Czy jako emerytowany rolnik będę mógł kupić ziemię?

Do 15 czerwca br. było to niemożliwe, ponieważ emerytowany rolnik musiał zaprzestać prowadzenia działalności rolniczej, aby otrzymać emeryturę w pełnej wysokości. Obecnie, dzięki nowelizacji ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, nie jest to konieczne. Można pobierać pełną emeryturę i nadal być czynnym rolnikiem.

Pod pojęciem działalności rolniczej – w myśl art. 6 pkt 3 wymienionej wyżej ustawy – rozumie się działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej. Prowadzenie działalności rolniczej nie polega wyłącznie na osobistej pracy fizycznej w gospodarstwie. Działalność taka może polegać również na zarządzaniu, podejmowaniu decyzji w przedmiocie produkcji rolnej. Tak wynika z orzecznictwa sądowego, m.in. z wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 11 grudnia 2019 r. (sygn. akt: III AUa 422/19).

Artykuł 2a ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego stanowi, że poza wyjątkami w niej przewidzianymi nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny.

Stosownie do art. 6 tej ustawy, za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną będącą właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadającą kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkałą w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzącą przez ten okres osobiście to gospodarstwo.

Kiedy osoba fizyczna prowadzi gospodarstwo?

Przyjmuje się, że osoba fizyczna osobiście prowadzi gospodarstwo rolne, jeżeli:

• pracuje w tym gospodarstwie,

• podejmuje wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie.

W przepisach nie ma wymogu, aby rolnik indywidualny był ubezpieczony w KRUS. Wymogi niezbędne do nabycia nieruchomości rolnej spełniać może zatem np. osoba pracująca poza rolnictwem i podlegająca ubezpieczeniu w ZUS, a także emeryt, który nie zaprzestał prowadzenia gospodarstwa.

Jak liczy się staż rolniczy?

Fakt podlegania ubezpieczeniu w KRUS może mieć znaczenie jedynie w przypadku osób mających inne wykształcenie niż rolnicze. W ich bowiem przypadku wymagany jest dodatkowo 3-letni lub 5-letni staż pracy w rolnictwie. Za taki staż pracy uznaje się okres, w którym osoba fizyczna:

• podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników lub

• prowadziła działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym o obszarze nie mniejszym niż 1 ha stanowiącym jej własność, przedmiot użytkowania wieczystego, przedmiot samoistnego posiadania lub dzierżawy, lub

• była zatrudniona w gospodarstwie rolnym na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, wykonując pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej, lub

• wykonywała pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej w charakterze członka spółdzielni produkcji rolnej, lub

• odbyła staż na podstawie skierowania z Powiatowego Urzędu Pracy obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.

Za staż pracy w rolnictwie uznaje się również okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym potwierdzony zaświadczeniem wydanym na podstawie przepisów ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy.
 

Alicja Moroz
fot. Pexels