedy stosować herbicydy totalne w uprawie kukurydzy?

Stosowanie herbicydów totalnych do odchwaszczania przed wschodami kukurydzy (najpóźniej trzy dni przed wschodami) jest praktykowane najczęściej w uproszczonych technologiach uprawy, zwłaszcza w technologii strip-till. W uprawie pasowej wschody chwastów na pasie nieuprawionym są szybsze i glifosat łatwo wyczyści pole.

Trudność zastosowania glifosatu w uprawie tradycyjnej jest dokładne oszacowanie wschodów kukurydzy. Przy płytszym siewie, dobrym uwilgotnieniu gleby i ciepłej pogodzie, wschody mogą być szybkie i nierówne (liczą się dosłownie godziny), a chłód może przesunąć wschody o kilka dni. Sprawdzonym sposobem śledzenia wschodów jest założenie miniaturowego inspektu, tj. przykrycia kawałka plantacji folią (np. 1 m x 1m). Jeżeli po folią zauważymy pierwsze wschody, to na plantacji zaczną się one masowo za dzień, dwa.

Według "Metodyki integrowanej ochrony i produkcji kukurydzy – dla doradców" w fazie BBCH 00, czyli doglebowo zaraz po siewie kukurydzy można stosować herbicydy z następującymi substancjami czynnymi:

• Dimetenamid-P + pendimetalina (dawka 850 + 1000 g/ha)

Wrażliwe chwasty: chwastnica jednostronna, przytulia czepna, komosa biała, rdest ptasi, tobołki polne, gwiazdnica pospolita.

W fazie BBCH 00–09, czyli po siewie do momentu zanim pochewka liściowa kukurydzy przebije się na powierzchnię gleby można stosować herbicydy z następującymi substancjami czynnymi:

• Glifosat (720 g/ha)

Wrażliwe chwasty: jednoroczne jednoliścienne i dwuliścienne chwasty w fazie nie starszej niż dwa, maksymalnie cztery liście właściwe.

W fazie BBCH 00 i w fazie BBCH 11–12, czyli doglebowo zaraz po siewie kukurydzy i wcześnie powschodowo w fazie od 1 do 2 liści kukurydzy można stosować herbicydy z następującymi substancjami aktywnymi:

• Izoksaflutol + tienkarbazon metylu (75–100 + 30–40 g/ha)

Wrażliwe chwasty: chwastnica jednostronna, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, jasnota purpurowa, komosa biała, przytulia czepna, rdest powojowaty, rdest ptasi, włośnice, rumian pospolity, samosiewy rzepaku, szarłat szorstki, tasznik pospolity.

• Pendimetalina (1200–1650 g/ha)

Wrażliwe chwasty: chwastnica jednostronna, gorczyca polna, gwiazdnica pospolita, jasnoty, komosa biała, miotła zbożowa, przytulia czepna, rzodkiew świrzepa, sporek polny, szarłat szorstki, wiechlina roczna, włośnice.

W fazie BBCH 00–14, czyli doglebowo i wcześnie nalistnie od siewu do 4 liści kukurydzy można stosować herbicydy z następującymi substancjami czynnymi:

• Petoksamid (1200 g/ha)

Wrażliwe chwasty: blekot pospolity, bodziszek drobny, chwastnica jednostronna, farbownik polny, gorczyca polna, jasnota purpurowa, przetacznik perski, psianka czarna, rdest plamisty, szarłat szorstki, rumian polny, tasznik pospolity, tobołki polne, wilczomlecz obrotny.

W fazie BBCH 00 i w fazie BBCH 11–14, czyli doglebowo zaraz po siewie kukurydzy i wcześnie powschodowo w fazie od 1 do 4 liści kukurydzy można stosować herbicydy z następującymi substancjami czynnymi:

• Metolachlor-S (1440 g/ha)

Wrażliwe chwasty: chwastnica jednostronna, paluszniki, psianka czarna, włośnice.

W fazie BBCH 00 i w fazie BBCH 11–16, czyli doglebowo zaraz po siewie kukurydzy i wcześnie powschodowo w fazie od 1 do 6 liści kukurydzy można stosować herbicydy z następującymi substancjami czynnymi:

• Terbutylazyna (750 g/ha)

Wrażliwe chwasty: bodziszek drobny, fiołek polny, gwiazdnica pospolita, komosa biała, maruna bezwonna, mlecz zwyczajny, przytulia czepna, rdesty, szarłat szorstki, tasznik pospolity, tobołki polne.

• Przy planowanym użyciu glifosatu trzeba bardzo dokładnie kontrolować kiełkowanie kukurydzy, wykonać zabieg możliwie późno, tuż przed wschodami, ale ze 100% bezpieczeństwem dla rośliny uprawnej

fot. Marek Kalinowski

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 13/2023 na str. 27. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.