Odziedziczyłem udział w nieruchomości. Jakie są zasady zbycia takiego udziału? Na jakie cele można przeznaczyć pieniądze z jej sprzedaży, aby nie płacić podatku dochodowego od osób fizycznych? - z takim pytaniem do redakcji "Tygodnika Poradnika Rolniczego" zwrócił się jeden z czytelników. Odpowiedź przygotowała dla niego prof. UAM dr hab. Aneta Suchoń.

Zbycie nieruchomości to przychód

Artykuł 10 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości są źródłem przychodów.

Okres karencji w przypadku zbycia nieruchomości lub jej części

Reguła ta obowiązuje, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem 5 lat. Według ust. 5 art. 10 ustawy, w przypadku odpłatnego zbycia nabytych w drodze spadku nieruchomości lub praw majątkowych okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Wyjątki od reguły

Aczkolwiek nabycie albo odpłatne zbycie nieruchomości w drodze działu spadku do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku nie jest traktowane jak nabycie albo odpłatne zbycie.

Spadek a ustawa o podatku dochodowym

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi także, że do kosztów uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości nabytych w drodze spadku zalicza się również udokumentowane koszty nabycia lub wytworzenia poniesione przez spadkodawcę. Są nimi też przypadające na podatnika ciężary spadkowe – w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub zbywanego prawa odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych nabytych przez podatnika. Przez ciężary spadkowe rozumie się spłacone przez podatnika długi spadkowe, zaspokojone roszczenia o zachowek oraz wykonane zapisy zwykłe i polecenia, również w przypadku gdy podatnik spłacił długi spadkowe, zaspokoił roszczenia o zachowek lub wykonał zapisy zwykłe i polecenia po dokonaniu odpłatnego zbycia.

Wydatki poniesione na cele mieszkaniowe

Dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie 3 lat od końca roku podatkowego, w którym ono nastąpiło, przychód z niego uzyskany został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe. Za wydatki poniesione na cele mieszkaniowe uważa się wydatki poniesione na:

• nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie związanych z tym budynkiem lub lokalem,
• nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
• nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego, oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131 ustawy, grunt ten zmieni przeznaczenie na grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
• budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
• rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego.

Ustawa stanowi także, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 28 z podatku zwolnione są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia nieruchomości, ich części lub udziału w nieruchomościach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Zwolnienie nie dotyczy przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia gruntów, które w związku z tym odpłatnym zbyciem utraciły charakter rolny.

prof. UAM dr hab. Aneta Suchoń
fot. Pixabay