Czy można obniżyć wysokość zachowku?

Według art. 1082 Kodeksu cywilnego, jeżeli do spadku należy gospodarstwo rolne, ustalenie zachowku następuje z uwzględnieniem przepisów niniejszego tytułu, a także odpowiednio art. 216 k.c. Z uwagi np. na wysokie ceny gruntów rolnych czy trudną sytuację rodzinną spłata zachowku może być znacznym wydatkiem, który może negatywnie wpłynąć na kondycję gospodarstwa rolnego. Dlatego prawodawca dopuścił obniżenie spłaty wysokości zachowku, odwołując się do art. 216 k.c.

Co bierze się pod uwagę przy obniżeniu wysokości zachowku?

Paragraf 1 tego artykułu wskazuje, że wysokość przysługujących współwłaścicielom spłat z gospodarstwa rolnego ustala się stosownie do ich zgodnego porozumienia. Z kolei § 2 – że w razie braku takiego porozumienia spłaty przysługujące współwłaścicielom mogą być obniżone.

Przy określaniu stopnia ich obniżenia bierze się pod uwagę:

• typ, wielkość i stan gospodarstwa rolnego będącego przedmiotem zniesienia współwłas­ności,
• sytuację osobistą i majątkową współwłaściciela zobowiązanego do spłat i współwłaściciela uprawnionego do ich otrzymania.

Czy spłatę zachowku można rozłożyć na raty?

Według § 3 k.c. obniżenie spłat nie wyklucza możliwości rozłożenia ich na raty lub odroczenia terminu ich zapłaty, stosownie do przepisu art. 212 § 3 k.c.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. Unsplash