Pakiet pomocy dla rolników

Ułatwienia mają dotyczyć kredytów mieszkaniowych, konsumpcyjnych dla klientów indywidualnych oraz kredytów dla przedsiębiorców. Będą polegać m.in. na szybkim rozpatrywaniu wniosków klientów, którzy uzasadnią konieczność odroczenia (zawieszenia) spłaty kredytu ich sytuacją finansową spowodowaną pandemią. Procedura ma być uproszczona na tyle, na ile pozwalają na to obecne przepisy. Raty kapitałowo-odsetkowych lub rat kapitałowe mogą być odraczane przez okres do 3 miesięcy. Potem natomiast automatycznie wydłużane o ten sam okres łącznego czasu spłaty kredytu, pod warunkiem przedłużenia okresu obowiązywania zabezpieczenia spłaty kredytu.

Wsparcie także dla leasingobiorców

Wsparciem mogą być objęci także leasingobiorcy, którzy mają problemy ze spłatą rat leasingowych. Odroczenia spłat rat należnych od leasingobiorców ma odbywać się na tych samych zasadach co odroczenie spłaty kredytów. To narzędzie będą mogły stosować banki, które mają firmę leasingową w swojej grupie kapitałowej. Przewidziano także pomoc dla przedsiębiorców, którzy mieli na koniec 2019 roku zdolność kredytową i którym w najbliższych miesiącach upływa termin odnowienia istniejącego finansowania. Pomoc ma polegać na odnowieniu finansowania na okres do 6 miesięcy.

Bez rat i prowizji oraz ze znacznymi uproszczeniami

Co istotne, za przyjęcie i rozpatrzenie wniosków dotyczących zawieszenia spłat rat kapitałowo-odsetkowych lub rat kapitałowych banki nie będą pobierać opłat lub prowizji. Wnioski będą mogły być składane bez konieczności doręczania dodatkowych dokumentów i zaświadczeń potwierdzających w sposób szczegółowy aktualną sytuację finansowo-gospodarczą danego kredytobiorcy. Takie wnioski mogą być przyjmowane za pośrednictwem poczty elektronicznej, bankowości elektronicznej lub telefonicznie – stosownie do form komunikacji przewidzianych w danej umowie z bankiem. Jeśli umowa kredytowa nie przewiduje takiej formy komunikacji, będzie to możliwe pod warunkiem możliwości dokonania identyfikacji klienta.

Banki planują także uruchomić dla przedsiębiorców dostęp do krótkoterminowego kredytu służącego ustabilizowaniu sytuacji finansowej. Ta forma pomocy zostanie uruchomiona po zakończeniu prac zainicjowanych przez władze państwowe i agendy rządowe prowadzonych w tym kierunku. Jest wiele wyroków, które wskazują na to, że rolnicy w praktyce mogą być traktowani jak przedsiębiorcy.

Zdaniem sądów, rolnik to też przedsiębiorca

Sąd Najwyższy w uchwale z 26 lutego 2015 r. (sygn. akt: III CZP 108/14) stwierdził, iż sprawa z powództwa producenta rolnego, rolnika prowadzącego działalność wytwórczą w zakresie produkcji zwierzęcej, przeciwko przedsiębiorcy o roszczenie wynikające z umowy kontraktacji jest sprawą gospodarczą. Sąd Najwyższy, przywołując definicję przedsiębiorcy zawartą w art. 431 k.c., doszedł do wniosku, że działalność rolnicza podlega temu przepisowi, gdyż charakteryzuje ją: cel zawodowy lub zarobkowy, działanie we własnym imieniu, ciągłość działania, uczestnictwo w obrocie gospodarczym.

Kwalifikacji tej, zdaniem sądu, nie zmienia art. 3 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 Nr 173), mówiący, że przepisów u.s.d.g. nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie, gdyż takie unormowanie obowiązuje jedynie w zakresie stosowania przepisów u.s.d.g.

Taki sposób interpretacji znajdujemy również w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie – VI Wydział Cywilny z 21 maja 2013 r. (sygn. akt: VI ACa 1472/12). Sąd orzekł, że wyłączenie, o którym mowa w art. 3 u.s.d.g., dotyczy jedynie obowiązywania tej ustawy. Nie ma wpływu na rozumienie pojęcia przedsiębiorcy na gruncie Kodeksu cywilnego. Rolnik jest przedsiębiorcą, jeżeli spełnia przesłanki określone w art. 431 k.c.

To z kolei potwierdza wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach – I Wydział Cywilny z 22 września 2016 r. (sygn. akt: I ACa 314/16). Zdaniem SA na gruncie art. 431 k.c. rolnik indywidualny prowadzący we własnym imieniu działalność wytwórczą w zakresie upraw o cechach działalności gospodarczej, jest przedsiębiorcą.

Rolnik musi produkować więcej niż tylko zaspokajać własne i własnej rodziny potrzeby

Do kategorii tej nie należą jednak rolnicy nieuczestniczący w obrocie gospodarczym, którzy prowadzą gospodarstwo rolne zaspokajające jedynie potrzeby własnej rodziny. Wymaganie bowiem uczestnictwa w obrocie polega na realizowaniu działalności za pomocą wielorazowych czynności faktycznych i prawnych, np. umów kontraktacji lub sprzedaży produktów rolnych.

Sąd Apelacyjny w Katowicach stwierdził, iż nie ma jednego wzorca określającego w sposób uniwersalny status rolnika jako przedsiębiorcy. Zagadnienie to podlega indywidualnemu rozstrzygnięciu przy uwzględnieniu konkretnych okoliczności danego przypadku, pośród których istotne są m.in. zakres prowadzonej działalności rolniczej, jej model oraz stopień organizacyjny. Rolnicy muszą mieć to na uwadze, aczkolwiek jeśli z gospodarstwa prowadzona jest jakakolwiek sprzedaż, bank może traktować rolnika jako przedsiębiorcę i tym samym stosować zaproponowane przez ZBP narzędzia pomocowe.

Magdalena Szymańska
fot. Pixabay