Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa uczula, aby uważać podczas przeglądania ogłoszeń w Internecie, kiedy poszukujemy nasion. Okazuje się, że licznie pojawiają się oferty, w których sprzedający zawierają mniej więcej takie informacje o produkcie:

„sprzedawane odmiany warzyw są odmianami kolekcjonerskimi z własnej hodowli, do uprawy tylko i wyłącznie amatorskiej, nasiona odmian kolekcjonerskich - rozmnażanych i utrzymywanych przez hobbystów nie są kwalifikowanym materiałem siewnym, nie są przeznaczone dla podmiotów profesjonalnych, nie stanowią materiału siewnego w myśl ustawy o nasiennictwie czyli nie są przeznaczone do siewu, sadzenia, szczepienia, okulizacji lub innego sposobu rozmnażania roślin”.

Następnie okazuje się, że na „pseudo opakowaniach” (źródło zdjęcia: PIORIN), podają oni nazwę odmiany, termin wysiewu oraz inne parametry uprawy sugerujące, że jest to jednak materiał do siewu.

Nie wszyscy wiedzą, że nazwa odmiany podawana w ogłoszeniu bardzo często podlega prawu własności. Dlatego, aby się uchronić przed oszustwem i rozczarowaniem z powodu okazyjnego zakupu, warto znać przepisy dotyczące obrotu materiałem siewnym warzyw i roślin ozdobnych.

• Nieprawidłowo zapakowane i oznakowane nasiona pomidorów oferowane do sprzedaży na popularnym portalu internetowym (źródło: piorin.gov.pl)

Co reguluje ustawa w odniesieniu do obrotu materiałem siewnym i nasionami?

• Zgodnie z prawem, obrót materiałem siewnym poszczególnych gatunków roślin określony w przepisach ustawy o nasiennictwie, definiuje, że:
• materiał siewny, to rośliny lub ich części przeznaczone do siewu, sadzenia, szczepienia, okulizacji lub innego sposobu rozmnażania roślin, w tym materiał siewny spełniający wymagania w zakresie wytwarzania i jakości dla danej kategorii (…).
• obrót, to oferowanie do sprzedaży, sprzedaż, dostawę materiału siewnego lub inny sposób dysponowania tym materiałem (…).

W związku z tą ustawą, regulacjom prawnym podlegają takie kwestie, jak:

• obrót materiałem siewnym (nasionami) gatunków roślin rolniczych, roślin warzywnych i roślin sadowniczych, wymienionych w obwieszczeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju w sprawie wykazu gatunków roślin, których odmiany podlegają rejestracji, oraz których materiał siewny może być wytwarzany, oceniany i kontrolowany;
• nasionami przeznaczonymi do produkcji roślin ozdobnych.

Ale, przepisy ustawy nie dotyczą obrotu nasionami przeznaczonymi do:

• oceny,
• kontroli,
• przerobu,
• uszlachetniania,
• pakowania,
• innych celów niż siew i sadzenie,
• celów doświadczalnych, naukowych i hodowli roślin.

Uważnie czytajcie ogłoszenia!

Sprzedających na portalach internetowych nie określają kto i w jaki sposób sprzedawane przez nich nasiona uznał za kolekcjonerskie. Logiczne wydaje się, że powinny zostać one przygotowane, tak aby nie mogły być one użyte do siewu. Liczy się bowiem rzeczywiste przeznaczenie sprzedawanych nasion, a nie deklaracja. Samo określenie, że nasiona nie są materiałem siewnym nie zwalnia z obowiązku przestrzegania przepisów, zwłaszcza jeśli w rzeczywistości nasiona są sprzedawane do siewu. Jak to zrozumieć i wyłapać?

Na przykład, nasiona gatunków z obwieszczenia (np. pomidor Solanum lycopersicum, papryka Capsicum annuum) wprowadzane do obrotu z przeznaczeniem do siewu ustawie podlegają.

Z drugiej strony, pojęć takich jak: „odmian kolekcjonerskich”, „cel kolekcjonerski”, „drobny handel” czy „bezpośrednio z ręki w rękę” w ustawie nie ma. Dlatego, jeżeli nasiona wymienione w ww. obwieszczeniu znajdują się w obrocie w celu innym niż siew albo w jednym z innych włączeń wskazanych w definicji „obrotu” przepisy ustawy takich nasion nie dotyczą.

Kiedy podmiot powinien zarejestrować oferowane do sprzedaży materiał siewny i nasiona? Kto to kontroluje?

Obowiązek rejestracji w ewidencji prowadzonej przez PIORiN wprowadzanego do obrotu materiał siewnego i nasion roślin gatunków z obwieszczenia dotyczy podmiotów profesjonalnych.
Z kolei podmioty, które zamierzają wprowadzać do obrotu materiał siewny określonych gatunków roślin (m. in. pomidora Solanum lycopersicum, papryki Capsicum annuum, itp.), mają obowiązek zaopatrzenia nasion w paszporty roślin.

Kontrolą obrotu, także tego na portalach internetowych, zajmuje się wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa, który rozstrzyga o zakresie i stopniu naruszenia przepisów prawa.

Ustawa o nasiennictwie określa zasady prowadzenia rejestracji odmian regionalnych i amatorskich, które po wpisaniu do rejestru mogą zostać wprowadzane do obrotu zgodnie z przepisami prawa, a procedura ich rejestracji w krajowym rejestrze jest bezpłatna.
 
Oprac. Natalia Marciniak-Musiał
Na podstawie piorin.gov.pl - Nasiona kolekcjonerskie
Fot. Pixabay