- Ile czasu organ administracji publicznej na rozpatrzenie sprawy?
- Czy można ponaglić urząd, w tym ARiMR, KOWR, gminę i inne – które opieszale rozpatrują Twoją sprawę?
- Czy można wystąpić na drogę sądową, by przymusić urząd do szybkiego załatwienia sprawy?
Z postępowaniem administracyjnym ma do czynienia prawie każdy obywatel, a rolnik już na pewno. Dopłaty, podatki, rozgraniczenia – wiele by tu wymieniać, ale wszystko łączy właśnie procedura administracyjna, w ramach której przyznanie prawa lub nałożenia na nas jakiegoś obowiązku się odbywa. Sposób załatwiania spraw i tryb działań organów administracji publicznej dotyczących praw i obowiązków obywateli reguluje ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.
Terminy na załatwienie sprawy w urzędzie
Prawem obywatela jest terminowe załatwianie jego spraw przez każdy urząd.
1. Pierwszą regulacją dotyczącą załatwiania spraw w urzędzie jest dokonywanie tego niezwłocznie, bez zbędnej zwłoki. Jednak taki obrót sprawy jest możliwy tylko w pewnych, korzystnych okolicznościach:
- jeżeli w sprawie nie trzeba zbierać dowodów lub
- organ posiada wszystkie niezbędne informacje.
2. Jeżeli urząd do rozstrzygnięcia sprawy musi zebrać materiał dowodowy i wyjaśnienia:
- urząd ma miesiąc od dnia wszczęcia postępowania;
- tyle samo czasu ma organ w postępowaniu odwoławczym.
W przypadku sprawy skomplikowanej urząd informuje obywatela o tym, że będzie potrzebował więcej czasu na rozpatrzenie sprawy.
Organ ma wtedy 2 miesiące na załatwienie sprawy. Jednak te terminy mogą ulec wydłużeniu, jeżeli urząd, spodziewając się niezałatwienia sprawy w terminie, powiadomi o tym zainteresowanego, poda przyczyny zwłoki oraz wskaże nowy termin załatwienia sprawy. W ten sposób urząd może rozpatrywać sprawę przez wiele miesięcy, bez żadnych konsekwencji.
Należy zwrócić uwagę, że postępowanie w niektórych sprawach jest ustawowo wydłużone ponad kodeksowy miesiąc, np. w przypadku rozpatrywania przez ARiMR wniosków o dopłaty obszarowe, kiedy to organ ma czas do 30 czerwca roku następnego.
Zwalczanie opieszałości w urzędzie
W sytuacji, gdy organ przekroczył termin na załatwienie sprawy i nie poinformował nas o przyczynach zwłoki albo prowadzi sprawę opieszale, można złożyć pismo ponaglające. Ponaglenie wnosi się do:
- organu wyższego stopnia za pośrednictwem organu prowadzącego postępowanie;
- do organu prowadzącego postępowanie – jeżeli nie ma organu wyższego stopnia.
Ponaglenie należy uzasadnić, czyli wskazać, dlaczego postępowanie trwa zbyt długo.
Organ prowadzący postępowanie jest obowiązany przekazać ponaglenie organowi wyższego stopnia bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania. Organ przekazuje ponaglenie wraz z niezbędnymi odpisami akt sprawy. Przekazując ponaglenie, organ jest obowiązany ustosunkować się do niego.
Organ wyższego stopnia ma 7 dni na jego rozpoznanie. Organ rozpatrujący ponaglenie wydaje postanowienie, w którym wskazuje, czy organ rozpatrujący sprawę dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania, stwierdzając jednocześnie, czy miało ono miejsce z rażącym naruszeniem prawa. W przypadku stwierdzenia bezczynności lub przewlekłości:
- zobowiązuje organ rozpatrujący sprawę do załatwienia sprawy, wyznaczając termin do jej załatwienia, jeżeli postępowanie jest niezakończone;
- zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych bezczynności lub przewlekłości, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających bezczynności lub przewlekłości w przyszłości.
W przypadku stwierdzenia bezczynności lub przewlekłości organ prowadzący postępowanie niezwłocznie załatwia sprawę. Pracownik organu administracji publicznej podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa, jeżeli z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub prowadził postępowanie dłużej niż było to niezbędne do załatwienia sprawy.
Skarga do sądu administracyjnego
W sytuacji, gdy organ wyższego stopnia wykazuje się bezczynnością w rozpoznawaniu ponaglenia i nie podjął żadnych czynności naprawczych, przysługuje nam skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. Jeśli więc sprawę przeciąga KOWR czy ARiMR, do nich kierujemy pismo sądowe, a one przekazują skargę sądowi wraz z kompletnymi i uporządkowanymi aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej otrzymania.
Sąd administracyjny, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy:
- zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania czynności;
- zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;
- stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania.
Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Sąd może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny lub przyznać od organu na rzecz skarżącego określoną sumę pieniężną.
Adw. Łukasz Opaliński
Dolnośląska Izba Rolnicza
Podstawa prawna:
- Ustawa z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego
- Ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
Artykuł jest informacją i nie stanowi porady prawnej.
