Wszystkie podmioty, które zajmują się uprawą i obrotem ziemniaków odmian innych niż ziemniaki towarowe (czyli sadzeniaków), muszą być wpisane do Rejestru prowadzonego jest przez Wojewódzkich Inspektorów Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Przepisy te są objaśnione w Zakresie rejestracji w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 września 2020r.

Dotyczy to zarówno:

• Upraw,
• Magazynowania
• Pakowania
• Sortowania
• Wprowadzania lub przemieszczania na terenie RP.

Ziemniaki muszą zostać zarejestrowane bez względu na areał uprawy, zwłaszcza jeśli trafiają do:

• zakładów przetwórczych,
• centrów sortujących/pakujących czy dystrybucyjnych,
• do sieci handlowych, sklepów detalicznych, punktów żywienia,
• oferowane są na giełdach,
• albo eksportowane poza Polskę (do innych państw członkowskich UE lub poza Unię).

Czy są możliwe zwolnienia z rejestracji?

Tak, zwolnienia z obowiązku rejestracji w rejestrze urzędowym są możliwe w przypadku:

• podmiotów nieprofesjonalnych, które uprawiają ziemniaki na powierzchni nie większej 1,5 ha;
• podmiotów profesjonalnych, które sprzedają ziemniaki wyłącznie w ramach sprzedaży detalicznej na potrzeby własne odbiorców. Jednakże z wyłączeniem podmiotów, które oferują ziemniaki na rynek hurtowy lub wywożą je poza kraje UE.

W zrozumieniu różnicy podmiotu profesjonalnego i nieprofesjonalnego warto posłużyć się definicją „podmiotu profesjonalnego”, która jest podana w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2016/2031.

1. Podmiot nieprofesjonalny, czyli taki zwolniony z wpisu, to taki, który nie zajmuje się zarobkową produkcją ziemniaków. Bulwy ziemniaków nie są tutaj produktem docelowym, a ich sprzedaż nie równa się ich produkcji, ponieważ są one wykorzystywane w innym celu np. jako pasza we własnym gospodarstwie. Zatem pułap powierzchni uprawnej na poziomie 1,5 ha nie ma tu zastosowania.
2. Zwolnienia dotyczą też podmiotów oferujących ziemniaki w sprzedaży detalicznej (czyli nie do hurtowni i do innych krajów UE), kiedy w związku z tym je przemieszczają. W praktyce sprzedaż detaliczna nie jest jednak zwalniana z rejestracji, jeżeli nie można przyjąć, że uprawa jest prowadzona w ramach sprzedaży detalicznej.

Podsumowując:

• uprawa i obrót ziemniakami towarowymi wymaga rejestracji, niezależnie od powierzchni produkcyjnej;
• zarejestrować muszą się także dystrybutorzy czy handlowcy ziemniaków (poza tymi, którzy  sprzedają je bezpośrednio konsumentowi poza rynkami hurtowymi i nie sprzedają bulw ziemniaka do innych państw);
• jeśli producenci wykorzystują cały plon w ramach gospodarstwa, a ich powierzchnia uprawy jest mniejsza niż 1,5 ha, to nie podlegają oni rejestracji.

Każdy podmiot profesjonalny ma swój indywidualny numer

Jak podaje PIORIN, podmiotowi wpisanemu do urzędowego rejestru podmiotów profesjonalnych nadawany jest indywidualny numer, który podmiot powinien zamieszczać na opakowaniach ziemniaków przy ich sprzedaży.  Żeby rejestr poprawnie działał i zgodnie z zasadami, inspekcja prowadzi kontrole w różnego typu gałęziach, które powiązane są z obrotem i wykorzystaniem ziemniaków w swoje działalności. Także w miejscach zbiorowego żywienia (stołówki, cateringi, restauracje, etc.) czy w sklepach detalicznych, itd. Ostatecznie celem jest ochrona fitosanitarna i zapobieganie rozprzestrzenianiu się szkodników i chorób kwarantannowych.

Oprac. Natalia Marciniak-Musiał

Zdjęcie:  Biuro Nadzoru Fitosanitarnego i Współpracy Międzynarodowej

Na podstawie PIORIN