Umowa ustna czy na piśmie?

Obowiązek zawierania umów pisemnych zawarty jest w art. 38q Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych. Przepis ten okreś­la, że każde dostarczenie produktów rolnych należących do sektorów, np. zbóż, chmielu, tytoniu, wołowiny i cielęciny, buraków cukrowych, mleka surowego, wymaga zawarcia umowy w formie pisemnej. Warunek zawarcia pisemnej umowy jest spełniony również w przypadku zawarcia umowy w formie dokumentowej albo elektronicznej.

Forma pisemna nie jest wymagana w przypadku dostaw bezpośrednich i rolniczego handlu detalicznego w rozumieniu Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz sprzedaży bezpośredniej w rozumieniu Ustawy z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierzęcego. Zasady tej nie stosuje się również w przypadku, gdy producent będący członkiem grupy producentów rolnych, uznanej organizacji producentów owoców i warzyw czy organizacji producentów sprzedaje produkty rolne do tej organizacji. Nie ma także powyższego obowiązku, gdy rolnik podlega obowiązkowi dostaw wynikającemu z członkostwa rolnika w spółdzielni zgodnie z warunkami określonymi w statucie spółdzielni lub przepisach i decyzjach w nim zawartych lub z niego wynikających.

Co musi znaleźć się w umowie?

Według rozporządzenia unijnego umowa jest sporządzana przed dostawą w formie pisemnej oraz zawiera w szczególności następujące elementy:

• cenę do zapłaty za dostawę, która: jest niezmienna i określona w umowie lub jest obliczana poprzez połączenie różnych czynników określonych w umowie odzwierciedlające zmiany warunków rynkowych, dostarczone ilości oraz jakość lub skład dostarczonych produktów rolnych;

• ilość i jakość odnośnych produktów, które można dostarczyć lub które muszą zostać dostarczone, wraz z terminem takich dostaw;

• okres obowiązywania umowy, który może być ograniczony lub nieograniczony, z klauzulami dotyczącymi jej rozwiązania,

• szczegóły dotyczące terminów i procedur płatności;

• ustalenia dotyczące odbioru lub dostawy produktów rolnych;

• przepisy mające zastosowanie w przypadku zaistnienia siły wyższej (art. 168 rozporządzenia nr 1308/2013).

Obowiązki te dotyczą także umowy kontraktacji produktów rolnych.

Jaka kara za nieprzestrzeganie zapisów umownych?

Artykuł 40i ustawy z 11 marca 2004 r. o organizacji niektórych rynków rolnych wskazuje, że kto jako pierwszy nabywca będący przetwórcą lub dystrybutorem nabywa, wbrew przepisom, bez pisemnej umowy lub bez umowy zawartej w formie dokumentowej albo elektronicznej produkty rolne, podlega karze pieniężnej w wysokości 10% zapłaty w rozumieniu art. 29a ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług za produkty nabyte w ten sposób. Kary pieniężne wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, dyrektor oddziału terenowego KOWR właściwy według miejsca siedziby lub zamieszkania nabywcy albo wniosko­dawcy.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. pixabay