Czy możliwa jest zamiana gruntów rolnych z KOWR?

Możliwość zamiany gruntów rolnych wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa przewiduje art. 24 ustawy z 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Kwestie szczegółowe reguluje wydane na jego podstawie rozporządzenie ministra rolnictwa z 2 marca 2009 r. w sprawie warunków i trybu dokonywania zamiany nieruchomości. Według jego § 4 ust. 1, zamiana jest możliwa m.in. wtedy, jeżeli w jej wyniku ulegnie likwidacji gospodarstwo rolne stanowiące własność rolnika co najmniej przez 5 lat, położone na terenie województw, w których średnia powierzchnia indywidualnego gospodarstwa rolnego jest mniejsza niż 5 ha. Ponadto zostanie utworzone przez tego rolnika gospodarstwo rolne na terenie innych województw oraz nastąpi odpowiednia zmiana stałego miejsca jego zamieszkania.

Powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego w wyniku takiej zamiany nie może być mniejsza niż średnia powierzchnia indywidualnego gospodarstwa rolnego w danym województwie i nie większa niż 10-krotność tej średniej, ustalanej według danych GUS, obowiązującej w dniu zawarcia umowy zamiany.

Czy przy zamianie gruntu KOWR istnieje obowiązek dopłaty?

Obowiązek dopłaty istnieje w przypadku różnicy wartości zamienianych nieruchomości. Co do zasady, zamianę uważa się za ekwiwalentną, jeżeli wartość zamienianych nieruchomości jest równa. Jednak w myśl § 6 ust. ­ 1 ww. rozporządzenia, zamianę w sytuacji takiej, jak Pana, uważa się za ekwiwalentną, jeżeli w zamian za przeniesienie własności 1 ha przeliczeniowego gruntu rolnego na Skarb Państwa KOWR przenosi 10 ha przeliczeniowych gruntu ‑rolnego na własność rolnika. Przy ustalaniu wysokości ewentualnej dopłaty z tytułu różnicy wartości nieruchomości brana byłaby zatem pod uwagę wyłącznie wartość nadwyżki powierzchni tych nieruchomości wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ponad powierzchnię uznaną za ekwiwalentną oraz wartość części składowych zamienianych nieruchomości.

Gdzie pytać, by dowiedzieć się czy KOWR posiada grunty do zamiany?

O tym, czy na terenie województwa, do którego zamierza się Pan przenieść, są grunty przeznaczone przez KOWR do zamiany, najlepiej dowiedzieć się w ośrodku doradztwa rolniczego. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa ogłasza bowiem zamiar zamiany nieruchomości w prasie obejmującej swym zasięgiem województwa, w których średnia powierzchnia indywidualnego gospodarstwa rolnego jest mniejsza niż 5 ha, oraz w siedzibach ośrodków doradztwa rolniczego obejmujących zasięgiem działania te województwa. Jedynym województwem, w którym średnia wielkość gospodarstwa nie przekracza tej wielkości, jest właśnie województwo małopolskie, tak więc mógłby Pan ewentualnie ubiegać się o zamianę.

W przypadku zamiany nieruchomości nie jest przeprowadzany przetarg. Jeżeli na te same nieruchomości wpłynie kilka ofert, KOWR powołuje komisję w celu dokonania wyboru.

Artykuł pierwotnie ukazał się w "Tygodniku Poradniku Rolniczym" nr 45/2021 na str. 14. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.

Alicja Moroz
fot. archiwum red.