- Dlaczego odkażanie pojazdów przewożących trzodę chlewną jest tak ważne w walce z ASF ?
- Jak skutecznie odkażać pojazdy przewożące trzodę chlewną ?
- Jakie środki stosować do odkażania pojazdów ?
Chociaż technologie odkażania ciężarówek i przyczep są coraz lepsze, rolnicy zawsze muszą zakładać, że każdy wjazd samo-chodu na teren gospodarstwa stwarza ryzyko przeniesienia patogenów, w tym groźnego wirusa ASF. Zgodnie z przepisami, wszystkie pojazdy do transportu zwierząt muszą być czyszczone i dezynfekowane za każdym razem, gdy świnie są rozładowywane w rzeźniach, gospodarstwach i punktach skupu. Nie ma jednak konkretnych wytycznych, jak to zrobić. Ten ważny element bioasekuracji jest często niedoceniany w zapobieganiu rozprzestrzenianiu się chorób.
Dlatego ustalenie skutecznych metod mycia i odkażania samochodów ma kluczowe znaczenie – zarówno dla zwiększania świadomości, jak i monitorowania środków transportu. Tym bardziej że sami rolnicy też wykorzystują różnego typu pojazdy i przyczepy, w tym do przewozu zwierząt czy surowców paszowych.
Dokładna kontrola przyczep do transportu zwierząt
Najczęstszy błąd w standardowych procedurach dotyczących higieny środków transportu wiąże się niemal zawsze ze skupieniem się wyłącznie na procesie odkażania i przekonaniu, że stosowanie samego środka dezynfekującego może usunąć i odkazić resztki materii organicznej pozostałej po niedokładnym czyszczeniu. Drugim błędem jest brak konsekwencji w sporządzaniu protokołów mycia i dezynfekcji lub niesystematyczne ich przeprowadzanie czy nieprzestrzeganie wszystkich procedur.
W przypadku przyczep do transportu zwierząt należy zwracać szczególną uwagę na ich dolną część i platformę załadowczą, ponieważ są to zwykle miejsca najbardziej zabrudzone. Podobnie jak w chlewni, nie powinno być pozostałości słomy lub resztek materii organicznej, których myjka ciśnieniowa nie była w stanie usunąć. Następnym punktem kontrolnym są schowki ciężarówki, w których mogą być przechowywane pudła lub torby z brudnym materiałem bądź przedmioty czy narzędzia, które były używane podczas załadunku lub rozładunku zwierząt. Wszystko to powinno znajdować się w oddzielnych, wyjmowanych skrzynkach, aby można je było wyjąć podczas czyszczenia.
Podwozie, koła, koło zapasowe oraz zewnętrzna część przyczepy to obszar, w którym często gromadzi się brud. Należy podnosić i opuszczać panele boczne, ponieważ jest to również punkt krytyczny przy czyszczeniu. W przypadku kabiny kierowcy należy zwróć szczególną uwagę na czystość i dezynfekcję takich elementów, jak: klamka drzwi kierowcy, stopnie, pedały, kierownica, dźwignia zmiany biegów, pas bezpieczeństwa i siedzenie. Najlepiej, jeśli siedzisko ma pokrowiec ochronny z materiału niechłonnego, który umożliwia jego czyszczenie.
Na samym końcu poświęcamy czas przedmiotom, które zostały wyczyszczone i zdezynfekowane poza ciężarówką, czyli takim, które zostały użyte do rozładunku i przepędzania zwierząt (przegrody, płyty i maty).
Krok pierwszy: czyszczenie na sucho
Ponieważ podczas każdego procesu mycia i dezynfekcji pojazdów jest wiele elementów do monitorowania, zaleca się wykonywanie ich zgodnie z opracowaną wcześniej listą kontrolną, aby upewnić się, że nic nie zostało pominięte. Można też szczegółowo opisać ustalenia, które będą służyć pomocą osobie odpowiedzialnej za czyszczenie samochodu oraz umożliwiać naprawianie znalezionych błędów.
Krok pierwszy przy myciu pojazdów powinien obejmować czyszczenie na sucho, czyli usuwanie większości widocznej materii organicznej. Ricardo Muñoz, dyrektor w firmie Neogen z USA, zaleca, aby na tym etapie unikać wszelkich prób wykorzystania wody pod ciś-nieniem w celu zastąpienia działania mechanicznego. Spowodowałoby to niepotrzebne rozbicie materii organicznej i jej zanieczyszczeń na różne elementy, co w konsekwencji utrudni jej usunięcie.
Jako drugi krok ekspert wymienia czyszczenie na mokro przy użyciu czystej wody pod ciśnieniem, aby zakończyć usuwanie drobnych cząstek i materii organicznej pozostałej po czyszczeniu na sucho. Aby było to skuteczniejsze, należy używać ciepłej wody pod ciśnieniem (około 32°C). Bez odpowiedniego poziomu wilgoci na powierzchni nie można uzyskać wysokiej skuteczności środków znajdujących się w detergencie, a środki powierzchniowo czynne nie osiągną maksymalnego efektu w połączeniu z ciepłą wodą.
Kiedy powierzchnia została odpowiednio przygotowana, kolejnym etapem jest zastosowanie detergentu, który usunie biofilm, czyli materię organiczną z tłuszczem, usuwając nagromadzony osad organiczny i mineralny. Jak wyjaśnia Ricardo Muñoz, detergenty o niskim pH zostały opracowane w celu skutecznego usuwania kamienia i biofilmu na bazie minerałów, natomiast detergenty alkaliczne są skuteczniejsze w usuwaniu materii organicznej. Ważna cecha detergentów, na którą też trzeba zwrócić uwagę, dotyczy tolerancji na pewien poziom twardości wody.
Zaczynamy od mycia zewnętrznej części ciężarówek
Ciepła woda zmniejsza napięcie powierzchniowe i przyspiesza równomierne usuwanie materii organicznej i biofilmu. Odpowiednie ustawienie ciśnienia w urządzeniach do mycia i rodzaj końcówki dyszy mają kluczowe znaczenie dla jednorodności uzyskanej piany. To ważne, gdyż piana dłużej pozostaje na powierzchni i pozwala osiągnąć wystarczający czas kontaktu z detergentem, który wynosi od 15 do 20 minut.
Najpierw myjemy zewnętrzną część przyczepy i ciężarówkę pod ciśnieniem lub dużym przepływem wody, pracując od góry do dołu i od przodu do tyłu, a następnie wnętrze przyczepy, w tym rampy, drzwi, panele.
Przy myciu i płukaniu należy zadbać, aby powierzchnie ciężarówek nie wysychały, gdy detergent nadal jest na nich, ponieważ utrudnia to później usuwanie biofilmu i osadów. Dopiero po jego dokładnym spłukaniu pozostawiamy powierzchnię do wyschnięcia, gdyż ewentualne pozostawienie wody wpłynie na rozcieńczenie zastosowanego środka dezynfekującego, przez co będzie on nieskuteczny.
Czynności związane z czyszczeniem i myciem pozwalają usunąć co najmniej 90% materii organicznej. Dezynfekcja jest ważna, ale jest ostatnim elementem, kończącym cały proces. Jak podkreśla Ricardo Muñoz, produkty dezynfekujące mogą osiągnąć maksymalną skuteczność, gdy są nakładane na powierzchnie suche, przy zastosowaniu właściwego rozcieńczenia i dopuszczalnej twardości wody. Muszą też możliwie najdokładniej pokryć wszystkie miejsca, zwłaszcza te trudno dostępne i określane jako punkty krytyczne. Oczywiście proces dezynfekcji musi umożliwić odpowiedni czas kontaktu środka odkażającego z powierzchnią.
Na koniec mycie kabiny
W celu prawidłowej dezynfekcji wszystkich powierzchni zarówno przyczepy, jak i samochody powinny być suche przed wystawieniem ich na działanie czynników atmosferycznych. W nowoczesnych systemach dezynfekcji pojazdów wykorzystuje się suszenie mechaniczne powietrzem o temperaturze 50–72°C przez 10 do 20 minut, w zależności od patogenów.
Najlepiej jest oddzielić kabinę ciężarówki od przyczepy i wyczyścić ją osobno, aby ciężarówka nie zetknęła się z materią organiczną powstałą w wyniku mycia przyczepy. Jeśli przyczepa pozostaje integralną częścią kabiny ciężarówki, najpierw należy oczyścić kabinę, a następnie zamknąć jej drzwi podczas mycia przyczepy i innych urządzeń. Inną opcją jest czyszczenie po kolei kabiny i przyczepy na sucho, na mokro oraz zamykanie za każdym razem kabiny, aż do końca całego procesu. Należy umyć i wyczyścić pedały i podłogę kabiny oraz inne powierzchnie (kierownica, klamki, deska rozdzielcza, dźwignia zmiany biegów itp.) czystą szmatką zwilżoną roztworem dezynfekującym lub chusteczkami dezynfekującymi. W kabinie można zastosować środek owadobójczy.
Aby ułatwić proces suszenia i wyeliminować gromadzenie wody w przyczepie, należy rozważyć pochylenie podłogi lub wykorzystać ściągaczki do mechanicznego usuwania wody. Myjemy też cały spód ciężarówki (podwozie). Przed myciem i dezynfekcją zakładamy gumowe obuwie i strój ochronny. Puste worki, brudne buty, kombinezony i rękawiczki należy umieszczać w wyznaczonych miejscach.
- Mycie i dezynfekcja kabiny kierowcy są równie ważne jak odkażanie zewnętrznych części ciężarówek i przyczep
Dominika StancelewskaZdjęcia: Archiwum, Pixabay