Cała Wielkopolsce obszarem potencjalnie zagrożonym ASF

Z uwagi na sytuację epizootyczną na terenie województwa wielkopolskiego oraz rozprzestrzenianie się wirusa afrykańskiego pomoru świń na terenie kraju wojewoda wielkopolski wydał 1 kwietnia rozporządzenie w sprawie zarządzenia odstrzału sanitarnego dzików, uznając cały teren województwa za obszar potencjalnie zagrożony wystąpieniem choroby. Nakazał poszczególnym zarządcom i dzierżawcom obwodów łowieckich wykonanie go do końca grudnia 2021 roku. Łącznie we wszystkich obwodach w ramach odstrzału sanitarnego ma być odstrzelonych w Wielkopolsce 25 166 dzików.

Jak wyjaśnia wojewoda wielkopolski, redukcja populacji dzików przez odstrzał sanitarny ma zmniejszyć ryzyko wystąpienia ognisk ASF w gospodarstwach trzody chlewnej na terenie województwa, co ma znaczenie ze względu na największe w skali kraju pogłowie świń oraz przetwórstwo wieprzowiny. Pozyskane w ramach odstrzału sanitarnego dziki mogą być poddane utylizacji albo przeznaczone do produkcji mięsa na użytek własny myśliwego. Poza obszarem objętym ograniczeniami oraz ochronnym dopuszcza się możliwość wprowadzenia tusz dzików do obrotu.

Podstawą bezpieczeństwa jest bioasekuracja podczas polowań

Wraz z wprowadzeniem rozporządzenia wielkopolski wojewódzki lekarz weterynarii przypomniał zasady bioasekuracji dla myśliwych podczas polowań na obszarach występowania afrykańskiego pomoru świń. Zgodnie z nimi należy używać oczyszczonych i odkażonych sprzętu, obuwia oraz odzieży, a patroszenie przeprowadzać na powierzchni nadającej się do mycia i odkażania lub na materiale nieprzepuszczalnym, który po wykorzystaniu zostanie unieszkodliwiony. Koniecznie trzeba też przeprowadzić odkażanie miejsca patroszenia oraz innych miejsc zanieczyszczonych krwią, wydzielinami lub wydalinami odstrzelonych dzików.

Tusze i wszystkie części ciała odstrzelonych dzików przechowuje się w sposób zapobiegający bezpośredniemu kontaktowi z tuszami i częściami ciała pozostałych gatunków zwierząt łownych i transportuje w szczelnych pojemnikach lub workach. Myśliwi muszą wyczyścić i zdezynfekować przedmioty, które mogą spowodować rozprzestrzenianie się afrykańskiego pomoru świń, w tym narzędzia i noże używane podczas patroszenia odstrzelonych dzików. Po każdym transporcie wymagane jest mycie i odkażanie samochodu oraz pojemników, w których znajdowały się odstrzelone dziki lub ich części.

Lepsza stawka za dzika w Niemczech

Dziki zakażone ASF są problemem w zachodniej części kraju. Najbardziej w graniczącym z Wielkopolską województwie lubuskim. Z 1087 potwierdzonych przypadków choroby u dzików, które wystąpiły w Polsce od początku tego roku, ponad dwie trzecie stwierdzono właśnie na obszarze województwa lubuskiego. Z najnowszych 84 przypadków 76 pochodzi z tego regionu. Po zachodniej stronie granicy Niemcy także intensyfikują polowania, ale obawiają się napływu wirusa z Polski. Postulują więc tworzenie białych stref bez dzików w regionie przygranicznym.

Władze Brandenburgii w strefie białej, wyznaczonej wokół obszarów zagrożenia ASF, zwiększyły kwotę wypłacaną myśliwym za odstrzał dzików, co ma na celu intensyfikację redukcji pogłowia. Do tej pory za odstrzał dzika o masie ciała poniżej 30 kg uzyskiwali 30 euro, zaś za cięższe zwierzęta – 50 euro. Od początku kwietnia, niezależnie od masy ciała upolowanego dzika, myśliwi otrzymają premię 100 euro. Gdy białe strefy zostaną całkowicie uwolnione od dzików, wówczas myśliwi wejdą do stref zakażonych, aby także tam odstrzelić zwierzęta.

Do tej pory ASF potwierdzono w pięciu powiatach Brandenburgii: Markisch-Oderland, Sprewa-Nysa, Odra-Sprewa, Dahme-Sprewald i Frankfurt nad Odrą. Choroba wystąpiła również w powiecie Gorlitz w Saksonii. Łącznie w Niemczech potwierdzono 942 przypadki ASF u dzików. Wszystkie nowe wystąpiły na już zakażonych obszarach i wirus wydaje się dalej nie rozprzestrzeniać.

Powstaną wytyczne z UE

Komisja Europejska planuje wprowadzić jeszcze w kwietniu wzmocnione środki bezpieczeństwa biologicznego w gospodarstwach utrzymujących świnie w obszarach ASF, przy spełnieniu których będzie można wywozić świnie poza strefy. Gospodarstwa będą musiały zapewnić brak kontaktu bezpośredniego lub pośredniego utrzymywanych świń z dzikami oraz między świniami utrzymywanymi w różnych gospodarstwach, a także ludzi przez co najmniej 48 godzin po polowaniu związanym z dzikami lub jakimkolwiek innym kontakcie z dzikami. Obowiązywał będzie zakaz wstępu do gospodarstw, w tym do pomieszczeń, w których utrzymywane są świnie, osób nieupoważnionych lub wjazdu nieuprawnionych środków transportu, a także odpowiednia ewidencja osób i samochodów. Rolnicy będą musieli zapewnić zmianę odzieży i obuwia przy wchodzeniu i wychodzeniu z pomieszczeń, w których utrzymywane są świnie, oraz mycie i dezynfekcję rąk oraz obuwia.

Chlewnie muszą być ogrodzone w taki sposób, aby żadne zwierzęta nie mogły wejść na teren gospodarstwa czy budynków, a także by nie miały kontaktu z paszą i ściółką. Pomieszczenia obowiązkowo muszą być czyszczone i dezynfekowane. Musi też zostać opracowany plan bezpieczeństwa biologicznego zatwierdzony przez właściwy organ danego państwa członkowskiego, uwzględniający profil gospodarstwa i ustawodawstwo krajowe.

Dokument będzie musiał obejmować ustanowienie stref czystych i brudnych dla obsługi, takich jak szatnie, prysznice, jadalnie, w tym opracowanie zasad dotyczących spożywania żywności na miejscu (jeżeli w gospodarstwie są pracownicy) oraz przestrzeganie zakazu utrzymywania świń przez obsługę. W planie powinien być zawarty specjalny program okresowych szkoleń personelu. Konieczne będzie tworzenie uzgodnień logistycznych dotyczących wprowadzania nowych świń do gospodarstwa, a także opisanie procedur czyszczenia i dezynfekcji obiektów inwentarskich, środków transportu, wyposażenia i higieny personelu. Będą musiały zostać opracowane procedury i instrukcje dotyczące egzekwowania wymogów bezpieczeństwa biologicznego podczas rozbudowy obiektów inwentarskich lub wykonywania remontów bieżących, a także przeprowadzony audyt wewnętrzny lub samoocena wyników i plan poprawy bioasekuracji w celu egzekwowania środków bezpieczeństwa biologicznego.

• Komisja Europejska chce wprowadzić wymogi dla obszarów ASF, w których obowiązkowe będzie nie tylko posiadanie ogrodzenia, ale także planu bezpieczeństwa biologicznego dla danego gospodarstwa

Dominika Stancelewska

Zdjęcie: Dominika Stancelewska