Co może być przedmiotem zasiedzenia?

Co do zasady jest to możliwe. Przedmiotem zasiedzenia może być zarówno nieruchomość gruntowa, udział w prawie własności, jak i fizycznie wydzielona część nieruchomości. Zgodnie z Ustawą z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, uprawnienie do udziału we wspólnocie gruntowej polega na korzystaniu z nieruchomości stanowiącej przedmiot wspólnoty zgodnie z jej przeznaczeniem. Wykaz uprawnionych do udziału we wspólnocie oraz wykaz obszarów gospodarstw przez nich posiadanych i wielkość przysługujących im udziałów we wspólnocie ustala w drodze decyzji starosta. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 7 marca 1992 r. (sygn. akt: II CKN 619/99) orzekł, że przedmiotem zasiedzenia może być także nieruchomość stanowiąca wspólnotę gruntową, czemu nie stoi na przeszkodzie wydanie decyzji administracyjnej ustalającej, że nieruchomość ta stanowi wspólnotę gruntową.

Czy członkowie wspólnoty gruntowej mogą zająć grunt przez zasiedzenie?

Także w postanowieniu z 28 listopada 2001 r. (sygn. akt: IV CKN 1004/00) Sąd Najwyższy orzekł, że członkowie wspólnoty gruntowej nie są pozbawieni możności nabycia przez zasiedzenie fizycznej części nieruchomości będącej wspólną własnością mieszkańców. Warunki niezbędne do zasiedzenia zawarte w przepisach Kodeksu cywilnego mogą być zrealizowane także przez poszczególnych członków wspólnoty w stosunku do nieruchomości stanowiącej jej własność. Sprawa przedstawia się tu podobnie jak w przypadku zasiedzenia części nieruchomości należącej do kilku współwłaścicieli przez jednego lub niektórych z nich.

Kiedy możliwe jest zasiedzenie?

W myśl art. 172 k.c., podstawową przesłanką zasiedzenia jest samoistne posiadanie nieruchomości przez określony czas. Współwłaściciel nieruchomości powołujący się na nabycie przez zasiedzenie udziałów pozostałych współwłaścicieli powinien udowodnić posiadanie nieruchomości wyłącznie dla siebie, tj. z wolą odsunięcia pozostałych współwłaścicieli od współposiadania i współkorzystania. Natomiast władanie rzeczą wspólną przez współwłaściciela musi wykraczać poza granice przysługującego mu uprawnienia do posiadania rzeczy wspólnej i korzystania z niej. Tak samo członek wspólnoty gruntowej musi udowodnić, że część gruntów wspólnoty posiadał wyłącznie dla siebie z wolą odsunięcia pozostałych członków, a więc musiał wyraźnie zamanifestować, że posiada tę rzecz lub część wyłącznie dla siebie.

We wniosku o zasiedzenie w postępowaniu przed sądem będzie Pan zatem musiał wykazać, że władał Pan łąką jak właściciel z wyłączeniem innych członków wspólnoty gruntowej i że byli oni pozbawieni możliwości korzystania z niej. Postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości musi się toczyć z udziałem osoby uprawnionej, czyli właściciela. W tym wypadku uczestnikiem postępowania będzie spółka, którą utworzono do sprawowania zarządu nad wspólnotą.

Alicja Moroz
fot.M. Szymańska