Bronisław Węglewski, Prezes Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego, w imieniu rolników zawnioskował do Wiktora Szmulewicza (Prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych) z prośbą o podjęcie działań, których efekt pozwoliłyby na wydłużenie terminu składania wniosków o dopłaty obszarowe na rok 2023. Mowa tutaj o terminie do 30 czerwca 2023r. 

Jest to związane z tym, że w trakcie pierwszych 3 dni od rozpoczęcia naboru, który rozpoczął się 15 marca br., rolnicy nie złożyli ani jednego wniosku w ramach ekoschematu związanego z ochroną środowiska i klimatu, który stanowi część mechanizmów realizowanych w ramach WPR 2023–2027. W ciągu pierwsze tygodnia ostatecznie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa otrzymała jedynie 19,2 tys. rolników.

Dodatkowo ARIMR podaje, że w 2022 roku otrzymała 1,265 mln wniosków o przyznanie dopłat bezpośrednich. Z tego tytułu łącznie wypłacono rolnikom 18,2 mld zł dotacji za 2022r.

Z czego wynikają trudności rolników przy składaniu wniosków o dopłaty bezpośrednie?

Powodem tego ma być także brak części przepisów wykonawczych dotyczących płatności obszarowych. To znaczne utrudnienie dla rolników, ponieważ tracą oni szansę na pełen i wcześniejsze zapoznanie się z przepisami i warunkami przyznania płatności na rok 2023. Co więcej, doradcy rolni dopiero są w tym kierunku szkoleni, a bez ich pomocy trudno będzie się rolnikom uporać z zasadami wypełniania wniosków w celu uzyskania dotacji bezpośrednich na rok 2023.

Ponadto, od tego roku warunkiem otrzymania dopłat obszarowych jest spełnienie szeregu warunków związanych ze wzmocnioną warunkowością. Nowe zasady różnią się od tych wcześniej obowiązujących dotyczących wzajemnej zgodności, tj. cross-compliance, i zazielenienia.

Nowe zasad warunkowości przy płatnościach bezpośrednich

ARMIR zauważa, że wzmocniona warunkowość opiera się na 9 normach GAEC. Są one związane takimi kwestiami, jak utrzymania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w dobrej kulturze rolnej, zgodnej z ochroną środowiska.

Nowe wytyczne pozwalają określić wymagania dla dodatkowych i dobrowolnych działań, czyli np. ekoschematów.

Sześć ekoschematów w ramach jakich można otrzymać dopłaty to nowość obecnie trwającej kampanii. W ich przypadku:

• rolnik decyduje czy będzie się do nich stosował,
• zmienił się dolny próg powierzchni gospodarstwa, który pozwala na objęcie płatności redystrybucyjną (wcześniej były to 3 ha, obecnie – 1 ha),
• takowa płatność będzie przyznawana do pierwszych 30 ha,
• młodzi rolnicy będą mogli poprawić dochody uzyskiwane ze swoich gospodarstw, ponieważ zniesiono limit powierzchni gruntów, do których można otrzymać dofinansowanie - dotychczas było to 50 ha.

O jakie dopłaty bezpośrednie może starać się rolnik?

We wniosku można wskazać, czy chodzi o wsparcie dotyczące m.in.:

1. płatności w ramach interwencji w formie płatności bezpośrednich, w tym: podstawowe wsparcie dochodów, płatność redystrybucyjną, płatność dla młodych rolników, płatności za realizację ekoschematów, wsparcie dochodów związanych z hodowlą krów, bydła, owiec i kóz, a także uprawą buraków cukrowych, chmielu, lnu, konopi włóknistych, pomidorów, truskawek, ziemniaków skrobiowych, roślin pastewnych, roślin strączkowych na nasiona;
2. płatności w ramach przejściowego wsparcia krajowego, w tym: uzupełniającą płatność podstawową, płatność niezwiązaną do tytoniu;
3. płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW);
4. płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne (zobowiązania kontynuacyjne w ramach PROW 2014-2020), w tym przyznanie kosztów transakcyjnych w ramach pakietu 4, 5 lub 6;
5. płatności ekologiczne (zobowiązania kontynuacyjne w ramach PROW 2014-2020), w tym: premię za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą i przyznanie kosztów transakcyjnych;
6. płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych (nowe zobowiązania w ramach WPR 2023-2027), w tym: płatność za retencjonowanie wody na obszarach przyrodniczych oraz przyznanie kosztów transakcyjnych w ramach interwencji 1, 2 lub 5;
7. płatności ekologicznych (nowe zobowiązania w ramach WPR 2023-2027), w tym: małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi, premię za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą oraz przyznanie kosztów transakcyjnych;
8. pomoc na zalesianie (PROW 2007-2013) – wniosek o wypłatę;
9. premię pielęgnacyjną i premię zalesieniową (PROW 2014-2020);
10. premię z tytułu zadrzewień (PROW 2014-2020);
11. pierwszą premię pielęgnacyjną i zalesieniową do gruntów z sukcesją naturalną (WPR 2023-2027).

W jaki sposób składać wnioski? Jakie terminy są tutaj dla rolnika najważniejsze?

• Nabór wniosków trwa w okresie 15 marca – 15 maja 2023r.  Czy czas ten ulegnie wydłużeniu, czas pokaże.
  
• Niemniej jednak każdy dzień opóźnienia (czyli złożenia wniosku po ostatecznym terminie), będzie skutkować obniżeniem wsparcia o 1%.
• Korekty wniosków nie będą obarczone karami finansowymi, jeżeli zostaną one dokonane do 31 maja 2023r.  Po tym terminie każdy dzień spóźnienia będzie skutkował obniżeniem dotacji o 1%.
• Ostateczny termin na wprowadzenie zmian we wniosku to 9 czerwca 2023r.

Wnioski o dotację rolnicy mogą składać wyłącznie poprzez aplikację eWniosekPlus, która jest dostępna na Platformie Usług Elektronicznych, której obsługą zajmuje się Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Osoby, które wolą skorzystać z pomocy osoby obeznanej z obsługą komputerów i powyższego programu, mogą liczyć na pomoc pracowników ARIMR. Dodatkowo, można skontaktować się z doradcą dostępnym na infolinii pod nr. tel. 800 38 00 84 lub 22 595 06 11, w dni robocze w godz. 7:00-19:00 oraz w soboty 10:00-16:00.

oprac. Natalia Marciniak-Musiał
na podstawie ARIMR i IRWŁ
fot. pixabay