Gdzie złożyć wniosek o dotację na wymianę starych pieców i kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizację budynków jednorodzinnych?

„Czyste powietrze” to program, z którego można otrzymać dotację lub dotację na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego na wymianę starych pieców i kotłów na paliwo stałe oraz termomodernizację budynków jednorodzinnych. Wnioski o dotację składa się w Wojewódzkich Funduszach Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, natomiast o dotację na częściową spłatę kapitału kredytu w banku, który przystąpił do programu, ale przyznają ją też WFOŚiGW. Pierwszymi bankami, które rozpoczynają akcję kredytową, są Alior Bank oraz Bank Ochrony Środowiska. Warunkiem wypłaty dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu jest wypłacenie przez bank kredytu z przeznaczeniem wyłącznie na cele zgodne z programem „Czyste powietrze”, w tym co najmniej w 95% na pokrycie kosztów kwalifikowanych, oraz wykorzystanie tego kredytu przez beneficjenta zgodnie z jego przeznaczeniem.

Dwa poziomy wsparcia. Kto może skorzystać z dotacji podstawowej i zwiększonej?

Z programu mogą skorzystać osoby fizyczne, które są właścicielami domu jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Od ubiegłego roku funkcjonują dwa typy dotacji: podstawowy oraz zwiększony. Uprawnionymi do podstawowego poziomu dofinansowania są osoby o dochodzie rocznym nieprzekraczającym 100 tys. zł. W przypadku rolników przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód roczny w wysokości dochodu ogłaszanego corocznie przez GUS, obowiązującego na dzień złożenia wniosku o dofinansowanie (obecnie jest to 3244 zł/ha rocznie). Dochody z różnych źródeł się sumuje. Przy czym w przypadku dotacji liczy się dochód wnioskującego, a nie na członka rodziny.

Z kolei uprawnionymi do podwyższonego poziomu dofinansowania są osoby fizyczne, których przeciętny miesięczny dochód na jednego członka jego gospodarstwa domowego nie przekracza 1564 zł w gospodarstwie wieloosobowym lub 2189 zł w gospodarstwie jednoosobowym. Progi te od lipca podwyższono.

Ważne terminy rozpoczęcia oraz zakończenia inwestycji

Do wsparcia w ramach dotacji zakwalifikują się te przedsięwzięcia, które rozpoczęto nie wcześniej niż sześć miesięcy przed datą złożenia wniosku o dofinansowanie. Natomiast w przypadku dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu – nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku o dofinansowanie w banku, który przystąpił do programu. Rozpoczęcie przedsięwzięcia jest równoznaczne z poniesieniem pierwszego kosztu kwalifikowanego, na który wskazuje data wystawienia pierwszej faktury lub równoważnego dokumentu księgowego. Koszty poniesione wcześniej, a także przed datą wskazaną w ogłoszeniu o naborze wniosków o dofinansowanie, jak i przed oddaniem budynku do użytkowania nie mogą być rozliczane.

Zakończenie inwestycji oznacza sfinalizowanie wszystkich prac objętych umową o dofinansowanie pozwalające na prawidłową eksploatację zamontowanych urządzeń. Wskazuje na nią data wystawienia ostatniej faktury lub innego dokumentu potwierdzającego wykonanie prac.

Inwestycje finansowane dotacją powinny być zrealizowane nie później niż w ciągu 30 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie, a dotacji na częściową spłatę kapitału kredytu – do 18 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie.

Na jakie konkretne inwestycje można starać się o wsparcie w ramach "Czystego powietrza"?

Uwaga: zakup kotła na węgiel będzie kwalifikował się do wsparcia, pod warunkiem że faktury (inne równorzędne dokumenty) będą wystawione na niego z datą nie późniejszą niż 31 grudnia 2021 r. Od 1 stycznia 2022 r. nie będzie już można składać wniosków o dotacje na takie kotły.

Jeśli w istniejącym budynku znajduje się piec kopciuch lub każdy, który nie spełnia nowych wymagań, osoba, która chce skorzystać ze wsparcia, musi koniecznie zaplanować wymianę pieca, by móc otrzymać wsparcie na inne przewidziane w programie urządzenia. Jakie konkretnie źródła ciepła objęte są programem, podajemy w tabeli. Zamieszczono w niej również maksymalne kwoty dofinansowania oraz dotacji w obu wersjach poziomu dofinansowania.

Warto wiedzieć, iż kocioł na paliwo stałe spełnia wymagania, jeśli ma co najmniej 5. klasę normy europejskiej EN 303-5:2012 lub nowszej, kocioł gazowy lub olejowy kondensacyjny – jeśli jest określony symbolem 5 gwiazdek według Dyrektywy Rady 92/42/EWG z 21 maja 1992 r. Należy wziąć pod uwagę, iż w przypadku wymiany indywidualnego źródła ciepła na paliwa stałe realizacja inwestycji może być dofinansowana jedynie w sytuacji, gdy wymieniane źródło ciepła będzie trwale wyłączone z użytku. Potwierdzeniem trwałego wyłączenia z użytku jest imienny dokument zezłomowania lub karta przekazania odpadu.

Gdy budynek jest nowo budowany oraz planuje się zakup i montaż jednego lub dwóch źródeł ciepła, wówczas można ubiegać się również o dofinansowanie mikroinstalacji fotowoltaicznej i kolektorów słonecznych. Gdy jednak nowo budowany dom ma już zamontowane źródła ciepła i nie został jeszcze oddany do użytkowania, można ubiegać się o dofinansowanie jedynie fotowoltaiki i solarów.

Warto także zwrócić uwagę, iż w przypadku instalacji indywidualnego źródła ciepła realizacja inwestycji może być dofinansowana jedynie w sytuacji, gdy podłączenie do sieci ciepłowniczej na danym obszarze nie jest możliwe lub nie jest uzasadnione ekonomicznie.

Warunkiem montażu wszystkich kotłów na paliwo stałe, w tym kotła na węgiel, jest brak możliwości podłączenia lub brak uzasadnienia ekonomicznego podłączenia do sieci gazowej.

Od lipca 2021 r. możliwe jest ubieganie się o większe niż dotychczas wsparcie na zakup i montaż kotła na pellet o podwyższonym standardzie. Dotacja może wynieść do 9 tys. zł (nie więcej niż 45% faktycznie poniesionych kosztów) przy podstawowym poziomie dofinansowania oraz do 12 tys. zł w przypadku podwyższonego poziomu dotacji (nie więcej niż 60% kosztów).

Jak to liczyć?

Planując inwestycję z „Czystego powietrza”, trzeba mieć na uwadze, iż maksymalna wysokość dotacji o podwyższonym poziomie dofinansowania wynosi 32 tys. zł – bez względu na wybrane źródło ciepła. Oprócz tego można tutaj otrzymać jeszcze 5 tys. zł na instalację fotowoltaiczną.

Z 37 tys. można sfinansować:

• demontaż starego źródła ciepła,
• zakup i montaż nowego źródła ciepła,
• zakup i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej,
• zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych,
• dokumentację związaną z audytem energetycznym, projektową oraz ekspertyzy.

Maksymalna kwota dotacji na inwestycję, która nie przewiduje wymiany źródła ciepła, wynosi 15 tys. zł.

W podstawowym poziomie dofinansowania maksymalna wysokość dotacji na wymianę przestarzałego źródła ciepła na pompę ciepła nie może przekroczyć 25 tys. zł, a innego źródła ciepła – 20 tys. zł. Podobnie jak w podwyższonym poziomie dofinansowania, można otrzymać tutaj dodatkowo 5 tys. zł na instalację fotowoltaiczną. Przedsięwzięcia, które wliczają się do dotacji, są takie same w obu poziomach dofinansowania. Maksymalna kwota dotacji na inwestycję, która nie zakłada wymiany źródła ciepła, wynosi również 15 tys. zł.

Magdalena Szymańska
fot. M. Szymańska