Komu przysługują wiadcznie rodzinne?

Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych w art. 17b określa, że w przypadku, gdy o świadczenia, o których mowa w art. 16a i art.  17 (specjalny zasiłek opiekuńczy, świadczenie pielęgnacyjne), ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy, świadczenia te przysługują odpowiednio:

• rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego,
• małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym.

Zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa rolnego lub zaprzestanie wykonywania pracy w gospodarstwie potwierdza się stosownym oświadczeniem złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Czy można zawrzeć umowę o bezczynoszowe użytkowanie gospodarstwa?

Może Pan zawrzeć z synem umowę o bezczynszowe użytkowanie Pana gospodarstwa rolnego. Według art. 708 k.c. przepisy działu niniejszego stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy osoba biorąca nieruchomość rolną do używania i pobierania pożytków nie jest obowiązana do uiszczania czynszu, lecz tylko do ponoszenia podatków i innych ciężarów związanych z własnością lub z posiadaniem gruntu.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zawarł Pan umowę bezczynszowego użytkowania na czas nieokreś­lony z okresem wypowiedzenia wskazanym w umowie. W przypadku umowy na czas określony może Pan zawrzeć postanowienie w umowie, że w przypadku rezygnacji ze świadczenia pielęgnacyjnego albo w przypadku gdy nie będzie ono już przysługiwało, może Pan wypowiedzieć umowę z zachowaniem terminu wypowiedzenia określonego w umowie. Takie dodatkowe postanowienie jest zgodne z Kodeksem cywilnym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z 9 kwietnia 2019 r. (sygn. akt: II SA/Bd 1324/18) orzekł, że o ile zgodzić należy się z twierdzeniem, że w ustawie o świadczeniach rodzinnych nie zdefiniowano pojęcia zaprzestania prowadzenia gospodarstwa rolnego oraz pracy w gospodarstwie rolnym, to należy przez pojęcia te rozumieć zaprzestanie działalności w gospodarstwie rolnym nakierowanej na osiągnięcie dochodu z tego gospodarstwa. Prowadzenie własnego gospodarstwa rolnego (wykonywanie w nim pracy, zarządzanie nim) jest bowiem formą aktywności zawodowej uprawianą dla celów zarobkowych i tylko całkowita rezygnacja z tej formy aktywności na rzecz opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny uzasadniać może ewentualne przyznanie wnios­kowanego świadczenia.

dr. hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. arch. red. / M. Szymańska