Kiedy trzeba zapłacić rentę planistyczną?

Przede wszystkim musi Pan sprawdzić, kiedy nastąpiła zmiana planu zagospodarowania przestrzennego albo kiedy uchwalono nowy plan oraz jakie nastąpiły modyfikacje przeznaczenia sprzedanego przez Pana gruntu. Warto także zapoznać się z zasadami ustalenia wysokości tej opłaty przez urząd gminy.

Artykuł 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (u.p.z.p.) określa, że jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt (burmistrz albo prezydent miasta) pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie okreś­loną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości. Roszczenia można zgłaszać w terminie 5 lat od dnia, w którym plan miejscowy albo jego zmiana stały się obowiązujące.

Ustawa określa, że notariusz w terminie 7 dni od dnia sporządzenia umowy, której przedmiotem jest zbycie nieruchomości, w formie aktu notarialnego jest zobowiązany przesłać wójtowi (burmistrzowi albo prezydentowi miasta) wypis z tego aktu. Ten z kolei ustala opłatę, w drodze decyzji, bezzwłocznie po otrzymaniu wypisu z aktu notarialnego.

Kto powinien określić wartość nieruchomości?

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 12 kwietnia 2022 r. (sygn. akt: VII SA/Wa 2647/21) orzekł, że opinia rzeczoznawcy winna określać, jaką cenę można by uzyskać za daną nieruchomość, gdyby plan miejscowy nie został uchwalony bądź zmieniony, oraz rynkową cenę nieruchomości według przeznaczenia przypisanego w nowym planie. Porównanie tak ustalonych wartości daje odpowiedź na pytanie, czy w związku ze zmianą przeznaczenia nieruchomości w nowym planie nastąpiła zmiana wartości nieruchomości, o której mowa w art. 36 ust. 4 u.p.z.p.

Z kolei Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 18 lutego 2022 r. (sygn. akt: II SA/Po 672/21) doszedł do wniosku, że zwrot „w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą” wskazuje, że zwiększenie wartości nieruchomości musi być wyłącznie następstwem uchwalenia planu i ustalenia w nim przeznaczenia terenu korzystniejszego niż dotychczasowe. Bez znaczenia jest sposób wykorzystywania nieruchomości po wejściu w życie planu miejscowego czy też cena, jaką osiągnięto przy ich sprzedaży.

dr. hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. Pixabay