Niespodziewany atak larw chowacza czterozębnego w rzepaku
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Niespodziewany atak larw chowacza czterozębnego w rzepaku

31.05.2023autor: dr Maria Walerowska Janusz Biernacki

Kto by się spodziewał, że o tej porze roku gorącym tematem stanie się chowacz czterozębny. Mamy niepokojące sygnały od rolników, że jego liczne larwy obserwujemy pod koniec maja w ogonkach starszych liści rzepaku. Niestety, obecnie nie można już pomóc roślinom i zwalczyć intruzów. Trzeba natomiast nastawić się na skuteczne zwalczanie szkodnika wczesną wiosną przyszłego roku.

W wielu rejonach kraju trwa już intensywne nalewanie nasion w łuszczynach rzepaku. Ważna jest więc jak największa powierzchnia asymilacyjna roślin, lecz tę ograniczają bardzo szybko zasychające starsze, ogonkowe liście. 

- Chociaż to po przekwitaniu łanu naturalny proces, gdyż zamiera wówczas rozwój systemu korzeniowego, a wraz z nim pobieranie wody i składników pokarmowych, to w sytuacji bez intensywnego żerowania larw chowacza czterozębnego w ogonkach liściowych proces ten przebiega powoli - prof. Marek Korbas z IOR–PIB podczas spotkania polowego z rolnikami z cyklu Panora Pól firmy Timac Agro w Śremie (Wielkopolska).

Obecnie można zaobserwować w jednym liściu od 2–3 larw do nawet 6–10 szt. na odcinku zaledwie 5 cm, co oznacza, że na jednej roślinie może żerować od kilkudziesięciu do nawet ponad 100 larw!



r e k l a m a

Po rozwarciu w palcach ogonka liściowego widać wydrążone i zainfekowane odchodami jego wnętrze. Żerując także w łodydze rzepaku przemieszczają się sukcesywnie w kierunku korzenia, a po wygryzieniu otworu w łodydze lub korzeniu przechodzą do gleby, gdzie następuje przepoczwarzenie. Nowe chrząszcze pojawiają się w czerwcu i lipcu. Można też zaobserwować je w trakcie żniw na roślinach lub na omłóconych nasionach w zbiorniku kombajnu lub na przyczepie. 


Zobacz także: Jak pozbyć się mszyc z kłosa? Kiedy wykonać zabiegi na mszyce?


Ciekawskich może spotkać wówczas dokuczliwe kąsanie rąk i dłoni przez młode chrząszcze chowacza czterozębnego. Jest to owad z rodziny ryjkowcowatych, wielkości 4–5 mm, barwy szaro-ziemistej, z charakterystyczną jasną plamką na grzebiecie w górnej części okryw chitynowych.

Chowacz czterozębny – biologia

Ten szkodnik łodygowy pojawia się zwykle pod koniec marca lub na początku kwietnia. Jednak wtedy obserwujemy chrząszcze, które powinniśmy zwalczać chemicznie, ale wczesną wiosną. Faktycznie w tym roku wyjątkowo ciepły styczeń aktywował szkodniki, także chowacze łodygowe. Jednak późniejsze ochłodzenie przerwało ich aktywność. Pojawiły się później pod koniec marca i na początku kwietnia – chowacz brukwiaczek i czterozębny, a krótko po nich słodyszek rzepakowy.

Chłodna pogoda i przymrozki spowodowały, że w rzepaku trudno było znaleźć okno pogodowe na wykonanie jakiegokolwiek zabiegu, nie tylko insektycydowego, ale także regulującego.
Chowacze łodygowe (chowacz granatek – najwcześniejszy, chowacz brukwiaczek i czterozębny) zimują jako chrząszcze w ściółce lub wierzchniej warstwie gleby, zwykle na plantacjach, na których wcześniej uprawiano rzepak lub w ich pobliżu. Termin pierwszego pojawienia się chrząszczy na uprawach zależy od warunków pogodowych – głównie temperatury. Najwcześniej spotkać można chowacza granatka. Jego samice składają jaja u nasady roślin, a larwy żerują wewnątrz pędów i szyjki korzeniowej. Wzrost temperatury gleby do 5–7°C oznacza zazwyczaj pojawienie się chowacza brukwiaczka, ale najbardziej sprzyjają mu temperatury powietrza 10–12°C. Samice brukwiaczka składają jaja do otworów wygryzionych w młodych łodygach u podstawy stożka wzrostu. Larwa żeruje wewnątrz łodygi przez ok. 40 dni, co powoduje jej wolniejszy wzrost i charakterystyczne wygięcie w kształcie litery S.
Kilka dni po brukwiaczku pojawia się chowacz czterozębny, którego samice składają jaja głównie do ogonków liściowych, a larwy początkowo żerują wewnątrz nerwów, z czasem przedostając się do łodygi, w której drążą chodnik w kierunku korzenia. Pomimo podobnego jak u brukwiaczka charakteru uszkodzeń, łodyga rośnie cały czas prosto. Próg ekonomicznej szkodliwości dla chowacza czterozębnego wynosi 20 chrząszczy w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni lub 6 chrząszczy na 25 roślinach. 




Fot. Biernacki

autor dr Maria Walerowska

dr Maria Walerowska

zastępca redaktora naczelnego, szef działu Uprawa

przeczytaj inne artykuły tego autora
autor Janusz Biernacki

Janusz Biernacki

<p>redaktor „top agrar Polska”, specjalista w zakresie uprawy i nawożenia roślin.</p>

przeczytaj inne artykuły tego autora
r e k l a m a
r e k l a m a

Przeczytaj także

Rzepak

Zwalczanie pryszczarka w rzepaku. Do kiedy można wykonać zabieg?

Pytanie Czytelnika: Czy w czerwcu warto i można legalnie zwalczać pryszczarka na rzepaku?

czytaj więcej
Rzepak

Czy mączniak rzekomy w czerwcu jest groźny dla uprawy rzepaku?

Czy wystąpienie mączniaka rzekomego w czerwcu w rzepaku jest groźne dla uprawy?

czytaj więcej
Aktualności branżowe

Panorama pól i panorama oferty Timac Agro

W czerwcu większość upraw polowych prezentuje się okazale, co jest okazją do zaprezentowania przez firmy z branży rolnej swojej oferty rynkowej w naturalnej scenerii. Cykl imprez polowych organizuje od kilku lat firma Timac Agro, pod szyldem Panorama Pól.

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)