- Na co ma w rozliczeniach zważać rolnik, będący udziałowcem lub w kierownictwie spółek?
- Co może być podmiotem powiązanym, podlegającym rozliczeniu cen transferowych?
- Jakie są dodatkowe obowiązki związane z dokumentacją cen transferowych?
Prowadząc działalność rolniczą opodatkowaną podatkiem dochodowym należy pamiętać o kilku sprawach. Wśród transakcji realizowanych w ramach tejże działalności mogą wystąpić takie, które będą wiązały się z powstaniem obowiązku w zakresie cen transferowych, w tym przede wszystkim sporządzeniem dokumentacji podatkowej i uzasadnieniem rynkowego charakteru transakcji. Zwłaszcza tych, realizowanych z podmiotami powiązanymi.
Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie czytelnikowi aktualnych przepisów dotyczących cen transferowych, ze szczególnym uwzględnieniem rozwiązań umożliwiających redukcję obowiązków dokumentacyjnych.
Ceny transferowe w nowej odsłonie od 1 stycznia 2019 r.
Ze względu na nowelizację przepisów podatkowych, od 1 stycznia 2019 r. o konieczności sporządzenia dokumentacji cen transferowych decyduje wartość transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wysokość, pomniejszona o VAT, przekracza w roku obrotowym następujące progi dokumentacyjne:
- 10 mln zł – w przypadku transakcji towarowej / finansowej;
- 2 mln zł – w przypadku transakcji usługowej / innej transakcji.
Transakcja kontrolowana o charakterze jednorodnym powinna być rozumiana jako zbiór transakcji, które charakteryzuje podobieństwo przedmiotu transakcji oraz inne główne parametry. W tym istotne funkcje pełnione przez strony umowy, angażowane aktywa, ponoszone ryzyka, a także sposób kalkulacji wynagrodzenia.
Dokumentacja cen transferowych
Omawiając temat cen transferowych należy również zaznaczyć, że obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych może powstać wyłącznie w przypadku realizacji transakcji z podmiotami powiązanymi.
Definicja „podmiotów powiązanych” została szczegółowo wyjaśniona w przepisach podatkowych. Zgodnie z jej brzmieniem powiązania pomiędzy podmiotami mogą mieć charakter:
- osobowy – takie powiązania istnieją przykładowo w sytuacji, gdy osoba fizyczna pełni funkcję członka zarządu i rady nadzorczej w dwóch odrębnych podmiotach, bądź sprawuje funkcję w jednym z tych podmiotów przy jednoczesnym posiadaniu udziałów w wysokości co najmniej 25% w drugim podmiocie;
- kapitałowy – powiązanie tego typu wystąpi między innymi, gdy jeden podmiot posiada 25% udziałów w kapitale drugiego podmiotu lub 25% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających tego drugiego podmiotu;
- rodzinny – powiązanie występuje w przypadku małżeństwa lub pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia. Tym samym, przykładowo, jeżeli ojciec jest członkiem zarządu w jednym podmiocie, a syn pełni funkcję członka zarządu w drugim podmiocie, to mimo braku istnienia powiązań kapitałowych, transakcje realizowane pomiędzy tymi podmiotami będą objęte przepisami o cenach transferowych.
Przekroczenie progów dokumentacyjnych
Czy przekroczenie progów dokumentacyjnych automatycznie zobowiązuje podatnika do sporządzenia dokumentacji cen transferowych?
Warto pamiętać, że przekroczenie progów dokumentacyjnych (odpowiednio 2 mln zł lub 10 mln zł) w transakcji z podmiotem powiązanym nie przesądza od razu o konieczności rozpoczęcia prac nad sporządzeniem dokumentacji podatkowej, które to wymagają od podatnika zgromadzenia wielu informacji finansowych oraz dokumentów dotyczących danej transakcji.
W przypadku zawierania transakcji, których wartość przekracza ustalone progi, podatnik powinien w pierwszej kolejności rozważyć możliwość skorzystania ze zwolnienia z obowiązku sporządzenia dokumentacji cen transferowych. W tym celu należy sprawdzić, czy spełniony został któryś z warunków wymienionych odpowiednio w art. 23z ustawy o PIT lub art. 11n ustawy o CIT.
Jednym z wyjątków uprawniających do skorzystania ze zwolnienia z dokumentacji cen transferowych przewidzianych przez ustawodawcę, odpowiednio w art. 23z pkt 6 ustawy o PIT lub art. 11n pkt 7 ustawy o CIT, jest realizacja transakcji między grupą producentów rolnych wpisaną do rejestru, o którym mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw, a jej członkami, dotyczącej odpłatnego zbycia:
- na rzecz grupy producentów rolnych produktów lub grup produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków takiej grupy;
- przez grupę producentów rolnych na rzecz jej członków towarów wykorzystywanych przez członka do produkcji produktów lub grup produktów, o których mowa w lit. a, oraz świadczenia usług związanych z tą produkcją.
Zamknięty katalog transakcji zwolnionych dla grupy producentów rolnych
Należy zauważyć, że możliwość zastosowania przez grupę producentów rolnych zwolnienia z obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej została przez ustawodawcę ograniczona jedynie do sytuacji przewidzianych w powołanym przepisie.
Niemniej jednak, pomiędzy grupą producentów rolnych a jej członkami mogą mieć miejsce również inne transakcje, w przypadku których pojawia się wątpliwość związana z możliwością zastosowania zwolnienia. Niepewność dotyczy szczególnie sytuacji, w których to członkowie grupy świadczą usługi na rzecz tejże grupy producentów rolnych.
Problematyczne mogą być przykładowo transakcje związane z wynajmowaniem magazynów znajdujących się w gospodarstwach członków grupy na rzecz grupy w celu przechowywania nawozów czy środków ochrony roślin.
Wątpliwości mogą pojawić się również w przypadku wynajmowania przez grupę nieruchomości od jednego z jej członków, w celu dokonywania tam transakcji sprzedaży produktów (nieruchomość stanowiąca siedzibę grupy).
Przytoczone przykłady transakcji, które na co dzień występują w praktyce gospodarczej, nie są niestety transakcjami zwolnionymi z obowiązków dokumentacyjnych w myśl art. 23z pkt 6 ustawy o PIT czy art. 11n pkt 7 ustawy o CIT, zatem ich dokonywanie może rodzić obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej po spełnieniu innych przesłanek, przede wszystkim przekroczeniu progów dokumentacyjnych.
Dodatkowe obowiązki związane z dokumentacją cen transferowych
Obowiązki podatnika w zakresie cen transferowych nie kończą się na sporządzeniu dokumentacji cen transferowych. Podatnik zobowiązany do przygotowania dokumentacji podatkowej musi także:
- sporządzić analizę cen transferowych (analizę porównawczą lub analizę zgodności), w celu wykazania rynkowego charakteru realizowanej transakcji;
- złożyć do urzędu skarbowego oświadczenie o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych;
- przekazać Krajowej Administracji Skarbowej informację o cenach transferowych (TP-R).
Konieczna jest szczegółowa analiza charakteru transakcji
Z uwagi na różnorodność transakcji realizowanych pomiędzy grupą producentów rolnych a jej członkami należy pamiętać, że każde zdarzenie gospodarcze wymaga indywidualnej weryfikacji. Zarówno pod kątem możliwości skorzystania ze zwolnienia z obowiązków dokumentacyjnych w zakresie cen transferowych, gdyż nieprawidłowe stosowanie omówionego katalogu transakcji zwolnionych może prowadzić do dotkliwych konsekwencji karno-skarbowych.
Roksana Wąsowska
Tax Advisors Group
Podstawa prawna:
- Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
- Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
Artykuł jest informacją i nie stanowi porady prawnej.
Fot. Pixabay
