r e k l a m a

Partnerzy portalu

r e k l a m a

Zboża - ochrona i prowadzenie łanu Uprawa zbóż staje się coraz bardziej wymagająca, a chęć maksymalizacji zysku z produkcji pociąga za sobą wzrost wydatków na optymalizację plonu. To wymusza na rolnikach inwestycje w sprzęt oraz w nowe technologie. Na etapie produkcji zbóż sporą uwagę poświęca się ich ochronie. Ale nie może być inaczej, skoro już od momentu, kiedy ziarno znajdzie się w glebie, najpierw ono, a później rozwijające się z niego młode rośliny są narażone na szereg zagrożeń, z którymi same nie są w stanie sobie poradzić. Tu z pomocą przychodzi im ochrona roślin, której w tym wydaniu poświęciliśmy najwięcej uwagi. W nowym poradniku każdy z gatunków potraktowaliśmy indywidualnie i z równą uwagą. Podpowiadamy jak walczyć z kluczowymi chorobami grzybowymi, minimalizować ryzyko powstawania odporności chwastów na herbicydy oraz jak w sposób odpowiedzialny zwalczać szkodniki. Przybliżamy też praktyczne rozwiązania pomagające obniżyć wydatki na zabiegi ochrony roślin. W dobie rosnących kosztów produkcji jest to podstawą współczesnego rolnictwa. Nie mogło też zabraknąć odniesień do obowiązującej integrowanej ochrony roślin. Przedstawiamy m.in. progi ekonomicznej szkodliwości dla poszczególnych chwastów, chorób i szkodników dla każdego ze zbóż. Jako alternatywę do chemicznej metody ochrony przed agrofagami prezentujemy niechemiczne sposoby ograniczania tych zagrożeń. Ufamy, że dzięki tym wskazówkom spełnianie wymogów integrowanej ochrony powinno być łatwiejsze. Spis treści: I. AGROTECHNIKA Zaprawa dla ziarna, jak poranna zaprawa Siew musi być udany Strip-till w zbożach - modne pasy na polu Wysokie plony z mniejszej obsady roślin Skracanie łanu na szóstkę Wspomaganie ochrony roślin Czy można poprawić odporność na stres? II. OCHRONA PSZENICY OZIMEJ Czyste pole gwarancją plonu Zabieg pierwszy, ale efekt widoczny na końcu W zbożu dwa czy trzy razy? Zdrowe kłosy pszenicy III. OCHRONA JĘCZMIENIA OZIMEGO Jęczmień musi być czysty od jesieni Grzyby atakują już jesienią Chronić jeden czy dwa razy? IV. OCHRONA PSZENŻYTA OZIMEGO Pszenżyto uwolnij od chwastów Zdrowy liść elementem plonu Na kłosie zniszcz fuzariozy V. OCHRONA ŻYTA OZIMEGO Żyto na boisko, chwasty na aut Leczenie łanu wymaga dobrej diagnozy Niechciana pleśń na życie VI. OCHRONA ZBÓŻ JARYCH Zboża jare czyste aż do zbioru Chroń liście zbóż jarych Czy warto chronić kłosy zbóż jarych? VII. HERBICYDY Tabele skuteczności VIII. SZKODNIKI ZBÓŻ Szkodniki też lubią zboża IX. TECHNIKA OCHRONY ROŚLIN Obniżyć koszty zabiegów Aby mieszanina nie była wybuchowa Rok wydania: 2014 Liczba stron: 164 Format: 210 x 297 mm Oprawa: miękka Wydawca: Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o. ISBN 978-83-61078-17-3SPRAWDŹ OFERTĘ

r e k l a m a

W zbożach jarych herbicydom pomogą uprawki

Ceny rzepaku

Rynek zbóż: nowe zboża dogoniły stare

Uprawa

Wyprzedź infekcje fuzaryjne w zbożach ozimych

Tagi

zboża uprawa rolnictwo rolnik choroby fuzariozy kłosów kłosy rolniczy agrotechnika zabieg t3 zabieg fungicydowy

Strona główna>Uprawa>Fuzarioza w kłosie powstaje z kilku grzybów

Fuzarioza w kłosie powstaje z kilku grzybów

12.05.2021autor: Marek Kalinowski

Ochrona kłosów zbóż jest ostatnim i decydującym o jakości ziarna zabiegiem fungicydowym. Kłosy poraża kilka chorób, ale najważniejsza jest fuzarioza kłosów, której rozwój prowadzi do zanieczyszczenia plonu mikotoksynami.

Jak rozwija się fuzarioza kłosów ?
Jakie szkody niesie za sobą fuzarioza kłosów ?
Jak zminimalizować fuzariozę kłosów ?

Dziś przypominamy biologię rozwoju fuzariozy kłosów, której sprawcami jest kilka grzybów z rodzaju Fusarium spp. I to jest istotny problem, bo sprawcy różnią się wymaganiami w stosunku do temperatur (od 0 do 22°C) i wilgotności (od niskiej do wysokiej). Oznacza to, że właściwie w każdych warunkach (patrz tabela) fuzarioza zaatakuje kłosy i dlatego w jej ograniczaniu obok zabiegów fungicydowych ważna jest agrotechnika, zmianowanie i poszukiwanie odmian o większej odporności.

r e k l a m a

Źródła zakażenia łanów zbóż

Choroba stanowi duże zagrożenie dla wszystkich rodzajów zbóż, ale jest najbardziej szkodliwa w pszenicy twardej i pszenicy zwyczajnej. Poza niekorzystnymi parametrami fizycznymi ziarniaków z porażonych fuzariozą kłosów najgroźniejsza jest w nich kumulacja metabolitów grzybów – mikotoksyn. Choć szkodliwość fuzariozy kłosów jest znana, to w metodykach integrowanej ochrony zbóż nie znajdziemy progów szkodliwości tej choroby. Generalnie naukowcy są zdania, że jeżeli zauważymy pierwsze objawy choroby koniecznie powinniśmy wykonać zabieg chemiczny skutecznym na fuzariozę kłosów fungicydem.

Przedstawiamy opis biologii sprawców fuzariozy kłosów korzystając z informacji zawartych w "Metodyce integrowanej ochrony pszenicy ozimej i jarej" oraz opracowania pracowników IOR – PIB w Poznaniu pt. "Poradnik metodyczny dla osoby dokonującej monitorowania fuzariozy kłosów, sporyszu zbóż i traw, śnieci cuchnącej pszenicy, śnieci karłowej pszenicy, głowni liściowej pszenicy". Źródłem zakażenia łanów zbóż przez grzyby Fusarium jest głównie zakażone lub zanieczyszczone ziarno siewne, resztki pożniwne, gleba oraz chwasty. Grzyby (bo trzeba dodać, że sprawców fuzariozy kłosów jest kilku) rozprzestrzeniają się w łanie głównie za pomocą zarodników konidialnych, które tworzą się na resztkach pożniwnych, a także na obumarłych dolnych liściach i z kroplami deszczu przedostają się na górne części roślin.

Fuzarioza kłosów objawia się na plewach białym lub różowym nalotem grzybni i pomarańczowymi lub łososiowymi sporodochiami

Fuzarioza kłosów objawia się na plewach białym lub różowym nalotem grzybni i pomarańczowymi lub łososiowymi sporodochiami

Fuzariozie sprzyja mokra, chłodna wiosna

Rozwojowi choroby sprzyjają łagodna jesień i zima, chłodna i mokra wiosna, monokultura zbożowa i zbyt gęsty siew. Do czynników zwiększających ryzyko porażenia możemy zaliczyć także częstą uprawę zbóż na tym samym polu, niezbilansowane nawożenie azotem oraz wysiew ziarna pochodzącego z plantacji porażonych przez fuzariozę kłosów, jak również deszczowa i ciepła pogoda w okresie kwitnienia. Dynamiczny rozwój choroby następuje, gdy utrzymuje się temperatura od 12 do 24°C w dzień i od 5 do 12°C w nocy i towarzyszy tym temperaturom długo utrzymująca się wysoka wilgotność i częste opady deszczu. Jest to jednak spore uogólnienie, bo jak podkreślałem, każdy ze sprawców choroby (fuzariozę kłosów powodują najczęściej: F. culmorum, F. graminearum, F. avenaceum, M.nivale – dawniej F. nivale) ma nieco inne wymagania do optymalnego rozwoju.

Gatunek grzyba	Temperatura ºC	Wilgotność	Opady mm
F. avenaceum	5-10	wysoka	rosa, mgła
F. culmorum	20-22	niska
F. graminearum	16-18	umiarkowana	opady 2-5 mm
Microdochium nivale (F. nivale)	0-5	wysoka

Tabela. Warunki meteorologiczne sprzyjające rozwojowi różnych grzybów z rodzaju Fusarium, (Źródło: Poradnik sygnalizatora ochrony zbóż)

Ziarno porażone przez grzyby jest zniekształcone

Pierwsze objawy choroby na kłosach pojawiają się w fazie dojrzałości mlecznej ziarna i jest to żółte, częściowe lub całkowite przebarwienie kłosków, początkowo pojedynczych, następnie większej ilości. Przy wysokiej wilgotności plewy porażonych kłosów pokrywają się białym lub różowym nalotem grzybni, na którym można zaobserwować pomarańczowe lub łososiowe sporodochia. Porażone zielone kłosy przestają asymilować i częściowo lub całkowicie zamierają. Porażone kłosy pszenicy mają identyczny pokrój jak kłosy zdrowe, a kłosy żyta mają pokrój zmieniony – porażona część kłosa jest zwężona.

Ziarno porażone przez grzyby z rodzaju Fusarium jest zniekształcone, pomarszczone i często zmienia barwę na różową. Przy bardzo silnym porażeniu ziarna dochodzi do zakażenia zarodka i utraty zdolności kiełkowania. Takie ziarno może zawierać znaczne ilości silnie trujących mikotoksyn. Nawet mniej porażone ziarno przy wykorzystaniu do siewu stanowi źródło infekcji w następnym okresie wegetacji.

Ważna jest agrotechnika

Zastosowanie środków chemicznych ochrony roślin często jest konieczne, ale pamiętajmy o niechemicznych metodach ograniczenia tej i innych chorób roślin. Z metod agrotechnicznych największe znaczenie w zapobieganiu fuzariozie kłosów ma płodozmian, w którym najważniejsze jest zachowanie odpowiedniej przerwy między uprawą pszenicy i jęczmienia oraz unikanie monokultury tych gatunków. Ważna jest agrotechnika i dokładne przyorywanie resztek pożniwnych. Chorobę ogranicza zbilansowane nawożenie zbóż, staranne czyszczenie i zaprawianie materiału siewnego. Ważny jest dobór odmian o wyższej odporności na fuzariozę kłosów.

Ochrona chemiczna kłosów powinna być uzasadniona i nie może być spóźniona. Szerzej o tej strategii i zabiegach T3 w zbożach napiszemy za tydzień. W ocenie zagrożenia kłosów fuzariozą bardzo pomocny jest test kopertowy i przypomnimy jego instrukcję. A ponieważ zabiegi na fuzariozę kłosów wykonuje się pod koniec wegetacji (w pszenicy optymalnie kiedy na kłosach widać wyrzucone pylniki) niezwykle ważne jest zapoznanie się z instrukcją środka i przestrzeganie okresu jego karencji.

Marek Kalinowski
Zdjęcie: Marek Kalinowski

Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”

<p class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt; font-size: medium; font-family: Cambria;">Zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Poradnika Rolniczego” i szef działu „Agroporady”.</p>

przeczytaj inne artykuły tego autora

Masz pytania?

Zadaj pytanie redakcji

r e k l a m a

Przeczytaj także

Ceny rzepaku

Rynek zbóż: nowe zboża dogoniły stare

Na giełdach ceny pszenicy poszły do góry, ale na krajowym rynku ceny stoją jak zamurowane. Za to oferty kontraktów na nowe zbiory zaczęły już doganiać ceny zbóż z ubiegłorocznych żniw.

czytaj więcej

Publikacja specjalna

Wyprzedź infekcje fuzaryjne w zbożach ozimych

Choroby fuzaryjne pszenicy, które stanowiły spory problem w minionym sezonie, również w tym roku są realnym zagrożeniem dla wielu plantacji. Porażenie roślin było wykrywane w badaniach laboratoryjnych już w miesiącach zimowych i na początku wiosny. Kluczem do zwalczania zagrożenia jest poznanie jego przyczyn i dobór odpowiednich rozwiązań. Pozwoliły na to innowacyjne badania, prowadzone przez Andrzeja Brachaczka z Działu badań i rozwoju w firmie INNVIGO.

czytaj więcej

Ceny zbóż

Ceny niższe, a o zboże coraz trudniej

Tym razem, to kurs złotego wpływa na kolejne obniżki cen w eksporcie. Jednak przy słabej podaży od rolników niektórzy kupujący powstrzymali się z korygowaniem cenników.

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a