Kiedy KOWR wyda zgodę na nabycie nieruchomości rolnej?

Według art. 2a ust 4 ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, nabycie nieruchomości rolnej przez inne podmioty lub w innych przypadkach niż wymienione w ust. 1 (rolnik indywidualny) i ust. 3 (bliski zbywcy, jednostka samorządu terytorialnego, Skarb Państwa) może nastąpić za zgodą dyrektora generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Taka zgoda wydawana jest na wniosek zbywcy nieruchomości rolnej w drodze decyzji administracyjnej, jeżeli:

• wykaże on, że nie było możliwości sprzedaży nieruchomości rolnej rolnikowi indywidualnemu, chyba że nabycie tej nieruchomości ma nastąpić na podstawie innej niż sprzedaż czynności prawnej,

• nabywca nieruchomości rolnej zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na zakupionej nieruchomości rolnej,

• w wyniku nabycia nieruchomości rolnej nie dojdzie do nadmiernej koncentracji gruntów rolnych.

Obecnie ogłoszenie o zamiarze zbycia działki rolnej należy zamieścić w systemie teleinformatycznym.

Uważa się, że warunek, o którym mowa powyżej w podpunkcie pierwszym jest spełniony, jeżeli:

• żaden rolnik indywidualny nie złożył odpowiedzi na ogłoszenie o nieruchomości rolnej zamieszczone w systemie teleinformatycznym przez zbywcę nieruchomości rolnej albo przez oddział terenowy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa właściwy ze względu na położenie nieruchomości rolnej oraz

• podana w ogłoszeniu cena nieruchomości rolnej niezabudowanej lub bez nasadzeń nie przewyższa o 50% lub więcej średniej ceny gruntów rolnych dla danej klasy bonitacyjnej gruntu w danym województwie.

Zgodnie z przepisami odpowiedź na ogłoszenie o nieruchomości rolnej nie została złożona również w przypadku, gdy proponowana cena nieruchomości rolnej była niższa o ponad 5% niż określona w ogłoszeniu o nieruchomości rolnej i nie została zaakceptowana przez zbywcę. Tak należy uważać również wtedy, gdy odpowiedź została złożona po upływie terminu wskazanego w ogłoszeniu o nieruchomości rolnej.

Ogłoszenie o nieruchomości rolnej powinno zawierać co najmniej:

• oznaczenie sprzedawanej nieruchomości rolnej z podaniem danych z ewidencji gruntów i budynków dotyczących jej oznaczenia, powierzchni, klasy bonitacyjnej i rodzaju użytków rolnych oraz numeru księgi wieczystej,

• opis budynków i innych składników majątkowych wchodzących w skład sprzedawanej nieruchomości rolnej,

• informację o przeznaczeniu sprzedawanej nieruchomości rolnej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, w miejscowym planie rewitalizacji, w miejscowym planie odbudowy,

• cenę nieruchomości rolnej,

• termin składania odpowiedzi na ogłoszenie o nieruchomości rolnej, który nie może być krótszy niż 30 dni, licząc od dnia zamieszczenia go w systemie teleinformatycznym.

Zbywca nieruchomości rolnej dający ogłoszenie o nieruchomości rolnej bez zamiaru zawarcia umowy sprzedaży jest obowiązany do naprawienia szkody, jaką poniósł podmiot, który złożył odpowiedź na ogłoszenie przez to, że liczył na zawarcie tej umowy. Pod warunkiem że odpowiedź ta spełniała określone ustawowo warunki.

Natomiast podmiot, który złożył odpowiedź na ogłoszenie o nieruchomości rolnej bez zamiaru zawarcia umowy sprzedaży, jest obowiązany do naprawienia szkody, jaką poniósł zarówno dający ogłoszenie, przez to, że liczył na zawarcie tej umowy, jak i KOWR w związku z czynnościami związanymi z zamieszczonym ogłoszeniem i odpowiedzią na nie.

Kiedy KOWR jest zobowiązany do zakupu nieruchomości rolnej?

W przypadku gdy KOWR nie wyrazi zgody na sprzedaż nieruchomości na pisemne żądanie zbywcy nieruchomości rolnej złożone w terminie miesiąca od dnia, w którym decyzja o niewyrażeniu zgody stała się ostateczna, jest obowiązany do zakupu nieruchomości rolnej. Cena odpowiada jej wartości rynkowej określonej przy zastosowaniu przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Kto ustala cenę nieruchomości nabywanej przez KOWR?

Zbywca nieruchomości rolnej może wystąpić do sądu o ustalenie ceny odpowiadającej wartości rynkowej nieruchomości rolnej nabywanej przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Może też złożyć pisemne oświadczenie o cofnięciu żądania nabycia tej nieruchomości przez KOWR. W tym przypadku Krajowemu Ośrodkowi przysługuje roszczenie o zwrot poniesionych kosztów ustalenia ceny.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. A. Okła-Wierzbicka