Za szkody wyrządzone przez jakie zwierzęta odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa?

Według artykułu 126 ustawy o ochronie przyrody, Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone przez:

• żubry – w uprawach, płodach rolnych lub w gospodarstwie leśnym,
• wilki – w pogłowiu zwierząt gospodarskich,
• rysie – w pogłowiu zwierząt gospodarskich,
• niedźwiedzie – w pasiekach, w pogłowiu zwierząt gospodarskich oraz w uprawach rolnych,
• bobry – w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim.

Odpowiedzialność Skarbu Państwa nie obejmuje utraconych korzyści. Oględzin i szacowania szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – dyrektor tego parku.

Jak szacować szkody wyrządzone przez bobry?

Tryb postępowania przy szacowaniu szkód wyrządzonych przez niektóre gatunki zwierząt objęte ochroną gatunkową reguluje rozporządzenie Ministra Środowiska z 8 lutego 2018 r. w sprawie szacowania szkód wyrządzonych przez te zwierzęta. Dotyczy ono szkód spowodowanych przez żubry, wilki, rysie, niedźwiedzie oraz bobry.

Według tego przepisu, poszkodowany niezwłocznie po stwierdzeniu szkody dokonuje jej zgłoszenia przez złożenie wniosku o odszkodowanie do regionalnego dyrektora ochrony środowiska, a w przypadku szkody wyrządzonej na obszarze parku narodowego – do dyrektora parku narodowego.

W przypadku szkody wyrządzonej w odniesieniu do zwierząt, w pasiece albo w budowli stawów rybnych w gospodarstwie rybackim, jeżeli szkoda w tej budowli spowodowała albo może spowodować ubytek ryb, zgłoszenia szkody można dokonać również przez złożenie wniosku telefonicznie. Przyjmujący telefoniczne zgłoszenie szkody w tym przypadku dokumentuje zgłoszenie w formie notatki służbowej, informując poszkodowanego o konieczności przekazania dokumentów podczas oględzin szkody. Jeżeli wniosek zawiera braki lub do wniosku nie dołączono wymaganych dokumentów, poszkodowany jest wzywany do uzupełnienia wniosku w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. Jeśli tego nie zrobi, wniosek pozostawia się bez rozpoznania.

Kiedy i kto dokonuje oględzin szkód wyrządzonych przez bobry?

Rozporządzenie stanowi, że właściwy organ dokonuje oględzin szkody w obecności poszkodowanego, niezwłocznie po otrzymaniu wniosku, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania kompletnego wniosku. Termin oględzin jest ustalany w uzgodnieniu z poszkodowanym, a w przypadku braku porozumienia organ ustala go samodzielnie. Informację o ustalonym terminie oględzin poszkodowany otrzymuje na piśmie nie później niż na 2 dni przed nimi.

Rozmiar szkody wyrządzonej w uprawach lub płodach rolnych ustala się, uwzględniając:

• cenę rynkową uszkodzonego płodu na dzień oględzin szkody,
• powierzchnię uszkodzonej uprawy,
• wydajność uszkodzonej uprawy z 1 ha albo średnią wydajność z trzech ostatnich lat w regionie – w obu przypadkach na podstawie informacji z ośrodka doradztwa rolniczego, a w przypadku braku tych informacji – na podstawie danych z innego źródła pozwalających ustalić tę wydajność uprawy w regionie wyrządzenia szkody,
• współczynnik korygujący dla upraw rolnych jednorocznych i wieloletnich w pierwszym roku uprawy, który określa procent wartości rynkowej roślin na dzień oględzin szkody.

Jakie są współczynniki szacowania szkód?

Według rozporządzenia z 8 lutego 2018 r., przy szacowaniu szkody wyrządzonej w uprawach rolnych jednorocznych oraz uprawach rolnych wieloletnich w pierwszym roku uprawy, których wartość w dniu wyrządzenia szkody nie osiągnęła wartości rynkowej, stosuje się współczynnik korygujący w zależności od okresu wyrządzenia szkody. Współczynnik ten wynosi:

• 25% – w okresie do 15 kwietnia,
• 40% – od 16 kwietnia do 20 maja,
• 60% – od 21 maja do 10 czerwca,
• 85% – od 11 czerwca.

W przypadku szkody wyrządzonej w uprawach rolnych wieloletnich w kolejnych latach uprawy nie stosuje się współczynnika korygującego.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. PSP Śrem