Na przeciętnej plantacji występuje co najmniej 20 gatunków chwastów wymagających ograniczania. W większości są to wyspecjalizowani konkurenci w stosunku do zbóż, bo rozwijają się w tym samym rytmie co one.

Jakie są czynniki wpływające na konkurencyjność chwastów ?

W tabeli pokazujemy przykłady progów szkodliwości chwastów, bo to naukowcy je badali i badają. Trzeba te informacje traktować poglądowo. Trudno jest bowiem przewidzieć pogodę, a to ona w dużym stopniu decyduje o wschodach i konkurencyjności chwastów.

Czynników wpływających na konkurencyjność chwastów w danym środowisku jest dużo. Wpływa na to termin siewu zbóż i zagęszczenie. Ważny jest poziom nawożenia, a jeszcze bardziej pH gleby. Wśród odmian zbóż są takie, które lepiej lub gorzej radzą sobie z konkurencją chwastów.

To wszystko powoduje, że w konkretnej sytuacji zaledwie jeden chwast na metrze kwadratowym spowoduje już konkretną, ekonomiczną stratę plonu, a w innej zagrożeniem będzie dopiero kilkadziesiąt chwastów tego samego gatunku na metrze kwadratowym.

Jakie są podziały chwastów?

Z przedstawionych wyżej powodów, systemów decyzyjnych w ograniczaniu chwastów nie ma. Każdy rolnik może wykorzystać ważne i znane informacje o preferencjach i biologii rozwoju chwastów, aby przewidzieć, które będą stanowiły zagrożenie w danych warunkach glebowych i pogodowych. Znaleźć można podziały chwastów na: preferujące określony typ gleby, chwasty gleb zasadowych, obojętnych i kwaśnych, chwasty ciepłolubne itd. Z takich informacji można wysnuć wiele wniosków i wspomagać nimi własne decyzje.

Powinniśmy posiłkować się w takich decyzjach przede wszystkim znajomością własnych pól. Jeżeli występowały na nich konkretne problemy, to nie znikną po sezonie. Gleba jest bowiem olbrzymim bankiem nasion chwastów, których żywotność może sięgać kilkudziesięciu lat.

Niezwykły potencjał reprodukcji

Warto zawsze pamiętać o często niezwykłych możliwościach reprodukcyjnych niektórych chwastów. W zależności od gatunku jedna roślina chwastu może wydać od 100 do 20 000 nowych nasion. Jeśli nasiona są duże, jest ich mniej (np. owies głuchy do 100 szt.), lecz są one często lepiej przystosowane, by przetrwać niekorzystne warunki i są bardziej żywotne (lecz nie jest to regułą).

Oczywiście nasiona chwastów nie kiełkują jednocześnie w następnym sezonie. Zasilają one tzw. glebowy bank nasion chwastów, których (wg badań) na każdym metrze kwadratowym jest w warstwie ornej nawet 75 000 sztuk. Z tej puli każdego roku skiełkuje kilka procent z nich, ale to i tak niewyobrażalna liczba. Nie wszystkie skiełkowane rozwiną się, bo między gatunkami chwastów też jest konkurencja.

• Naukowcy wyznaczają progi szkodliwości ogólną liczbą chwastów na 1 m² lub stopniem pokrycia. Ten fragment plantacji pszenicy z jesieni wydaje się prawie czysty i obrazuje powierzchnię ok. 0,1 m². Ale jak przyjrzymy się bliżej także niewielkim siewkom, to doliczymy się ok. 28 różnych chwastów, co oznacza, że na 1 m² jest ich ok. 280

fot. Marek Kalinowski

 Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 49/2022 na str. 18. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.