Podczas zeszłotygodniowego posiedzenie Prezydium Copa zaprezentowano tzw. „plan awaryjny” strategii „Od pola do stołu”. Zdaniem Komisji Europejskiej bezpieczeństwo żywnościowe UE musi być zapewnione w każdej sytuacji, a zwłaszcza w czasach kryzysu. Oznacza to, że dostawy żywności muszą być wystarczająco duże, zróżnicowane i bezpieczne, dostarczające żywności zdrowej i bogatej w składniki odżywcze, przystępnej cenowo i zrównoważonej. Chociaż dostawy żywności nigdy nie były zagrożone w czasie pandemii COVID-19, pojawiły się pewne niebezpieczeństwa. 

– Polscy producenci żywności przez pewien czas odczuwali negatywne skutki zamknięcie granic w ramach jednolitego rynku oraz zakłócenia międzynarodowych łańcuchów dostaw. Problemem były także ograniczenia w swobodnym przepływie pracowników lub nagłe i daleko idące zmiany w strukturze popytu konsumentów – przypomina Marian Sikora przewodniczący Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych.  

Wyciągnąć wnioski z COVID-19

Komisja Europejska uważa, że należy wyciągnąć pewne wnioski z ostatnich doświadczeń w zakresie przygotowania się do sytuacji kryzysowych i reagowania na nie. Całkiem możliwe, że niektóre sprawy można było załatwić sprawniej. Dlatego w ramach strategii „Od pola do stołu”, stanowiącej część Europejskiego Zielonego Ładu, zdecydowano, że Komisja oceni odporność systemu żywnościowego i opracuje plan awaryjny dotyczący zaopatrzenia i bezpieczeństwa żywnościowego w UE na wypadek kryzysu.

Mechanizm reagowania kryzysowego 

Założeniem tego planu jest poprawa stanu gotowości na wszelkie rodzaje kryzysu, które mogłyby istotnie wpłynąć na bezpieczeństwo żywnościowe w UE oraz na koordynację działań w różnych obszarach mających wpływ na system żywnościowy (takich jak rolnictwo, rybołówstwo, bezpieczeństwo żywnościowe, siła robocza, zdrowie, kwestie transportu itd.). Działania te obejmują ustanowienie mechanizmu reagowania na kryzysy żywnościowe, który będzie koordynowany przez Komisję z udziałem państw członkowskich, jak również stworzenie zestawu ogólnych wytycznych i zaleceń mających na celu poprawę koordynacji na szczeblu UE i państw członkowskich, uwzględniając wyniki pracy forum. – Ustanowienie takiego planu kryzysowego jest bardzo ważne szczególnie dla polskich rolników, którzy są znaczącymi eksporterami żywności w UE. Wszelkie problemy z jej sprzedażą od razu odbijają się na krajowym rynku w postaci spadku cen skupu – tłumaczy Jerzy Wierzbicki z Polskiego Zrzeszenia Producentów Bydła Mięsnego. 

Konsultacje społeczne

Do państw członkowskich został już rozesłany kwestionariusz, którego celem jest zebranie doświadczeń i wiedzy podmiotów działających w systemie żywnościowym UE dotyczących pandemii COVID-19 i poprzednich kryzysów, oraz oczekiwań co do przyszłości. Odpowiedzi posłużą do opracowania planu awaryjnego, który w sposób skuteczny zapewni bezpieczeństwo żywnościowe UE w sytuacjach kryzysowych. 
wk