Przykładem rosnącego znaczenia uprawy soi w Polsce są systematyczne rejestracje środków ochrony roślin do stosowania w soi oraz Krajowy Rejestr odmian, w którym znajdują się aż 32 odmiany soi z różnych grup wczesności. W badaniach rejestrowych jest kolejnych 19 odmian.

Im późniejsza odmiana soi, tym szersze międzyrzędzia

Rolnikiem, który od 5 sezonów szlifuje uprawę soi i wspólnie z firmą Agroyoumis, ale także BASF, Oseva, INTERMAG i SZEWERA organizuje spotkania polowe z pokaźną kolekcją odmian jest Marek Michalik z Pawłowic, gm. Stężyca, powiat rycki. W tym roku takie spotkanie tuż przed zbiorem wczesnych odmian soi miało miejsce 13 września. Była prezentacja odmian, łyk agrotechniki soi, ale także wprowadzanego do oferty nasiennej Agroyoumis słonecznika i ciekawe rozmowy z gospodarzem.

Każdy sezon to nauka i czasami niespodzianki w reakcji odmian na warunki pogodowe. Przykład to ub.r. kiedy to odmiana Orpheus (Orfej) z grupy wczesności 000 – ocenionej w COBORU, w woj. podlaskim, dojrzewała razem z Mavką o wczesności 000. W tym roku widać jednak różnicę wczesności między tymi odmianami, ale i znacznie wyższy potencjał plonowania odmiany Orpheus. Dość powiedzieć, że Orpheus w roku rejestracji (2019) wyszedł z badań z najwyższym białkiem na poziome 40,1%.

– Zalecam siać Orpheusa nie w międzyrzędzia co 25 cm, ale znacznie szersze – mówi Nataliia Sibirtseva z firmy AgroYoumis.

• Produkcja roślinna w gospodarstwie Marka Michalika w Pawłowicach (gm. Stężyca, powiat rycki) jest prowadzona na ok. 100 ha (60 ha własność, reszta dzierżawy). Gleby są klasy od III do VI i prowadzona jest w gospodarstwie wyłącznie produkcja roślina w płodozmianie pięciu grup roślin: zboża (pszenica ozima i żyto ozime), kukurydza, słonecznik, rzepak ozimy i soja.

Dolny strąk soi pożądany jak najwyżej

Prezentowana na poletkach odmiana Kapral to też niezwykle ciekawa kreacja o wczesności 00 i przez to wymaga od rolnika cierpliwości. Też ma grubą łodygę i jeszcze więcej zawiązanych strąków. Średnio na poletkach w Pawłowicach było ich po ok. 80 na roślinie. To odmiana z wielokwiatową kiścią, gdzie w każdej jest 11–14 kwiatów. Oczywiście w warunkach polowych część kwiatów roślina odrzuca. Tutaj w Pawłowicach średnio na 10 piętrach było 7–9 strąków (stąd ok. 80 strąków na roślinie).

– Późne odmiany są większe, z grubszymi łodygami, ze zdecydowanie większą biomasą liści i muszą być siane w szerszej rozstawie. Chodzi o lepszy dostęp światła. Niestety, nawet na południu Polski w normalnym roku trzeba cierpliwie czekać ze zbiorem do października – radzi Nataliia Sibirtseva.

Rolnicy zainteresowani soją pytają i poszukują odmian, które pierwsze strąki mają wyżej. Niestety, wielkich różnić między odmianami nie ma, ale są badania wskazujące, że duży wpływ na osadzenie pierwszych strąków od dołu ma agrotechnika. Z 12 odmian w ofercie firmy z grup wczesności od 0000 (bardzo wczesne) do 00 (średnio późne) wysokość osadzenia dolnego strąka zaczyna się od 10–12 cm nad glebą (Simona, Favorit, Kapral, Pompei) do 15–20 cm u dobrze znanej Mavki.

Wczesne odmiany soi uciekają sarnom

Odmiany najwcześniejsze są często gotowe w Pawłowicach do zbioru już w sierpniu i można wtedy siać po soi rzepak. Tak było w gospodarstwie rok temu. Czy to jedyny argument za wyborem odmian najwcześniejszych? Nie.

– U siebie sieję i będę siał odmiany wczesne soi, mimo że mają niższy potencjał plonowania – mówi Marek Michalik.

• Nataliia Sibirtseva i reprezentatywna roślina odmiany Kapral. Po wspólnym liczeniu 80 strąków, a przy szerszych międzyrzędziach zastosowanych w innych lokalizacjach odmiana zawiązuje nawet 200 strąków

Czy uprawa słonecznika wygra z rzepakiem?

W ofercie nasiennej Agroyoumis pojawił się też słonecznik. Póki co odmiany są testowane, także w gospodarstwie Marka Michalika. Nataliia Sibirtseva zwracała uwagę, że niektóre z odmian słonecznika są podatne na zgniliznę twardzikową i wtedy przy wyborze przedplonu trzeba unikać uprawy słonecznika po rzepaku. Słonecznik jest wart uwagi, bo jest już w Polsce rynek nasion słonecznika, uprawa jest prosta, mało pracochłonna, a głęboki system korzeniowy działa na glebę jak naturalny głębosz.

Marek Michalik zasiał w br. słonecznik pierwszy raz w życiu. Po pierwszym roku agrotechniki uważa, że słonecznik jest mega tani w uprawie i póki co tania jest ochrona. Słonecznik w porównaniu do rzepaku wygrywa też ze zwierzyną płową z lasu, ale z ptakami jest problem. Zbiór słonecznika planowany jest kombajnem z przystawką do kukurydzy, na które będą zamontowane noże rotacyjne napędzane z łańcucha zabierakowego.

W 100% na uprawę pasową

Od tego roku Marek Michalik przechodzi w 100% na uprawę pasową agregatem SZEWERA i to wszystkich roślin, a zatem i pszenicy.

– To nie powoduje kompensacji zachwaszczenia, czego obawia się wielu rolników – mówi Marek Michalik.

– Która roślina jest motorem i najlepszym biznesem w gospodarstwie? – zapytałem Marka Michalika.

– To się zmienia – mówi plantator.

Marek Kalinowski
Zdjęcia: Marek Kalinowski