Unia Europejska przyjęła przepisy na rzecz osiągnięcia neutralności klimatycznej w całej gospodarce europejskiej do 2050 r. Zagadnienie to już teraz potrzebuje pilnych działań, ponieważ móc osiągnąć ujemne emisje w kolejnych latach, emisje i pochłanianie gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej należy zrównoważyć najpóźniej do 2050 r.

W związku z tym jednym z celów jest uzyskania odporności klimatycznej do 2050 r., aby przygotować się na potencjalnie i  niemożliwe do uniknięcia skutki zmiany klimatu.

Czy rolnictwo węglowe się opłaci rolnikowi?

Wielu rolników obawia się nowych wymogów UE, chociaż tak naprawdę już je stosuje. Są to takie praktyki rolnictwa węglowego jak np.

• właściwy płodozmian,
• przyorywanie słomy po żniwach,
• ekstensywny wypas zwierząt na trwałych użytkach zielonych,
• uprawa bezorkowa,
• stosowanie roślin okrywowych i poplonów,
• aplikowanie nawozów organicznych,
• zwiększenie udziału roślin strączkowych w płodozmianie,
• nawadnia nie kropelkowe,
• precyzyjne nawożenie azotem. 

Powyższe działania mogą przynieść rolnikowi wiele długoterminowych korzyści. Znaczne poprawiają jakość i żyzność gleby, jej zasobność w wodę i materię organiczną, a także ograniczają koszty bezpośrednich produkcji. 

Co więcej, dochodzą tu zyski z kredytów węglowych oraz dotacje otrzymywane z ekoschematów w ramach nowej Wspólnej Polityki Rolnej. Czynniki te mogą z łatwością poprawić kondycję finansową gospodarstw rolnych.

Uprawa pochłaniająca dwutlenek węgla przez glebę jako model biznesowy

Uprawy pochłaniające CO₂ są zdefiniowane przez KE jako zrównoważony model biznesowy, w którym nagradza się zarządców za wdrażanie takich praktyk gospodarowania gruntami, które prowadzą do zwiększenia sekwestracji dwutlenku węgla w biomasie, martwej materii organicznej i glebie przez zwiększenie wychwytywania dwutlenku węgla lub ograniczenie uwalniania dwutlenku węgla do atmosfery.

Warunkiem koniecznym jest poszanowanie zasad ekologicznych sprzyjających różnorodności biologicznej.

Wsparcie UE obejmie m.in. zachęty finansowe, pochodzące ze źródeł publicznych i prywatnych, jako nagród dla rolników za stosowane przez nich praktyki zwiększające składowanie dwutlenku węgla z atmosfery, albo za faktyczną ilość sekwestrowanego dwutlenku węgla.

Uprawy sprzyjające pochłanianiu węgla przez glebę będą produktem mierzonym w jednostkach pochłoniętego CO₂, który właściciele gruntów będą mogli sprzedawać obok tradycyjnych produktów takich jak żywność czy biomasa. Kupującymi te jednostki będą firmy i podmioty z sektora rolno-spożywczego, które chcą zmniejszyć swój ślad węglowy w swoich łańcuchach wartości.

Jakie ekoschematy będą wypełniać założenia rolnictwa węglowego?

Ekoschematy wpisujące się w założenia rolnictwa węglowego (np. ekoschemat „Zróżnicowana struktura upraw”), pozwalają na zmniejszenie udziału upraw mających ujemny wpływ na bilans materii organicznej oraz wprowadzanie do płodozmianu roślin białkowych (poprzez wymóg zapewnienia co najmniej 20% w strukturze zasiewów upraw gatunków roślin mających pozytywny wpływ na bilans glebowej materii organicznej, m.in. bobowatych). 

Wysiew poplonów roślin okrywowych realizuje ekoschemat "Międzyplony ozime/Wsiewki śródplonowe. 

Bilansowaniu nawożenia będzie służył ekoschemat dotyczący planu nawożenia, w ramach którego uwzględniono również potrzeby wapnowania. 

oprac. Natalia Marciniak-Musiał

fot. envato