A jaki powinien być dobry TMR?

Zgodny z zapotrzebowaniem krów, o właściwej strukturze fizycznej, dobrze wymieszany i codziennie taki sam. I właśnie taki cel przyświecał właścicielowi mlecznej fermy „Mlekoland”, który 2,5 roku temu zdecydował się na inwestycję w nowy wóz paszowy.

Jest wóz, jest wydajność

Na fermie w Przeczy utrzymywanych jest 400 krów oraz liczące około 600 sztuk pogłowie żeńskiej młodzieży. Wydajność stada za ubiegły rok wynosi 11 970 kg mleka.

– Dziś dążymy do uzyskania 12 tys. kg mleka od krowy i – jak sądzę – na przełomie roku poziom ten uda nam się uzyskać – mówi Paweł Brychcy, zootechnik i kierownik gospodarstwa. – Bezdyskusyjnie, na znaczący i stale postępujący wzrost wydajności naszego stada wpływ ma użytkowanie samojezdnego wozu paszowego Blattin King Lion (o pojemności 20 m³) z firmy Blattin. Głównym argumentem przemawiającym za wyborem maszyny – pracującej 365 dni w roku – była jakość sporządzanego przez nią TMR-u.
Zależało nam, by nasze wydajne stado codziennie pobierało taką samą paszę, o odpowiedniej strukturze. Oglądaliśmy różne wozy paszowe, sprawdzaliśmy jakość wykonanych w nich miksów i… Blattin King Lion okazał się bezkonkurencyjny.

• Na fermie w Przeczy funkcjonują dwie duże obory: jedna dla krów dojnych, druga dla młodzieży

TMR wręcz idealny

Kiedy zapytałam hodowcę o najważniejsze korzyści wynikające z użytkowania wozu, na pierwszym miejscu wymienił ustabilizowanie produkcji mleka w stadzie, a to za sprawą uzyskiwania powtarzalnej homogennej paszy, o bardzo dobrej strukturze, uniemożliwiającej jej sortowanie.

– Najlepszym dowodem wysokiej jakości sporządzanego w wozie TMR-u jest badanie odchodów na sitach kałowych. Od 2,5 roku wyniki są wręcz książkowe – podkreślił kierownik. – W obecnych realiach, szczególnie niezwykle ważną kwestią jest ekonomia. Odkąd użytkujemy wóz Blattin King Lion przygotowanie TMR-u jest bardziej ekonomiczne. Dowód? Wcześniejszy wóz na przygotowanie paszy spalał ok. 12 litrów oleju napędowego na motogodzinę pracy. Blattin King Lion spala zaledwie około 8 litrów, a dodatkowym atutem maszyny jest krótszy – o godzinę – czas mieszania. Jedno jest pewne, dobre pocięcie i powtarzalność zadawanego TMR zaowocowało zwiększeniem jego pobrania i tym samym wzrostem wydajności. Kiedy rozpoczynaliśmy użytkowanie wozu Blattin King Lion, wydajność wynosiła ok. 11 tys. kg. Dziś zbliżamy się do 12 tys. kg mleka od sztuki – podkreślił Paweł Brychcy.

• Samojezdny wóz paszowy Blattin King Lion, o pojemności 20 m³

• Jak poinformował nas Zbigniew Pustuła, ważnym atutem użytkowanych w Przeczy obór jest fakt, iż znajdują się w niej dwa rzędy legowisk przypadających na stół paszowy. Dzięki temu, przez brak konkurencji przy stole, krowy mają wysokie (35–37 kg na szt.) pobranie suchej masy, co rzutuje na dobrą wydajność
  

Zakup wozu paszowego, to nie jedyna forma współpracy fermy w Przeczy z firmą Blattin, która zaopatruje gospodarstwo m.in. w premiksy, dodatki mineralno-witaminowe, tłuszcze chronione czy lizawki mineralne.

– Od początku funkcjonowania fermy, czyli już od 20 lat, korzystamy oczywiście z fachowego doradztwa żywieniowego firmy, a dawki żywieniowe dla poszczególnych grup opracowujemy wspólnie z uznanym doradcą – zaznaczył kierownik.

• Zbigniew Pustuła – doradca żywieniowy firmy Blattin współpracuje z fermą „Mlekoland” od początku jej funkcjonowania, czyli od 20 lat

Każdego dnia wóz Blattin King Lion przygotowuje tutaj 8 TMR-ów (7 w okresie letnim). 60 ha ogrodzonych użytków zielonych pozwala bowiem na pastwiskowanie 140 jałówek cielnych i krów zasuszonych. Raz w tygodniu sztuki zasuszone i jałówki po badaniu cielności wywożone są na pastwiska, a przywożone są sztuki na 3–4 tygodnie przed wycieleniem, które trafiają do grupy przygotowawczej.

– Hodowla bydła to ogromne koszty, dlatego też pastwiskowanie to jeden ze sposobów na ich ograniczenie i jednocześnie dobrodziejstwo dla zwierząt – stwierdził Paweł Brychcy, który poinformował nas także, iż ferma zarabia na sprzedaży jałówek cielnych i pierwiastek. Tylko w pierwszej połowie roku nabywcę znalazło 53 jałówki i 27 pierwiastek.

Precyzja tkwi w grupach

W stadzie krów laktacyjnych jest 6 grup, z których odrębną stanowią pierwiastki.

– One dają nam 80% mleka krów starszych i przez całą laktację są na jednym TMR-ze. To sprawia, że bezproblemowo się zacielają i mają czas na końcowy wzrost. Utworzenie tej grupy spowodowało, iż mamy mniejszy odsetek krów brakowanych w pierwszej laktacji. Praktycznie są to sporadyczne przypadki – poinformował hodowca.

• Dawka pokarmowa dla krów – od dwóch dekad – uzupełniana jest premiksami firmy Blattin – MX1 i M9 2 dla młodzieży dorastającej i jałowic, Super Premium – dedykowane najlepszym stadom

• Zadaszony cielętnik wyposażony jest w budki wykonane z pojemników typu mauser

Obok pierwiastek utworzono grupę krów fresh, grupę szczytową, grupę krów po szczycie laktacji grupę krów schodzących – wysoko cielnych. Każda sztuka użytkowana jest średnio 4 laktacje. Obecnie są już 2 sztuki z produkcją życiową przekraczającą 100 tys. kg mleka, a kilka jest już w kolejce do uzyskania tego poziomu.

Kolejność zadawania TMR-ów jest zsynchronizowana z dojem. Świeżą paszę dostają krowy wracające z doju.

– Duże znaczenie ma także kolejność ładowania poszczególnych komponentów TMR-u do wozu. Zaczynamy od słomy, przechodzimy do pasz treściwych oraz melasy i na końcu ładujemy kiszonki – tłumaczy pan Paweł. – Taka kolejność sprawia, że nie mamy dodatkowych przerw na wymieszanie, gdyż czas przejazdu z silosów do obory wystarczy, by dobrze wymieszać składniki. Wóz Blattin King Lion posiada 4 poziome ślimaki, więc bardzo szybko docina pasze objętościowe, a ta kolejność załadunku jest również optymalna dla struktury mieszaniny.

Krowy dojone są tutaj trzy razy dziennie, co również wpływa na wielkość produkcji mleka. W niedalekiej przyszłości planowana jest budowa nowej dojarni, która zastąpi obecną, 20-letnią, a więc mocno już wysłużoną halę rybia ość 2 x 8 stanowisk.

Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska

Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 34/2022 na str. 50. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR:  Zamów prenumeratę.