Jakie czynności są zwolnione z podatków cywilnoprawnych?

Według art. 2 Ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (u.p.c.c.), temu podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne inne niż umowa spółki i jej zmiany w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług. Z podatku zwolnione są również czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna z jej stron jest zwolniona od podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej czynności, z wyjątkiem:

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego,
• spółdzielcze włas­nościowe prawo do lokalu,
• prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej
• lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 stycznia 2019 r. (sygn. akt: II FSK 62/17) wskazuje, że samo bycie podatnikiem VAT przez strony czynności cywilnoprawnej lub jedną z nich nie przesądza o zastosowaniu art. 2 pkt 4 u.p.c.c. W każdym indywidualnym przypadku należy badać, czy z racji dokonania tej czynności cywilnoprawnej powstaje obowiązek z tytułu podatku od towarów i usług, czy też nie, a więc czy strona tej konkretnej czynności jest opodatkowana tym podatkiem lub z podatku tego jest zwolniona.

Czy rolnik ryczałtowy zwolniony jest z podatku?

Rolnik ryczałtowy jest zwolniony z podatku VAT w przypadku niektórych umów związanych z prowadzoną działalnością rolniczą, a z powyższego przepisu wynika, że w przypadku umowy sprzedaży, gdy jej przedmiotem jest nieruchomość rolna, podatek od czynności cywilnoprawnych musi zostać zapłacony.

Czy sprzedaż gruntów może być zwolniona z podatku?

Może Pan jednak skorzystać ze zwolnienia określonego w art.  9 u.p.c.c. Zgodnie z nim od podatku zwalnia się sprzedaż własności gruntów stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami. Zwolnienie to zachodzi, pod warunkiem że w wyniku dokonania czynności zostanie utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne. Natomiast powierzchnia utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia gospodarstwa rolnego będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha. Ponadto gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9). Wykorzystanie limitu pomocy de minimis w rolnictwie na dzień 12.09.2022 roku wynosi 220 443 004,39 euro, co stanowi 74,49%. Warto zatem rozważyć zakup gruntów przed wykorzystaniem kwoty rocznego limitu.

Czy rolnik może zrezygnować ze zwolnienia z podatku?

Według art. 2 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług, pod pojęciem rolnika ryczałtowego rozumie się rolnika dokonującego dostawy produktów rolnych lub świadczącego usługi rolnicze, korzystającego ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust.  1 pkt 3. Rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, które są zwolnione od podatku, może zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem dokonania zgłoszenia rejestracyjnego. Należy je złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5. Chodzi tutaj o takie czynności, jak:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,

• eksport towarów,

• import towarów na terytorium kraju,

• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,

• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. Pixabay