Co zrobić w sytuacji, gdy rolnik nie otrzyma zapłaty za towar?

Może Pan spróbować złożyć na policji powiadomienie o popełnieniu na Pana szkodę przestępstwa oszustwa. Zgodnie z art. 286 § 1 Kodeksu karnego, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Tej samej karze podlega, kto żąda korzyści majątkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy. W przypadku mniejszej wagi sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.

Co to jest występek?

Jak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 27 października 2020 r. (sygn. akt: II AKa 109/19), na treść występku oszustwa składa się doprowadzenie pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Dotyczy ono jednak tylko takiego oszustwa, które polega na wprowadzeniu go w błąd albo wyzyskaniu jego błędu bądź niezdolności do należytego podejmowania decyzji. Może to mieć postać zarówno działania, jak i zaniechania sprawcy. Nie każde doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia mieniem wyczerpuje znamiona tego przestępstwa, lecz tylko takie, które następuje z powodu zachowań sprawcy prowadzących do błędnej oceny rzeczywistości przez pokrzywdzonego.

Kiedy brak zapłaty za fakturę jest oszustwem?

Brak zapłaty za fakturę może zatem zostać uznany za oszustwo wówczas, gdy doszło do wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd, co skutkowało następnie niekorzystnym rozporządzeniem majątkowym. Aby niezapłacenie faktury mogło być uznane za oszustwo, konieczne jest stwierdzenie, że sprawca działał celowo, chcąc wyłudzić towar, a więc już w momencie zawierania umowy miał świadomość tego, że faktura nie zostanie uregulowana z braku chęci dokonania zapłaty albo z braku możliwości finansowych, np. z uwagi na stan niewypłacalności, o którym Pana nie poinformował.

Jeżeli brak zapłaty za fakturę zostanie zakwalifikowany jako oszustwo, może Pan dochodzić swoich roszczeń jako powód cywilny w procesie karnym, który zostanie wytoczony sprawcy oszustwa. Jeśli jednak działanie nabywcy jałówek nie zostanie uznane za oszustwo, pozostanie Panu dochodzenie roszczenia o zapłatę za jałówki na drodze postępowania cywilnego.

Alicja Moroz
fot. arch. policji