Włókno i białko w paszy – jak wykorzystuje je krowa?
r e k l a m a
Partnerzy portalu

Włókno i białko w paszy – jak wykorzystuje je krowa?

25.10.2023

Dla wszystkich tych, którzy pragną uzupełnić wiedzę o izokwasach (artykuł prof. Zygmunta M. Kowalskiego z UR w Krakowie; wydanie 11/2023 dodatku top bydło), prezentujemy najważniejsze informacje o przemianach węglowodanów i białka ogólnego w żwaczu.  

Trawienie włókna w żwaczu

W procesie trawienia składników włókna w żwaczu, w warunkach beztlenowych enzymy produkowane przez bakterie i pierwotniaki rozkładają celulozę i hemicelulozy do kwasu pirogronowego, a z niego produkowane są najważniejsze lotne kwasy tłuszczowe (LKT), tj. kwas octowy, propionowy i masłowy (rys. 1)

 

Fermentacji podlegają również skrobia i dwucukry. O ile w procesie fermentacji składników włókna podstawowym LKT jest kwas octowy, o tyle w procesie przemian skrobi powstaje głównie kwas propionowy. Dominującym LKT w żwaczu jest kwas octowy (70–75% sumy LKT), a pozostałe kwasy produkowane są w mniejszej ilości (propionowy 20–30%, masłowy 5–10%). Produkcja kwasów tak ważnych dla krowy jest wynikiem jej symbiozy z mikroorganizmami. Dzięki fermentacji bakterie i pierwotniaki uzyskują energię do życia oraz "szkielety" węglowe do syntezy białka (aminokwasów) oraz tłuszczu (kwasów tłuszczowych). Udział trawienia żwaczowego składników włókna to prawie 100%. Tylko niewielka część fermentowana jest w jelicie grubym.

Niestety, w czasie fermentacji celulozy i skrobi powstaje znaczna ilość wodoru (H2), który przekształcany jest w żwaczu w metan (rys. 1). Powstawanie metanu nie jest korzystne dla krowy, bo jest to strata energii. To również problem nadmiernej emisji metanu w chowie bydła, o czym dyskutuje się na całym świecie.

Strawność włókna w żwaczu zależy m.in. od składu chemicznego włókna (im więcej jest ligniny, tym gorsza jest strawność), od struktury fizycznej paszy (pocięcie, gniecenie itp. zwiększa strawność), a także od wspomnianych wcześniej warunków w żwaczu.

Przemiany białka w żwaczu

Oprócz trawienia włókna w żwaczu krowy odbywa się synteza białka mikroorganizmów. Im więcej i efektywniej syntetyzowane jest białko w żwaczu, tym mniej potrzeba dostarczać go w dawce pokarmowej, co zmniejsza koszty żywienia. Najtańszym źródłem aminokwasów dla krowy jest zawsze białko bakterii i pierwotniaków.

Białko ogólne pobrane w dawce pokarmowej, składające się z białka właściwego oraz niebiałkowych substancji azotowych (NPN), podlega intensywnym procesom rozkładu w żwaczu. Enzymy bakteryjne i pierwotniakowe nie tylko "tną" cząsteczki białka na mniejsze fragmenty, ale także rozkładają aminokwasy, powodując uwalnianie amoniaku do płynu żwacza (rys. 2). Powstały amoniak, a także aminokwasy biorą udział w syntezie białka, która jest możliwa dzięki energii oraz łańcuchom węglowym obecnym w płynie żwacza dzięki opisanej powyżej fermentacji węglowodanów. Białko mikroorganizmów powstające w żwaczu przepływa do dwunastnicy i jest trawione w jelicie cienkim. Zapewnia pokrycie zapotrzebowania krowy na aminokwasy w 70–80%. Pozostałe 20–30% tego zapotrzebowania pokrywa białko, które nie ulega rozkładowi w żwaczu, popularnie nazywane białkiem by-pass lub białkiem jelitowym. O dostępności jelitowej aminokwasów z tego białka decyduje ich strawność jelitowa.

Celem prawidłowego żywienia białkowego jest:

  • zmniejszenie rozkładu białka w żwaczu (mniej amoniaku i mniej mocznika w mleku);
  • zwiększenie ilości i efektywności syntezy białka mikroorganizmów w żwaczu;
  • zwiększenie przepływu do jelita cienkiego białka nieulegającego rozkładowi w żwaczu (białko by-pass);
  • zwiększenie strawności jelitowej białka by-pass.

Nadrzędnym celem jest efektywne wykorzystanie białka w produkcji białka mleka. Niestety, krowa nie jest zwierzęciem najefektywniej gospodarującym pobranym białkiem. Z ogólnej ilości pobranego N w dawce pokarmowej w mleku znajduje się od 20 do 30% pobranego N, a największe straty dotyczą N kału i moczu. Zwiększenie wykorzystania N, np. z 25 do 30% byłoby korzystne nie tylko dla hodowcy (ekonomicznie), ale także dla środowiska naturalnego (mniej emisji N do środowiska).

opr. mj/fot. Jajor

CZYTAJ CAŁY ARTYKUŁ W www.topagrar.pl
r e k l a m a

Kto zarobił na wzroście cen nawozów i gdzie trafia ukraińskie zboże? NIK to sprawdzi

23.10.2022

Na podstawie wniosku KRIR - Najwyższa Izba Kontroli będzie kontrolować polski rynek rolny. NIK ma sprawdzić czy wysokie ceny nawozów mają swoje odzwierciedlenie w kosztach produkcji, czy ktoś zarobił na rolnikach oraz co się dzieje ze zbożem i rzepakiem z Ukrainy, który trafia do Polski.

Prezes Najwyższej Izby Kontroli uwzględnił wniosek Krajowej Rady Izb Rolniczych i zajmie się dwoma tematami, które w ostatnim czasie mają ogromny wpływ na rynki rolne w Polsce: wysokie ceny nawozów oraz to jak ceny ziarna importowanego z Ukrainy wpływają na ceny zbóż w Polsce. 

Import zboża z Ukrainy wpływa na ceny zboża w Polsce - w jaki sposób?

Wiktor Szmulewicz, prezes samorządu rolniczego w swoim piśmie do szefa NIK zwraca uwagę na spadek cen zbóż w Polsce w ostatnim czasie, co znacznie pogarsza sytuację polskich rolników, ponieważ w tym roku znacznie wzrosły im koszty produkcji zbóż. Izby rolnicze chcą, aby kontrolerzy NIK sprawdzili w jakim stopniu wpływ na to miało otwarcie polskiej i unijnej granicy na ziarno z Ukrainy. 

– Rozumiemy trudną sytuację rolników ukraińskich, ale pomoc dla tych producentów nie może odbywać się kosztem polskich rolników, którzy z powodu niskich cen i braku możliwości sprzedaży zapasów mogą być zagrożeni upadkiem gospodarstw, tym bardziej, że wkrótce będą żniwa – napisał Wiktor Szmulewicz, prezes KRIR.

Obawom szefa samorządu rolniczego wtórują także przedstawiciele Lubelskiej Izby Rolniczej. W ich opinii, to głównie rolnicy z Lubelszczyzny i Podkarpacia w największym stopniu ponoszą konsekwencję napływu zbóż, kukurydzy i rzepaku z Ukrainy. Z tego powodu zarząd LIR chciałby dowiedzieć się jaka jest rzeczywista skala importu ziarna z Ukrainy i ile tego zboża zostaje w Polsce. Lubelscy rolnicy chcą także poznać listę podmiotów gospodarczych importujących te surowce na terytorium Polski. Według przedstawiciele LIR pozwoli, to lepiej zarządzać tym ryzykiem oraz podjąć odpowiednie kroki w przyszłości.

Przedstawiciele Krajowej Rady Izb rolniczych poprosili Mariana Banasia, prezesa NIK, aby ta instytucja zbadała:

  • czy zboże importowane z Ukrainy jest w Polsce tylko tranzytem i trafia ostatecznie do kolejnych państw czy część z tego ziarna zostaje w polskich magazynach? 
  • które zboże w polskich portach jest ładowane w pierwszej kolejności: ukraińskie czy polskie, a jeżeli to ziarno zza wschodniej granicy ma priorytet, to czy przez to polskie zboże nie może być eksportowane ze względu na ograniczone możliwości przeładunkowe?
  • czy ziarno ukraińskie spełnia polskie i unijne wymogi fitosanitarne?
CZYTAJ ARTYKUŁ
r e k l a m a

Czy działka nabyta po ślubie wlicza się do wspólnoty majątkowej małżeńskiej?

21.10.2022

Chciałabym zakupić działkę do majątku odrębnego, a potem przekazać ją synowi z pierwszego małżeństwa. Czy jest to możliwe, skoro mam wspólność majątkową małżeńską od ponad 20 lat? Jakie składniki wchodzą w skład majątku odrębnego małżonków?

Czym jest małżeńska wspólność majątkowa?

Artykuł 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego określa, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Majątek osobisty każdego z małżonków - czyli jaki?

Z kolei według art. 33 k.r.o., do majątku osobistego każdego z małżonków należą m.in.: przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej oraz nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił). Należą do niego też te służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków. Majątkiem osobistym są również prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, oraz przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków. Do majątku osobistego wlicza się ponadto przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Istotne jest źródło finansowania

W skład majątku odrębnego wchodzą także przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przykładowo, gdyby przed wstąpieniem w związek małżeński była Pani właścicielką lokalu, a potem go sprzedała i z tych pieniędzy zakupiła działkę budowlaną, wtedy należy podać te informacje w akcie notarialnym, że pieniądze na zakup działki pochodzą ze sprzedaży lokalu, który był własnością osobistą.

Reasumując: to, czy może Pani nabyć działkę budowlaną do majątku osobistego, zależy głównie od źródła jej finansowania.

dr hab. Aneta Suchoń, prof. UAM
fot. M. Czubak

CZYTAJ ARTYKUŁ

Poddzierżawy - dla kogo? Ilu rolników korzysta?

20.10.2022

Od 2017 roku Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa poddzierżawił jedynie 5 tys. ha gruntów W jakich sytuacjach rolnik może liczyć na zgodę KOWR na poddzierżawienie gruntów od dzierżawcy?

Poddzierżawianie gruntów wzbudza w ostatnim czasie wiele emocji. O wyjaśnienia w tej sprawie poprosiła resort rolnictwa opozycja. - Od początku września biura poselskie są wręcz zasypywane informacjami i pytaniami od małopolskich (ale nie tylko) rolników odnośnie do bulwersującej sprawy poddzierżawy 141 ha gruntów rolnych we wsi Kępie pod Miechowem w Małopolsce przez rodzinę (brata) Norberta Kaczmarczyka, sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Oburzenie rolników wzbudza zarówno opisany przez portal WP.pl tryb przystąpienia do umowy poddzierżawy członków rodziny wiceministra, jej podpisanie (zatwierdzenie wniosku przez samego ówczesnego dyrektora generalnego KOWR), wysokość czynszu dzierżawnego poddzierżawy, a w szczególności fakt, że powierzchnia całkowita poddzierżawionych nieruchomości dla jednego użytkownika (rolnikowi niespokrewnionemu z dotychczasowym dzierżawcą, prowadzącemu gospodarstwo na odległość, spoza danej gminy/gmin graniczących – nieposiadającemu gruntów rolnych w gminie, gdzie znajduje się nieruchomość, lub w gminie sąsiedniej, o powierzchni powyżej 100 ha) to aż 141 ha – napisała w interpelacji Dorota Niedziela oraz Kazimierz Plocke z Platformy Obywatelskiej, którzy zadali szereg pytań dotyczących praktyki związanej z poddzierżawianiem gruntów.

CZYTAJ ARTYKUŁ

Przeczytaj także

Żywienie bydła

Rezerwy w bilansowaniu dawek pokarmowych. Jak poprawić zysk z produkcji mleka

Popełniamy wiele błędów w bilansowaniu dawek pokarmowych dla krów. Jak ich uniknąć i gdzie szukać rezerw, by poprawić zysk z produkcji mleka?

czytaj więcej
Żywienie bydła

Idealna kiszonka z kukurydzy w 2023 r.: sprawdź długość sieczki!

Co czeka nas w bieżącym sezonie i na co zwrócić uwagę, by uzyskać kiszonkę z kukurydzy o dobrej jakości i wysokiej wartości pokarmowej? Tak robią to praktycy.

czytaj więcej
Żywienie bydła

Ile za ha kukurydzy na pniu?! Drastyczne podwyżki zagrożą bazie paszowej

Kiszonka z kukurydzy jest obok sianokiszonki z traw, podstawowym składnikiem paszy objętościowej dla bydła. W tym roku susza dokuczyła nie tylko zbożom, ale również użytkom zielonym oraz kukurydzy. Co robić gdy kukurydza nie jest dobrej jakości i może jej zabraknąć dla zwierząt?

czytaj więcej

Najważniejsze tematy

r e k l a m a
Pytania i regulaminy
Kategorie
Produkty Agrarsklep
Przydatne linki
Social Media

Polskie Wydawnictwo Rolnicze Sp. z o.o., ul. Metalowa 5, 60-118 Poznań. Akta rejestrowe przechowywane w Sądzie Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, VIII Wydziale Gospodarczym, KRS 0000101146, NIP 7780164903, REGON 630175513, kapitał zakładowy: 1.000.000 PLN.

Wszystkie prezentowane w ramach niniejszego portalu treści są własnością Polskiego Wydawnictwa Rolniczego Sp. z o.o., są zastrzeżone i chronione prawem autorskim, kopiowanie i dalsze rozpowszechnianie treści jest zabronione. (art. 25 ust. 1 pkt 1b ustawy z 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych)