W jakich przypadkach można stosować prawo pierwokupu?

Prawo pierwokupu przysługujące dzierżawcy uregulowane jest obecnie w ustawie z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Odnosi się ona także do gruntów z zasobu gminnego. Przepisów ustawy (art. 3), który wskazuje, w jakich przypadkach można stosować prawo pierwokupu nie stosuje się jednak do nieruchomości rolnych o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha. Zatem gminy przyjmują, że w odniesieniu do gruntów o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha prawo pierwokupu nie przysługuje. Taka sytuacja jest niekorzystna dla dzierżawców nieruchomości rolnych o mniejszych powierzchniach.

Kiedy może nastąpić zbycie nieruchomości bez przetargu?

Według art. 37 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej:

• jeżeli może poprawić warunki zagospodarowania nieruchomości przyległej, stanowiącej własność lub oddanej w użytkowanie wieczyste osobie, która zamierza tę nieruchomość lub jej części nabyć,
• jeżeli nie może być zagospodarowana jako odrębne nieruchomości;przedmiotem zbycia jest udział w nieruchomości, a zbycie następuje na rzecz innych współwłaścicieli nieruchomości

Czy pierwszeństwo pierwokupu dotyczy każdej działki?

W tej ustawie brakuje niestety regulacji, która pozwoliłaby dzierżawcy nabyć grunty rolne bez przetargu w ramach pierwszeństwa nabycia, tak jak jest to w przypadku dzierżawy nieruchomości od KOWR. Prawo pierwszeństwa nabycia gruntów państwowych przysługujące dzierżawcy dotyczy także nieruchomości o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha.

Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami stanowi, że odpowiednia rada lub sejmik województwa, mogą podjąć odpowiednio zarządzenie albo uchwałę o odstąpieniu od zbycia w drodze przetargu nieruchomości: zabudowanych na podstawie zezwolenia na budowę lub których zabudowa została zalegalizowana zgodnie z procedurami przewidzianymi w odrębnych przepisach, jeżeli o nabycie nieruchomości ubiega się osoba, która dzierżawi lub użytkuje nieruchomość na podstawie umowy zawartej na co najmniej 10 lat (art. 37 ust. 3 ustawy).

prof. UAM dr hab. Aneta Suchoń
fot. Obraz Charles Echer z Pixabay