Europoseł Krzysztof Jurgiel napisał pismo do wicepremiera i ministra rolnictwa Henryka Kowalczyka w sprawie możliwości przeciwdziałania nieuczciwym praktykom handlowym w łańcuchu na rynku rolno-spożywczym. Zdaniem byłego ministra rolnictwa problem ten wiąże się głównie z wykorzystywaniem przewagi kontraktowej dużych podmiotów gospodarczych wobec rolników. Na to wszystko nakłada się trudna obecnie sytuacja w polskim rolnictwie, której efektem są protesty związane z drastycznym wzrostem kosztów produkcji rolnej.

Unijna dyrektywa

Krzysztof  Jurgiel zwrócił uwagę na dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/633 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach miedzy przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i spożywczych, której celem jest zwalczanie praktyk rażąco odbiegających od dobrych obyczajów w działalności gospodarczej oraz będących w sprzeczności z zasadą dobrej wiary i uczciwego obrotu, a przy tym jednostronnie narzucanych przez jednego partnera handlowego drugiemu. Dyrektywa ta powinna zapewnić lepsze funkcjonowanie rynków rolno-spożywczych oraz skuteczniejszą ochronę rolników jak i przedsiębiorstw.

Model hiszpański jako rozwiązanie

Jej implementacja w Hiszpanii, w formie ustawy z dnia 14 grudnia 2021 r. o rozwiązaniach na rzecz poprawy funkcjonowania łańcucha żywnościowego, stanowi wart. 9 c stanowi: cena w umowie dotyczącej żywności, pobierana przez producenta surowców lub grupę producentów surowców, musi w każdym przypadku być wyższa niż całkowite koszty poniesione przez producenta lub rzeczywiste koszty produkcji, które obejmują wszystkie koszty poniesione w związku z prowadzeniem działalności (…) Rzeczywisty koszt jest określany w odniesieniu do całkowitej produkcji wprowadzonej do obrotu dla całego cyklu gospodarczego lub produkcyjnego lub jego części, która jest rozdzielana w sposób, który dostawca uzna za najlepiej odpowiadający jakości i cechom produktów objętych każdą umową.

Jak się chroni rolników w Polsce?

W Polsce wspomnianą dyrektywę implementuje się ustawą z dnia 17 listopada 2021 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Celem tej ustawy jest eliminowanie nieuczciwych praktyk wymierzonych m.in. w rolników oraz innych dostawców produktów do dużych sieci handlowych, dzięki czemu powinna poprawić się sytuacja słabszych podmiotów na rynku.

Apel do wicepremiera Kowalczyka

Europoseł Jurgiel zwrócił się do wicepremiera H. Kowalczyka z prośbą o analizę hiszpańskiej ustawy w kontekście zbadania możliwości wprowadzenia podobnych rozwiązań w Polsce. - W obliczu gwałtownego wzrostu cen gazu, nawozów i wielu innych środków produkcji rolnicy produkują żywność na granicy opłacalności. Tę sytuację często wykorzystują producenci lub grupy producentów, których duża siła przetargowa pozwala narzucać rolnikom niekorzystne ceny sprzedaży ich produktów. W związku z powyższym zasadnym wydaje się wprowadzenie rozwiązania gwarantującego odpowiedni poziom ochrony rolników w łańcuchu dostaw żywności poprzez zapewnienie w umowie ceny, która w każdym przypadku przynajmniej pokryje poniesione przez nich koszty produkcji – napisał K. Jurgiel do ministra Henryka Kowalczyka.

WK